Phát triển hạ tầng chiến lược - động lực tăng trưởng mới

Đáng chú ý có hai chương trình mục tiêu quốc gia được Quốc hội thông qua gồm: Nghị quyết về chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển văn hóa giai đoạn 2025 - 2035; Nghị quyết chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia phòng, chống ma túy đến năm 2030. Quốc hội đã chính thức thông qua Nghị quyết thành lập thành phố Huế trực thuộc Trung ương. Như vậy, thành phố Huế đã trở thành thành phố trực thuộc Trung ương thứ sáu của Việt Nam.

Quốc hội đã tiến hành bầu Chủ tịch nước; bầu Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Tổng Thư ký Quốc hội; phê chuẩn bổ nhiệm Bộ trưởng Bộ Tài chính, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải; Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao... tại kỳ họp này.

Phát triển hạ tầng chiến lược

Đại biểu Trịnh Xuân An (tỉnh Đồng Nai) cho rằng đây là kỳ họp để lại dấu ấn rất lớn với nhiều vấn đề quan trọng như chủ trương đầu tư dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam; chủ trương đầu tư Dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành; tái khởi động dự án điện hạt nhân Ninh Thuận...

Tiến sỹ Trần Quang Thắng, Viện trưởng Viện Kinh tế và Quản lý Thành phố Hồ Chí Minh cho rằng, dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam dự kiến đi qua những địa điểm trọng yếu, đông dân cư sẽ nâng tầm giá trị, thu hút đầu tư cho các địa phương này. Dự án với điểm cuối tại Thành phố Hồ Chí Minh sẽ là một điểm nhấn quan trọng, tạo điều kiện thuận lợi cho Thành phố triển khai mô hình phát triển TOD (Transit Oriented Development), mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho sự phát triển kinh tế - xã hội của Thành phố và cả vùng Nam Bộ.

Với tổng số vốn đầu tư dự kiến lên tới hơn 67 tỷ USD, dự án rất được người dân mong đợi, bởi những lợi ích thiết thực rõ ràng của nó đối với sự phát triển kinh tế đất nước. Mặc dù Dự án thiết kế xây dựng theo hình thức đầu tư công, nhưng rõ ràng để tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam sớm trở thành hiện thực rất cần sự cộng hưởng sức mạnh của toàn xã hội để giải quyết những vấn đề phát sinh trong quá trình triển khai…

Trước đó, chiều 12/11, trả lời chất vấn của đại biểu Quốc hội về việc nhiều dự án quan trọng quốc gia sẽ được Quốc hội được xem xét, thông qua tại kỳ họp này, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nêu rõ, chúng ta phải bứt phá, tăng trưởng, tháo gỡ các điểm nghẽn, một trong số đó là phải phát triển hạ tầng chiến lược. Đầu tư là một trong những động lực tăng trưởng, trong đó có đầu tư cho các công trình lớn của quốc gia.

Chúng ta đã làm tốt, nhưng chủ trương của Bộ Chính trị, của lãnh đạo chủ chốt, của cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng và Tổng Bí thư Tô Lâm là phải tạo ra đột phá về hạ tầng với những công trình mang tính chiến lược, xoay chuyển tình thế, chuyển đổi trạng thái. Muốn có nguồn lực thực hiện, phải hoàn thiện thể chế, cơ chế huy động nguồn lực, đào tạo nhân lực, chuyển giao công nghệ, nâng cao năng lực quản trị. Thủ tướng cho biết đây là những nhiệm vụ, giải pháp đã và đang được thực hiện...

Tại kỳ họp, Quốc hội đã thảo luận đánh giá kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2024; Dự kiến kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2025; Tình hình thi hành Hiến pháp; Thi hành luật, nghị quyết của Quốc hội, pháp lệnh, nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội; Chủ trương điều chỉnh Quy hoạch sử dụng đất quốc gia thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050… Các đại biểu đã tham gia nhiều ý kiến quan trọng, tâm huyết về ngân sách nhà nước, kế hoạch đầu tư công trung hạn, kế hoạch tài chính của các quỹ tài chính ngoài ngân sách, đảm bảo nguồn lực cho phát triển kinh tế, xã hội.

Quốc hội đã xem xét báo cáo và thông qua Nghị quyết giám sát chuyên đề "việc thực hiện chính sách, pháp luật về quản lý thị trường bất động sản và phát triển nhà ở xã hội từ năm 2015 đến năm 2023"; thảo luận báo cáo tổng hợp ý kiến, kiến nghị của cử tri và nhân dân; kết quả giám sát việc giải quyết kiến nghị của cử tri và một số báo cáo quan trọng khác.

Quyết sách kịp thời

Đáng chú ý, phiên chất vấn của kỳ họp diễn ra sôi động, đáp ứng được sự kỳ vọng của cử tri và đại biểu Quốc hội khi các nhóm vấn đề được lựa chọn là những vấn đề "nóng", có tác động lớn trong cuộc sống. Nghị quyết về hoạt động chất vấn tại Kỳ họp thứ 8, được Quốc hội thông qua chiều 30/11 nêu rõ, đối với lĩnh vực ngân hàng, Quốc hội yêu cầu bám sát diễn biến thị trường, tình hình kinh tế trong và ngoài nước để điều hành chính sách tiền tệ chủ động, linh hoạt, kịp thời, hiệu quả; khẩn trương ban hành, triển khai các chính sách cơ cấu lại thời hạn trả nợ, giữ nguyên nhóm nợ để hỗ trợ khách hàng gặp khó khăn do ảnh hưởng, thiệt hại bởi cơn bão số 3 (Yagi), ngập, lụt, sạt lở đất sau bão số 3.

Quốc hội đề nghị triển khai các giải pháp quản lý nhằm ổn định thị trường vàng; nâng cao vai trò quản lý và điều tiết thị trường vàng của Nhà nước theo đúng quy định.

Quốc hội yêu cầu tiếp tục triển khai thực hiện hiệu quả Luật Khám bệnh, chữa bệnh; Nghị quyết số 99/2023/QH15 ngày 24/6/2023 của Quốc hội giám sát chuyên đề về việc huy động, quản lý và sử dụng các nguồn lực phục vụ công tác phòng, chống dịch COVID-19; việc thực hiện chính sách, pháp luật về y tế cơ sở, y tế dự phòng.

Quốc hội thống nhất cấm sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, chứa chấp, vận chuyển, sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, các loại khí, chất gây nghiện, gây tác hại cho sức khỏe con người từ năm 2025…

Quốc hội yêu cầu rà soát, sửa đổi, bổ sung các quy định về thông tin, truyền thông bảo đảm thống nhất, đồng bộ, hiệu lực, hiệu quả, phát triển. Nghiên cứu sửa đổi Luật Báo chí, bảo đảm chất lượng. Sớm ban hành Quy hoạch phát triển mạng lưới cơ sở báo chí, phát thanh, truyền hình, thông tin điện tử, cơ sở xuất bản thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050; trong năm 2025, hình thành, kết nối mạng lưới chuyển đổi số báo chí...

Quyết định những vấn đề quan trọng của đất nước, tại đợt 2 của Kỳ họp, Quốc hội đã biểu quyết thông qua Nghị quyết về chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển văn hóa giai đoạn 2025 - 2035.

Kết luận của Bộ Chính trị (Kết luận số 100-KL/TW) về đề xuất chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển văn hóa giai đoạn 2025-2035 đã nhấn mạnh yêu cầu phát triển văn hóa phải giữ vững định hướng xã hội chủ nghĩa, chú trọng đổi mới sáng tạo trên cơ sở giữ vững và phát huy bản sắc dân tộc; trọng tâm là xây dựng con người Việt Nam thời kỳ mới, xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh, hoàn thiện đồng bộ thể chế chính sách, pháp luật về phát triển văn hóa, hệ thống thiết chế văn hóa; huy động, phát huy tối đa nguồn lực nhà nước và xã hội để đầu tư phát triển văn hóa.

Quốc hội đã thông qua Nghị quyết chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia phòng, chống ma túy đến năm 2030. Theo Chương trình, phấn đấu đến năm 2030 đạt ít nhất 50% số xã, phường, thị trấn trên toàn quốc không ma túy; 100% các điểm, tụ điểm phức tạp về ma túy, điểm nguy cơ, đối tượng bán lẻ về ma túy và 100% diện tích trồng trái phép cây có chứa chất ma túy được phát hiện và triệt phá; trên 80% các đơn vị và cán bộ, chiến sĩ lực lượng chuyên trách phòng, chống tội phạm về ma túy thuộc Bộ đội biên phòng và Cảnh sát biển được trang bị vũ khí, công cụ hỗ trợ, phương tiện kỹ thuật nghiệp vụ hiện đại, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ phòng, chống tội phạm ma túy.

Các ý kiến đại biểu cơ bản tán thành với sự cần thiết đầu tư Chương trình nhằm cụ thể hóa thực hiện chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, các cam kết quốc tế về phòng, chống và kiểm soát ma túy; tập trung giải quyết những vấn đề cấp bách, trọng tâm, khắc phục những tồn tại, hạn chế trong công tác phòng, chống ma túy...

Kỳ họp đầu tiên thể chế hoá Nghị quyết Trung ương 10, khóa XIII

Tại Kỳ họp thứ 8, Quốc hội đã biểu quyết thông qua 18 luật; xem xét, thông qua 21 nghị quyết, trong đó có 4 nghị quyết quy phạm pháp luật. Quốc hội cũng đã cho ý kiến lần đầu đối với 10 dự án luật khác.

Có thể thấy công tác lập pháp là nội dung trọng tâm, chiếm phần lớn thời gian của Kỳ họp thứ 8. Các dự án luật, dự thảo nghị quyết được Quốc hội xem xét liên quan đến nhiều ngành, lĩnh vực mà thực tiễn đang đòi hỏi cấp thiết và nhiều doanh nghiệp và cử tri, nhân dân cả nước rất quan tâm.

"Điểm sáng của kỳ họp lần này là số lượng và yêu cầu về chất lượng xây dựng luật của Quốc hội ngày càng đi vào chiều sâu. Dù số lượng luật nhiều nhưng Quốc hội đã xem xét và thống nhất cao, thông qua theo quy trình", đại biểu Huỳnh Thị Phúc (tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu) nêu.

Nhìn tổng thể qua các phiên họp tại đợt 1 của Kỳ họp, các đại biểu đã thảo luận, xem xét kỹ lưỡng trên tinh thần Luật cần ngắn gọn, chỉ quy định những vấn đề theo đúng thẩm quyền của Quốc hội, không luật hóa các vấn đề thuộc thông tư, nghị định; chuyển tư duy quản lý sang khơi thông nguồn lực, tăng cường phân cấp, phân quyền triệt để, thực chất… Từ đó, góp phần đảm bảo khi các luật, nghị quyết được Quốc hội biểu quyết thông qua trong đợt 2 đạt chất lượng cao và tuổi thọ lâu, tạo điều kiện thuận lợi và giao quyền chủ động, linh hoạt cho Chính phủ trong quá trình tổ chức thực hiện, gắn việc xây dựng luật và tổ chức thực thi luật đạt hiệu quả cao nhất…

Đây là kỳ họp của khối lượng công việc lớn nhất kể từ đầu nhiệm kỳ đến nay và cũng là kỳ họp đầu tiên có trách nhiệm về thể chế hóa Nghị quyết Hội nghị Trung ương lần thứ 10 khóa XIII.

Trong phát biểu khai mạc Kỳ họp thứ 8, Tổng Bí thư Tô Lâm nêu rõ yêu cầu về đổi mới quy trình xây dựng tổ chức thực hiện pháp luật, bám sát thực tiễn, đứng trên mảnh đất thực tiễn Việt Nam để xây dựng các quy định pháp luật phù hợp, vừa làm vừa rút kinh nghiệm, không nóng vội nhưng không cầu toàn để mất thời cơ; lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm, chủ thể. Tổng Bí thư cũng nhấn mạnh đến tầm quan trọng của việc thường xuyên đánh giá hiệu quả chất lượng chính sách sau ban hành để kịp thời điều chỉnh bất cập, mâu thuẫn, giảm nhiều thất thoát, lãng phí nguồn lực, chủ động phát hiện và tháo gỡ nhanh nhất những điểm nghẽn có nguyên nhân từ các quy định của pháp luật.

Phát biểu bế mạc Kỳ họp, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đề nghị Chính phủ, các cơ quan của Quốc hội, Tòa án nhân dân tối cao, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao, Kiểm toán nhà nước và các cơ quan hữu quan tập trung chỉ đạo, quán triệt, khẩn trương ban hành đầy đủ các văn bản quy định chi tiết, triển khai thực hiện có hiệu quả các luật, nghị quyết vừa được Quốc hội thông qua; đồng thời, thường xuyên rà soát, đánh giá hiệu quả, chất lượng chính sách sau khi ban hành để kịp thời điều chỉnh, bổ sung, sửa đổi; chủ động, tích cực, khẩn trương xây dựng hành lang pháp lý những vấn đề mới, xu hướng mới, tạo đột phá phát triển đất nước.

Chủ tịch Quốc hội nêu rõ quyết tâm trong việc Quốc hội đồng hành cùng với Chính phủ, các cơ quan, tổ chức trong hệ thống chính trị, nỗ lực phấn đấu hoàn thành cao nhất các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội năm 2025, góp phần thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ XIII, chuẩn bị tốt nhất cho Đại hội Đảng bộ các cấp, tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng, tạo tiền đề tốt nhất cho công cuộc đổi mới và phát triển mạnh mẽ của dân tộc trong kỷ nguyên mới.

Như vậy, sau gần 1 tháng làm việc, với việc chia làm hai đợt họp, Kỳ họp thứ 8 đã hoàn thành 51 nội dung của các lĩnh vực: xây dựng pháp luật; giám sát tối cao; quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước, thể chế hóa các chủ trương, Nghị quyết của Đảng, góp phần quan trọng vào xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.