Hà Nội tiếp tục là thành phố ô nhiễm nhất thế giới vào sáng 30/9 theo ghi nhận của hệ thống quan trắc thế giới AirVisual. Ảnh chụp màn hình.
Theo ghi nhận của hệ thống quan trắc không khí AirVisual quốc tế, vào sáng nay (30/9), Hà Nội tiếp tục được ghi nhận là thành phố ô nhiễm nhất thế giới với mức độ ô nhiễm vượt qua báo động đỏ, lên tới ngưỡng tím với chỉ số AQI là 272 vào lúc 6h30 sáng. Đây là mức nguy hại đến sức khỏe của tất cả mọi người.
Ghi nhận của hệ thống quan trắc không khí độc lập PAMAir cũng cho thấy tại nhiều điểm đo, mức độ ô nhiễm ở ngưỡng tím, cụ thể như tại điểm đo tại Bắc Từ Liêm AQI ở ngưỡng 249, Gamuda garden (Hoàng Mai) ở mức 2, Tây Hồ ở mức 241, Trần Quang Khải (Hoàn Kiếm) ở ngưỡng 204...
Một số điểm đo thuộc đồng bằng Bắc Bộ như Đông Hưng (Thái Bình) AQI ở mức 239, Thái Thụy (Thái Bình), ở ngưỡng 279, Kiến An (Hải Phòng) ở mức 227, Châu Khê (Bắc Ninh) ở mức 229...
Điểm đặc biệt của đợt ô nhiễm không khí này là ô nhiễm nghiêm trọng nhất vào đêm, sáng sớm và chiều tối. Ghi nhận của 2 hệ thống quan trắc không khí trên vào 10h30 tối 29/9 cũng cho thấy không khí ở mức ô nhiễm tím tại nhiều điểm.
Tuy nhiên, chất lượng không khí từ cuối buổi sáng đến chiều lại được cải thiện.
Nhiều điểm đo tại Hà Nội lên tới ngưỡng báo động tím theo ghi nhận của hệ thống quan trắc tự động PAMAir. Ảnh chụp màn hình.
Theo TS Hoàng Dương Tùng, Chủ tịch Mạng lưới không khí sạch Việt Nam, tình trạng báo động tím diễn ra chủ yếu vào sáng sớm từ 4 - 7 giờ sáng ở nhiều điểm và một vài điểm có ngưỡng tím vào ban đêm. Đây là hiện tượng bất thường, cần phải có những quan trắc và nghiên cứu sâu hơn mới có thể khẳng định được về nguyên nhân.
Trước chu kỳ ô nhiễm như trên, TS Hoàng Dương Tùng khuyến cáo, người dân hạn chế ra ngoài vào giờ cao điểm ô nhiễm, hạn chế đi tập thể dục buổi sáng bởi quá trình tập thể dục, việc thở gấp sẽ khiến lượng bụi vào cơ thể nhiều hơn, gây tác động nghiêm trọng hơn.
TS Tùng cho biết thêm, hiện nay chúng ta chưa kiểm kê được các nguồn gây ô nhiễm nên không thể đặt hành động ưu tiên. Việt Nam cũng đang thiếu hàng loạt điều kiện cần thiết để triển khai các biện pháp lâu dài giảm thiểu ô nhiễm không khí.
Hiện nay, hệ thống quan trắc của Việt Nam còn hạn chế: Hà Nội có 2 trạm quan trắc cố định (số liệu có độ tin cậy cao), TP Hồ Chí Minh không có trạm cố định nào. Việt Nam cũng chưa dự báo được chất lượng không khí khi số liệu quan trắc mỏng.
Ô nhiễm tại Việt Nam chủ yếu là ô nhiễm bụi mịn PM2.5 - loại bụi được coi là sát thủ trong không khí. Bụi PM¬ 2.5 là các hạt bụi có kích thước nhỏ hơn 2,5 Mm, bằng khoảng 1/30 sợi tóc con người (1 Mm có kích thước bằng một phần triệu mét). Với kích thước cực nhỏ này, khi hít vào, chúng sẽ thẩm thấu thẳng vào mạch máu và đi đến các cơ quan nội tạng quan trọng.
Tiếp xúc trực tiếp với PM2.5 có thể dẫn đến các bệnh về hô hấp, tim mạch và thần kinh nghiêm trọng. Chỉ số ô nhiễm PM2.5 ở mức 12 micro-gram/mét khối được xem như ở mức an toàn cho sức khỏe. Chỉ số này tương đương với AQI mức 50.
Để bảo vệ sức khỏe trước tình trạng ô nhiễm không khí, người dân ra ngoài cần đeo khẩu trang có chức năng lọc khí để bảo vệ đường hô hấp, tránh khói, bui, cần đeo kính bảo vệ mắt. Đối với những người thường xuyên trong nhà cũng nên đầu tư hệ thống các loại máy lọc không khí để đảm bảo sức khỏe, nhất là đối với các gia đình có người già và trẻ em.
Một trong những câu hỏi nhiều người dân đặt ra, đó là khi qua các hệ thống quan trắc liên tiếp cho thấy mức độ ô nhiễm không khí trầm trọng tại Hà Nội và TP Hồ Chí Minh trong những ngày qua, tuy nhiên cơ quan quản lý chưa hề có thông tin chính thức nào đến người dân.
IQAir AirVisual là tổ chức tổng hợp lớn nhất về dữ liệu chất lượng không khí. AirVisual thu thập dữ liệu từ các trạm kiểm soát không khí từ chính phủ và phi chính phủ khắp thế giới.
Tổ chức đo chất lượng không khí thế giới AirVisual cho biết thu thập dữ liệu ở Việt Nam từ nhiều trạm đo thuộc chính phủ và phi chính phủ. Tại Hà Nội, IQAir AirVisual thu thập dữ liệu từ 14 trạm kiểm soát không khí, gồm mạng lưới quản lý chất lượng không khí Hà Nội, Trung tâm quan trắc môi trường miền Bắc, Đại sứ quán Mỹ tại Hà Nội, các tổ chức phi chính phủ gồm ba đối tác của AirVisual (AirVisual Contributors) trong đó có một tổ đối tác do Trung tâm phát triển sáng tạo xanh (GreenID) vận hành.
Tại TP Hồ Chí Minh, IQAir AirVisual có dữ liệu từ 7 trạm, gồm Lãnh sự quán Mỹ, các tổ chức phi chính phủ gồm các đối tác của AirVisual (một đại học và các trường học). Mỗi kết quả ở mỗi trạm có sẵn trên website và app của IQAir AirVisual (https://www.airvisual.com/vietnam). Địa điểm của mỗi trạm có thể xác định được.