Phiên họp thứ 37 của Ủy ban TVQH: Đa số các ý kiến không tán thành tăng thời giờ làm thêm

Chủ nhiệm Ủy ban về các vấn đề xã hội (UBVCVĐXH) Nguyễn Thúy Anh cho biết: Tại kỳ họp thứ 7 của Quốc hội, dự án Bộ luật Lao động (sửa đổi) được trình Quốc hội, xem xét, cho ý kiến. Ngay sau kỳ họp, UBVCVĐXH đã chủ trì phối hợp với cơ quan soạn thảo, các cơ quan, tổ chức có liên quan tổ chức các Hội nghị lấy ý kiến tại các địa phương, tham vấn chuyên gia, rà soát, tiếp thu, chỉnh lý một bước dự án Bộ luật Lao động và báo cáo UBTVQH về một số nội dung lớn của dự án Bộ luật tại Phiên họp thứ 36 của UBTVQH (tháng 8/2019).

Thực hiện Kết luận của UBTVQH, Ủy ban đã tiếp tục tham vấn các chuyên gia trong nước, chuyên gia của Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO), tích cực phối hợp chặt chẽ với cơ quan chủ trì soạn thảo, Ủy ban Pháp luật, các cơ quan của Quốc hội, các bộ, ngành, tổ chức hữu quan để nghiên cứu tiếp thu, giải trình và chỉnh lý dự thảo Bộ luật. Ngày 18/9/2019, Phó Chủ tịch thường trực Quốc hội Tòng Thị Phóng đã trực tiếp chỉ đạo, làm việc với Chủ nhiệm Ủy ban chủ trì thẩm tra, Trưởng Ban soạn thảo để nghe báo cáo về quá trình tiếp thu, giải trình, chỉnh lý và thực hiện Kết luận của UBTVQH về dự thảo Bộ luật.  

Về cơ bản, cơ quan chủ trì thẩm tra và cơ quan chủ trì soạn thảo đã thống nhất tiếp thu, chỉnh lý hầu hết các nội dung lớn, cơ bản của dự thảo Bộ luật. Đồng thời, UBVCVĐXH đã dự thảo báo cáo của UBTVQH tiếp thu, giải trình và chính lý dự thảo Bộ luật trình Quốc hội tại kỳ họp thứ 8.

Về mở rộng khung thỏa thuận thời giờ làm thêm tối đa (Điều 107). Tại kỳ họp thứ 7, Chính phủ đã trình Quốc hội mở rộng khung thỏa thuận về giờ làm thêm tối đa lên 400 giờ/năm (tăng 100 giờ so với quy định hiện hành), quá trình thảo luận tại phiên họp nhiều ý kiến không đồng ý mở rộng khung thỏa thuận giờ làm thêm tối đa vì cho rằng: Mục tiêu phải hướng đến là tăng năng suất lao động, cải tiến công nghệ, quản trị doanh nghiệp, bảo đảm sức khỏe cho người lao động về lâu dài, phù hợp với xu hướng tiến bộ của thế giới, phù hợp với mục tiêu của phong trào công nhân, công đoàn thế giới, quan hệ lao động trong thời kỳ mới.

Phát biểu tại phiên họp, Tổng Thư ký Quốc hội Nguyễn Hạnh Phúc cho rằng: Nếu Quốc hội không đồng ý việc tăng giờ làm thêm tối đa thì doanh nghiệp phải tính tới việc đổi mới công nghệ. “Nếu tăng giờ làm thêm tối đa, đối tượng khổ nhất vẫn là giới lao động nữ. Theo tôi đã không giảm giờ làm cho người lao động thì cũng không nên tăng giờ làm việc để người lao động được nghỉ ngơi. Nên giữ nguyên giờ làm việc của người lao động như hiện hành”, Tổng Thư ký Quốc hội nói.

Đồng tình với ý kiến này, Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại của Quốc hội Nguyễn Văn Giàu, Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội Hà Ngọc Chiến, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh… đều cho rằng không nên tăng giờ làm thêm tối đa của người lao động. “Nếu đưa việc tăng thêm giờ lao động vào Luật Lao động (sửa đổi) thì điều kiện lao động của người lao động sẽ như thế nào. Việc bảo vệ sức khỏe, tái tạo sức lao động của người lao động sẽ như thế nào?”, Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại của Quốc hội Nguyễn Văn Giàu đặt câu hỏi.

Nhiều ý kiến phát biểu tại phiên họp cho rằng nên giữ như quy định của Bộ luật hiện hành, có bổ sung nâng quy định khống chế thời gian làm thêm giờ theo tháng là 40 giờ/tháng thay vì 30 giờ/tháng và bổ sung quy định về các trường hợp được tổ chức làm thêm giờ từ trên 200 giờ đến 300 giờ.

UBVCVĐXH thấy rằng, giảm giờ làm là xu hướng tiến bộ, đặc biệt trong bối cảnh công nghệ ngày càng phát triển, tay nghề người lao động ngày càng nâng cao, giá trị sản phẩm tăng lên, thời giờ làm việc phải giảm xuống để bảo đảm sức khỏe và an toàn cho người lao động. Việc tăng thời giờ làm thêm trong điều kiện công tác thanh tra, kiểm tra, chế tài xử lý vi phạm còn hạn chế sẽ có thể dẫn đến tình trạng doanh nghiệp lợi dụng thời giờ làm thêm, khai thác sức lao động, dẫn đến hậu quả người lao động sẽ cạn kiệt sức lao động sớm hơn so với tuổi lao động. Quá trình thẩm tra sửa đổi, bổ sung Bộ luật Lao động trước đây, đa số ý kiến thành viên Ủy ban luôn nhất quán quan điểm không tán thành tăng thời giờ làm thêm dù thực tế người sử dụng lao động và người lao động có nhu cầu.

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân cho rằng: Về khung giờ làm thêm tăng lên 400/năm, đa số các ý kiến không đồng tình. “Theo tôi nên đưa cả hai phương án ra Quốc hội thảo luận”, Chủ tịch Quốc hội nêu ý kiến.

Theo đó, phương án 1 là giữ như quy định của Bộ luật hiện hành, có bổ sung nâng quy định khống chế thời gian làm thêm giờ theo tháng là 40 giờ/tháng thay vì 30 giờ/tháng và bổ sung quy định về các trường hợp được tổ chức làm thêm giờ từ trên 200 giờ đến 300 giờ. Phương án 2, quy định như dự thảo Chính phủ trình Quốc hội tại kỳ họp thứ 7, tức là nâng số giờ làm thêm tối đa từ 300 giờ theo quy định hiện hành lên 400 giờ trong một năm. Theo phương án này, Chính phủ phải tiếp tục nghiên cứu các kiến nghị của đại biểu Quốc hội, chuẩn bị danh mục cụ thể các ngành, nghề được mở rộng khung làm thêm từ trên 300 giờ đến 400 giờ và trình Quốc hội dự thảo Nghị định chi tiết.

Kết luận phiên thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Tòng Thị Phóng nhấn mạnh: Việc chăm lo tới người lao động là trách nhiệm của Đảng, Nhà nước và Quốc hội. Liên quan đến chế độ của người lao động cần quan tâm, thảo luận kỹ Bộ luật Lao động (sửa đổi) đòi hỏi hết sức thận trọng. Về tăng giờ làm thêm, các ý kiến phát biểu không đồng tình tăng giờ làm thêm, vì ảnh hưởng đến đời sống người lao động. Nếu chưa giảm được giờ làm thì nên giữ nguyên, không tăng giờ làm thêm. Về tuổi nghỉ hưu, trong 2 phương án TVQH đồng tình với phương án của Chính phủ trình.