Cuộc tọa đàm nhằm tìm hiểu, nắm bắt nhu cầu của doanh nghiệp, từ đó xác định phương thức và xây dựng mô hình hiệu quả để các cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài hỗ trợ doanh nghiệp Việt Nam mở rộng thị trường, hội nhập và phát triển trong giai đoạn mới.
Cơ hội lớn cho các doanh nghiệp Việt Nam
Các Đại sứ Việt Nam ở nước ngoài và đại diện các doanh nghiệp tham gia tọa đàm. Ảnh: Lâm Khánh/TTXVN
Ông Nguyễn Quốc Cường, Đại sứ Việt Nam tại Nhật Bản cho biết, hiện nay, quan hệ Việt Nam – Nhật Bản đang rất tốt đẹp, tạo cơ hội tăng cường quan hệ, kết nối giữa doanh nghiệp hai nước.
Theo Đại sứ Nguyễn Quốc Cường, thị trường Nhật Bản có tiềm năng lớn nhưng rất khắt khe. Đối với mặt hàng nông sản, Nhật Bản rất quan tâm đến vấn đề vệ sinh an toàn thực phẩm. Để đưa sản phẩm nông nghiệp Việt Nam vào thị trường Nhật Bản, phải mất thời gian đàm phán ít nhất 5 năm. Tuy nhiên, khi được nước bạn chấp nhận, doanh nghiệp có xâm nhập vào thị trường được hay không cũng là vấn đề lớn.
Đại sứ Nguyễn Quốc Cường dẫn chứng, mặt hàng xoài Cát Chu của Việt Nam sau khi đàm phán xong, khi bắt đầu đưa vào siêu thị thì doanh nghiệp sản xuất trong nước không cung ứng đủ sản phẩm do bị mất mùa. Bên cạnh đó, quá trình kiểm tra tại Nhật rất kỹ lưỡng, khi 1 sản phẩm bị lỗi họ sẽ yêu cầu đổ đi hoặc mang về nước, sau đó chấm dứt hợp đồng. Tuy nhiên, cũng có mặt hàng nông sản của Việt Nam thành công tại thị trường Nhật Bản, đó là trái thanh long. Hiện trái thanh long xuất khẩu của Việt Nam đang đứng số 1 tại Nhật Bản với sản lượng hơn 1 nghìn tấn mỗi năm.
Đại sứ Nguyễn Quốc Cường cho biết, nhiệm vụ của Đại sứ quán là rà soát kỹ quá trình đưa nông sản Việt Nam vào thị trường Nhật Bản. Nếu công ty nào làm ăn không tốt, Đại sứ quán sẽ báo cáo cơ quan chức năng trong nước để có hướng xử lý, không ảnh hưởng đến các công ty khác. Tới đây, khi Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) có hiệu lực sẽ là cơ hội rất lớn cho Việt Nam khi đa phần các mặt hàng nông sản vào Nhật Bản chỉ bị áp thuế 0%.
Nhấn mạnh về quan hệ hợp tác giữa Việt Nam và Đức, Đại sứ Việt Nam tại Cộng hòa Liên bang Đức Đoàn Xuân Hưng cho biết, nước Đức là thị trường rất lớn. Thương mại hai chiều của hai nước hiện nay đạt trên dưới 10 tỷ USD nhưng chưa xứng với tiềm năng hợp tác của hai nước. Rất nhiều người Đức yêu quý Việt Nam, họ coi Việt Nam như một điểm sáng của châu Á. Đặc trưng của Đức là một liên bang, có nghĩa là từng bang quyết định hướng phát triển của mình. Vì vậy, cơ quan đại diện Việt Nam ở Đức cố gắng đặt mục tiêu đi tới các bang, giới thiệu cho từng bang, gặp gỡ cộng đồng doanh nghiệp.
Ông Đoàn Xuân Hưng cho rằng, phía Đức rất háo hức với thị trường của ta và tiềm năng hợp tác giữa hai nước còn rất lớn; khẳng định không chỉ tiếp xúc ngoại giao, mà hợp tác du lịch, giao lưu thương mại giữa hai nước cũng cần được đẩy mạnh hơn nữa. “Chúng ta có nhiều hiệp định thương mại tự do, có Cộng đồng ASEAN… chúng ta có nhiều cơ hội để doanh nghiệp Đức đến với Việt Nam”, Đại sứ Đoàn Xuân Hưng khẳng định.
Duy trì môi trường thuận lợi
Đại sứ Việt Nam tại Hoa Kỳ Hà Kim Ngọc nêu rõ mục tiêu là duy trì môi trường thuận lợi để phát triển quan hệ hai nước trên nhiều lĩnh vực, trong đó có quan hệ thương mại, đầu tư. Cơ quan đại diện Việt Nam tại Hoa Kỳ nỗ lực để quan hệ hai nước theo chiều hướng đi lên, chủ động kết nối, để chính quyền mới của Hoa Kỳ thấy Việt Nam có vai trò, vị trí quan trọng tại châu Á - Thái Bình Dương và Việt Nam quan trọng với Hoa Kỳ.
Nhằm nỗ lực hỗ trợ các doanh nghiệp tăng cường hợp tác, đầu tư, Đại sứ Việt Nam tại Campuchia Vũ Quang Minh cho biết, các doanh nghiệp hàng đầu Việt Nam đều đang có chỗ đứng nhất định tại Campuchia. Campuchia là địa bàn nhỏ nhưng có tốc độ tăng trưởng kinh tế lớn. Campuchia cũng là thị trường mà Việt Nam đạt giá trị xuất siêu hơn 2 tỷ USD. Các cơ quan đại diện Việt Nam ở Campuchia hiện nay gồm 1 Đại sứ quán và 2 Tổng Lãnh sự quán, giữ vai trò cung cấp thông tin, tư vấn thị trường, kết nối doanh nghiệp và bảo vệ quyền lợi của doanh nghiệp Việt Nam đang làm ăn, kinh doanh tại Campuchia.
Theo Đại sứ Vũ Quang Minh, Đại sứ quán Việt Nam tại Campuchia đang giúp đỡ các doanh nghiệp Việt Nam theo hướng: Cung cấp thông tin cho các doanh nghiệp; giúp giải quyết tranh chấp trên cơ sở pháp luật khi có tranh chấp xảy ra; đồng hành cùng doanh nghiệp bảo vệ danh tiếng và hình ảnh của doanh nghiệp. Hiện tại, Đại sứ quán đã mở đường dây liên lạc 24/24h, xây dựng trang mạng xuất khẩu vào Campuchia và kết nối với các doanh nghiệp thông qua các đầu mối.
Đánh giá cao vai trò của ngành Ngoại giao đối với sự thành công của doanh nghiệp, ông Ngô Minh Hải, Phó Chủ tịch Hội đồng quản trị Tập đoàn TH True Milk nhắc lại câu chuyện về sự bứt phá mạnh mẽ của ngành nông nghiệp cách đây 10 năm với những con số khổng lồ về xuất khẩu gạo, cà phê, cá basa…
Tuy nhiên, hoạt động công nghệ vẫn còn sơ khai. Tập đoàn TH True Milk ra đời vào thời điểm đó đã xác định con đường duy nhất là ứng dụng công nghệ cao vào nông nghiệp để tạo ra bứt phá và hướng đi phát triển trong tương lai. Ông Ngô Minh Hải khẳng định, trong quá trình phát triển của Tập đoàn từ khi thành lập đến thành công hôm nay đều có dấu ấn sâu đậm của ngành Ngoại giao Việt Nam. Khi tìm hiểu để tìm ra công nghệ nào tốt nhất và phù hợp với Việt Nam, ngành Ngoại giao đã giúp Tập đoàn tiếp cận, tìm hiểu công nghệ của Isarel, tìm ra đối tác tin cậy. Đó là thành công đầu tiên.
Theo ông Ngô Minh Hải, hiện nay đầu tư ra nước ngoài của Tập đoàn khoảng 2,7 tỷ USD, tiêu biểu là dự án đang triển khai tại Nga. Trong bước thành công này, không thể không nhắc tới Đại sứ quán Việt Nam tại Moscow (Liên bang Nga). Thông qua sự giúp đỡ của Đại sứ quán, Tập đoàn đã được tiếp xúc và tìm kiếm những cơ hội đầu tư với các đối tác. Trong thời gian tới, Tập đoàn sẽ tiếp tục phát triển và đưa thương hiệu ra các thị trường như Campuchia, Philippines, Trung Quốc, Myanmar…
Hỗ trợ “có giá trị gia tăng lớn nhất”
Phát biểu kết luận Tọa đàm, Thứ trưởng Thường trực Bộ Ngoại giao Bùi Thanh Sơn đánh giá, những bài học, câu chuyện thực tế và chia sẻ của các đại biểu dự Tọa đàm cho thấy, từ nhiều thập kỷ qua, ngành Ngoại giao đã đồng hành với người dân, doanh nghiệp.
Thứ trưởng Bùi Thanh Sơn tái khẳng định, những ý tưởng, đề xuất của các chuyên gia kinh tế, đại diện doanh nghiệp tại Tọa đàm không chỉ làm rõ thêm những mong mỏi của các doanh nghiệp đối với ngành Ngoại giao nói chung, các cơ quan đại diện nói riêng, mà còn giúp Bộ Ngoại giao điều chỉnh, cải tiến và làm tốt hơn công tác Ngoại giao kinh tế.
Từ những trao đổi này, Thứ trưởng Bùi Thanh Sơn đề nghị, thời gian tới các doanh nghiệp hãy tận dụng thế mạnh đặc thù của các cơ quan đại diện một cách hiệu quả nhất. Với nguồn lực có hạn, các cơ quan đại diện mong muốn mang đến sự hỗ trợ có “giá trị gia tăng lớn nhất” cho doanh nghiệp.
Thứ trưởng Bùi Thanh Sơn cho rằng, việc hiểu rõ thế giới, nắm vững tiềm năng hợp tác, sâu sát địa bàn sẽ giúp doanh nghiệp xây dựng chiến lược, kế hoạch thâm nhập thị trường hiệu quả. Cùng với đó, các cơ quan đại diện cần hỗ trợ doanh nghiệp quảng bá, xúc tiến và kết nối nhằm tạo sự phối hợp chặt chẽ giữa Bộ chủ quản, Bộ Ngoại giao, cơ quan đại diện, hiệp hội ngành hàng và các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực đó.
Ông Ngô Minh Hải, Phó Tổng giám đốc Tập đoàn TH (thứ hai từ phải sang) phát biểu tại tọa đàm. Ảnh: Lâm Khánh/TTXVN
Bộ Ngoại giao sẽ nghiên cứu và đẩy mạnh phương thức này trong thời gian tới. Cơ quan đại diện cần có hướng hỗ trợ tháo gỡ khó khăn và vướng mắc cho doanh nghiệp. Bộ Ngoại giao sẽ nỗ lực hơn nữa để hỗ trợ doanh nghiệp, theo hai cấp độ, ở cấp độ quốc gia và ở cấp độ doanh nghiệp. Cuối cùng là vấn đề tạo môi trường, khuôn khổ hợp tác, mạng lưới hậu thuẫn thuận lợi nhất cho doanh nghiệp vươn ra thế giới. Đây luôn là nhiệm vụ ưu tiên của ngành Ngoại giao và cũng sẽ được triển khai toàn diện trên ba cấp độ: Đa phương, song phương và địa phương.
Thứ trưởng Bùi Thanh Sơn nhấn mạnh, thời gian tới, các cán bộ ngoại giao, dù ở cương vị nào, ở trong nước hay tại cơ quan đại diện cũng sẽ “kịp thời trong tham mưu, nhanh nhạy trong hành động, đồng bộ trong triển khai” nhằm đồng hành hiệu quả cùng doanh nghiệp Việt phát triển và hội nhập quốc tế. Cùng với đó, ngành ngoại giao nói chung, trưởng các cơ quan đại diện nói riêng sẽ thực sự thành “đại sứ” của hàng hóa, dịch vụ và con người Việt Nam; hỗ trợ, chia sẻ theo hướng nơi đâu có cơ quan đại diện của Việt Nam, nơi đó doanh nghiệp Việt Nam được hỗ trợ.