Mặc dù đại dịch COVID-19 tác động không nhỏ đến quá trình tác nghiệp báo chí, nhưng đã có đến 1.911 tác phẩm gửi về tham gia giải lần này, ở mức cao thứ hai trong các mùa giải báo chí; trong đó có 1.761 tác phẩm đủ điều kiện dự vòng sơ khảo. Đây là năm thứ 5 liên tiếp giải có sự góp mặt của đầy đủ 63 hội nhà báo tỉnh, thành phố.
Sáng 17/6, tại cuộc họp thông tin về Giải, ông Nguyễn Đức Lợi, Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo Việt Nam, cho biết qua 16 năm tổ chức, đến nay giải tiếp tục nhận được sự tham gia đầy đủ, tích cực, hào hứng của 18 liên chi hội và 35 chi hội trực thuộc.
Theo đánh giá của Hội đồng Giải, các tác phẩm tham dự đã phản ánh kịp thời, đậm nét các sự kiện chính trị lớn của đất nước trong năm 2021 như: Đại hội Đảng lần thứ XIII và cuộc bầu cử Đại biểu Quốc hội khóa XV, đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021 - 2026; triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII và các Nghị quyết của Đảng, Quốc hội, Chính phủ, thực hiện các nhiệm vụ kinh tế - xã hội; những nỗ lực của Đảng, Nhà nước, người dân, doanh nghiệp nhằm tháo gỡ khó khăn, đẩy mạnh sản xuất kinh doanh, khơi thông mọi nguồn lực đầu tư, hướng tới mục tiêu duy trì tăng trưởng và phục hồi kinh tế.
Các tác phẩm cũng phản ánh công cuộc xây dựng, chỉnh đốn Đảng; công tác đấu tranh phòng chống tham nhũng, tiêu cực; công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch; bảo vệ chủ quyền biển đảo; học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; tinh thần đại đoàn kết toàn dân tộc... Đặc biệt, mảng đề tài liên quan đến đại dịch COVID-19 chiếm tỉ lệ cao ở tất cả các loại hình báo chí. Nhiều tác phẩm chân thực, xúc động, lay động lòng người, thể hiện sự dấn thân của phóng viên, nhà báo, có tính lan tỏa cao trong xã hội.
Theo lãnh đạo Hội Nhà báo Việt Nam, chất lượng tác phẩm năm nay khá đồng đều, khoảng cách giữa báo chí Trung ương và báo chí địa phương được thu hẹp ở nhiều nhóm thể loại. Bên cạnh các Liên chi hội, cấp Hội lớn vẫn duy trì được chất lượng tác phẩm dự Giải tốt như: Liên chi hội nhà báo Thông tấn xã Việt Nam, Báo Nhân Dân, Đài Truyền hình Việt Nam, Đài Tiếng nói Việt Nam, Bộ Công an, Bộ Thông tin và Truyền thông, Báo Quân đội nhân dân... Nhiều Hội Nhà báo tỉnh cho thấy sự đầu tư trong công tác tuyển chọn, nâng cao chất lượng tác phẩm dự Giải.
Các tác phẩm được chọn vào chung khảo là những tác phẩm tiêu biểu về nội dung và hình thức, có tính định hướng dư luận xã hội. Nhiều tác phẩm đã cho thấy hiệu quả tác động xã hội tốt, được các cơ quan chức năng tiếp thu, giải quyết, dư luận xã hội đánh giá cao về vai trò phát hiện, phản biện, đấu tranh, phê phán cũng như biểu dương, xây dựng của báo chí.
Tuy nhiên, thể loại ảnh báo chí vẫn chưa thu hút được sự tham dự của nhiều nhà báo, cơ quan báo chí, dù đã có cơ chế tạo điều kiện cho tác giả cá nhân có thể gửi ảnh dự thi. Bên cạnh đó, thể loại tin báo chí cũng chưa nhận được sự quan tâm, vì vậy thời gian tới cần có sự nghiên cứu cụ thể - Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo Việt Nam Nguyễn Đức Lợi cho biết.
Lễ trao Giải báo chí quốc gia lần thứ XVI năm 2021 sẽ được tổ chức vào tối 21/6 tại Cung Văn hóa lao động hữu nghị Việt - Xô và được phát sóng trực tiếp trên kênh VTV1 Đài Truyền hình Việt Nam, VOV1 Đài Tiếng nói Việt Nam.