Nguy cơ mất an toàn vệ sinh thực phẩm vẫn luôn hiện hữu

Truyền thông hướng dẫn tiêu dùng thông minh

Phó Thủ tướng ghi nhận, thời gian qua, các bộ, ngành, đặc biệt là các bộ được giao nhiệm vụ trực tiếp thực hiện pháp luật về an toàn thực phẩm, đã có nhiều cố gắng và đạt được kết quả tích cực. Chúng ta đang đi đúng hướng và các giải pháp đề ra đã và đang phát huy tác dụng. 

Cho rằng nguy cơ mất an toàn vệ sinh thực phẩm vẫn luôn hiện hữu, Phó Thủ tướng Lê Thành Long chỉ ra một số hạn chế, nổi lên là vấn đề ngộ độc thực phẩm với số lượng đông người mắc, số vi phạm phát hiện được và phải áp dụng các chế tài tăng…

Phó Thủ tướng lưu ý các bộ, ngành, địa phương thực hiện nghiêm các nhiệm vụ đã và đang được giao, các biện pháp trong Chỉ thị số 17-CT/TW của Ban Bí thư về tăng cường bảo đảm an ninh, an toàn thực phẩm trong tình hình mới và các chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ. Sử dụng một cách hiệu quả nhất, tập trung nhất nguồn lực thực tế hiện có. Trước ý kiến của các bộ, địa phương về vấn đề tăng biên chế cho công tác này, Phó Thủ tướng cho rằng tăng thêm biên chế là rất khó khăn, mỗi nơi thêm một người cũng không ăn thua, cần nghĩ thêm giải pháp khác. 

Bộ Y tế chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành đề xuất hoàn thiện thể chế, trong đó đề xuất sửa đổi Luật An toàn thực phẩm, Nghị định số 15/2018/NĐ-CP theo trọng tâm, trọng điểm và có đầu ra. Giải pháp phải khả thi. 

Phó Thủ tướng cũng lưu ý ba Bộ gồm: Y tế; Nông nghiệp và Phát triển nông thôn; Công Thương vận hành đúng công suất, thiết thực hệ thống cơ sở dữ liệu, tiếp tục đầu tư trong khả năng của mình để làm giàu cơ sở dữ liệu, kết nối với hệ thống của Bộ Y tế để vận hành một cách thông suốt. 

Các cơ quan truyền thông, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị xã hội nghề nghiệp chú trọng truyền thông hướng dẫn tiêu dùng thông minh. Nêu rõ, trong bảo đảm an toàn thực phẩm thì ý thức của người dân, hình thành thói quen, văn hóa tiêu dùng là mới bền vững, “chứ tăng gấp mười lực lượng, đi kiểm tra từng nơi chưa chắc hiệu quả”, Phó Thủ tướng nhấn mạnh, định hướng tiêu dùng là hết sức quan trọng, có ý nghĩa trước mắt và lâu dài.

Cùng với đó, cần tăng cường công tác kiểm tra đột xuất, khi phát hiện vi phạm phải xử lý nghiêm, truyền thông để cảnh tỉnh. Thành phố Hồ Chí Minh tiếp tục vận hành mô hình Sở An toàn thực phẩm, có đánh giá trong quá trình thực hiện thí điểm để đóng góp ý kiến cho trung ương đề xuất mô hình, kiện toàn tổ chức, tăng cường nguồn lực. 

Ghi nhận 70 vụ ngộ độc thực phẩm, 12 trường hợp tử vong

Báo cáo của Ban Chỉ đạo cho thấy, công tác chỉ đạo, điều hành và hoàn thiện thể chế, chính sách, pháp luật quyết liệt triển khai sớm ngay từ đầu năm. Công tác thông tin, giáo dục, truyền thông được đẩy mạnh, đa dạng hóa hình thức truyền thông. Việc kết hợp giữa tuyên truyền mang tính chất khuyến khích, hướng dẫn với tuyên truyền mang tính răn đe đã phát huy hiệu quả công tác truyền thông an toàn thực phẩm.

Theo Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên, toàn ngành Y tế kiểm tra trên 232,7 nghìn cơ sở, phát hiện trên 15 nghìn cơ sở vi phạm về an toàn thực phẩm, giảm so với cùng kỳ năm 2023 (40.403 cơ sở); đã xử lý 3.341 cơ sở, phạt tiền 2.285 cơ sở với số tiền phạt 19,86 tỷ đồng. 

Ngành nông nghiệp thanh tra 4.659 cơ sở sản xuất, kinh doanh vật tư nông nghiệp và nông lâm thủy sản, xử phạt hành chính 232 cơ sở, giảm so với cùng kỳ năm 2023 (11%) với số tiền phạt 2,228 tỷ đồng.

Ngành Công Thương kiểm tra 3.0 vụ; xử lý 2.488 vụ; xử phạt 18,17 tỷ đồng; trị giá hàng hóa tịch thu, tiêu hủy 17,5 tỷ đồng. Các đơn vị trong Công an nhân dân đã phát hiện, đấu tranh, xử lý 3.060 vụ với 3.074 đối tượng vi phạm pháp luật về an toàn thực phẩm, khởi tố 6 vụ/10 đối tượng, xử phạt vi phạm hành chính 2.111 vụ với gần 1.999 cá nhân, 119 tổ chức, tổng số tiền phạt vi phạm hành chính là hơn 9 tỷ đồng; chuyển cơ quan khác xử phạt theo thẩm quyền 456 vụ, tổng số tiền phạt 4,19 tỷ đồng.

Công tác phòng, chống ngộ độc thực phẩm được triển khai quyết liệt và đồng bộ, đảm bảo an toàn thực phẩm tại các sự kiện, hội nghị lớn của quốc gia, không để có sự cố về an toàn thực phẩm đối với các sự kiện lớn của quốc gia và quốc tế tại Việt Nam. Trong 6 tháng đầu năm 2024, toàn quốc ghi nhận 70 vụ ngộ độc thực phẩm, làm 2.942 người mắc và 12 trường hợp tử vong, tăng cả về số vụ và số mắc so với cùng kỳ năm trước.

Giám đốc Sở An toàn thực phẩm TP Hồ Chí Minh Phạm Khánh Phong Lan cho biết, vấn đề ngộ độc thực phẩm có rất nhiều nguy cơ. Thành phố xác định những nơi phục vụ thức ăn cho nhiều người như trường học, bệnh viện, công ty đều phải thực hiện chế độ giám sát, tổ chức tập huấn cho thành viên của các bếp ăn tập thể. Thành phố tổ chức được các đội quản lý an toàn thực phẩm xuống tận tuyến quận, huyện. 

Theo bà, khó khăn lớn nhất hiện nay là tình trạng bùng phát chợ tự phát, nơi bán hàng không phép, đặc biệt là bán hàng online, rất khó kiểm soát. Phải khẩn trương hoàn thiện quy định pháp lý để kiểm tra, kiểm soát trên môi trường online. Nêu những vướng mắc trong công tác kiểm tra, xử lý vi phạm, bà Lan cho rằng, “vi phạm có nhiều đường nhưng khi xử lý chúng ta bị trói chân, trói tay rất nhiều”. 

Ông Vũ Cao Cương, Phó Giám đốc Sở Y tế Hà Nội thông tin, thành phố có trên 72 nghìn cơ sở sản xuất kinh doanh, chế biến thực phẩm. Sản xuất thực phẩm của thành phố đáp ứng được 60% nhu cầu tiêu dùng, số còn lại nhập từ các tỉnh và nhập khẩu. 8 tháng năm 2024, thành phố đã thanh, kiểm tra, hậu kiểm được trên 59 nghìn cơ sở, trong đó số cơ sở đạt chiếm 85,4%, phát hiện 8.152 cơ sở vi phạm, xử phạt 1.456 cơ sở với số tiền phạt hơn 5 tỷ đồng. Trên địa bàn xảy ra 2 vụ ngộ độc Methanol tại huyện Thanh Oai và Mê Linh, 1 vụ sự cố về an toàn thực phẩm tại quận Hoàn Kiếm với 2 người mắc làm 1 người tử vong. Xảy ra 1 vụ ngộ độc thực phẩm tại huyện Đan Phượng và Phúc Thọ với 186 người mắc, không có tử vong. 

Bà Nhữ Thị Minh Nguyệt, Phó Cục trưởng Cục Cảnh sát phòng, chống tội phạm về môi trường (Bộ Công an) cho hay, vi phạm an toàn thực phẩm tập trung vào các hàng giả, thực phẩm bổ sung dinh dưỡng, chức năng, cho trẻ nhỏ, dinh dưỡng không đảm bảo, ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của nhà sản xuất và người tiêu dùng. Tình trạng vi phạm điều kiện chung, kinh doanh thực phẩm không rõ nguồn gốc, bảo quản thực phẩm không đảm bảo tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn thực phẩm. Công tác hậu kiểm chưa được thực hiện thường xuyên. 

Các hành vi lợi dụng không gian mạng, thương mại điện tử, có chiều hướng gia tăng. Các đối tượng sử dụng thực phẩm không rõ nguồn gốc, tẩy hạn sử dụng… Hình thức kinh doanh online gây ra nhiều khó khăn, khó kiểm soát. 

Thời gian tới, Bộ Công an tiếp tục tham mưu, đề xuất sửa đổi một số quy định về xử lý vi phạm an toàn thực phẩm, đấu tranh, xử lý triệt để các hành vi vi phạm, xử lý 1 vụ, cảnh tỉnh toàn vùng, tập trung vào các hành vi phức tạp, hàng giả, hàng nhái, nhất là về thực phẩm dành cho trẻ nhỏ.