Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà: 'Các tiêu chí xác định đối tượng mua nhà ở xã hội phải được đơn giản hóa'

Đưa chính sách nhà ở xã hội đi vào cuộc sống

Phát biểu tại Hội nghị, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà nhấn mạnh, thời gian qua, Bộ Xây dựng cùng các bộ, ngành, địa phương đã vào cuộc sát sao, quyết liệt tháo gỡ khó khăn, vướng mắc về cơ chế, chính sách thực hiện Đề án một cách căn cơ, bài bản, nghiêm túc.

"Việc thực hiện Đề án là bước thí điểm quan trọng, từ đó xác định tồn tại, khó khăn, bài học kinh nghiệm để thực hiện chính sách nhà ở cho mọi người dân, thể hiện bản chất ưu việt của chế độ. Đây là nhiệm vụ chính trị, huy động sự tham gia hưởng ứng của hệ thống chính trị, người dân, doanh nghiệp góp phần bảo đảm an sinh, ấm no, hạnh phúc cho nhân dân", Phó Thủ tướng nhấn mạnh.

Cho biết nhiều khó khăn, vướng mắc đã được giải quyết trong Luật Đất đai (sửa đổi), Luật Nhà ở (sửa đổi) vừa được Quốc hội thông qua, Phó Thủ tướng yêu cầu, Bộ Xây dựng cùng với các bộ, ngành phối hợp chặt chẽ để rà soát, tháo gỡ và khẩn trương xây dựng, đưa những điểm mới trong luật vào cuộc sống.

"Việc xác định đối tượng được mua, thuê nhà ở xã hội, trình tự thủ tục đầu tư, tiếp cận vay vốn ưu đãi… phải được triển khai chi tiết, cụ thể", Phó Thủ tướng nêu rõ.

Theo Phó Thủ tướng, các tiêu chí xác định đối tượng mua nhà ở xã hội phải được đơn giản hóa; bổ sung các doanh nghiệp trong khu công nghiệp vào đối tượng được thuê, mua nhà ở xã hội làm ký túc xá cho công nhân. Đây là cơ sở quan trọng để các bộ, ngành, tổ chức, doanh nghiệp… tham gia thống kê, đề xuất để các địa phương tổng hợp nhu cầu nhà ở. Từ đó, Bộ Xây dựng phối hợp với Bộ Tài nguyên và Môi trường đưa vào quy hoạch phát triển hệ thống đô thị và nông thôn, phục vụ nhu cầu nhà ở khi phát triển các khu công nghiệp, cơ sở giáo dục, y tế, giải phóng mặt bằng, tái định cư, xóa nhà tạm, chỉnh trang đô thị, nông thôn… Các khu nhà ở xã hội phải có đầy đủ hạ tầng thiết yếu về giao thông, giáo dục, y tế, văn hóa, an toàn cháy nổ.

Đồng tình với kiến nghị nguồn tài chính ổn định, Phó Thủ tướng cho rằng, song song với nguồn lực nhà nước, cần huy động nguồn lực ngoài nhà nước tham gia phát triển nhà ở xã hội. Phó Thủ tướng giao Bộ Xây dựng, Ngân hàng Nhà nước, Bộ Tài chính, Bộ Tài nguyên và Môi trường nghiên cứu phương án, hỗ trợ các ngân hàng triển khai gói tín dụng ưu đãi 120 nghìn tỷ đồng theo cơ chế thị trường; cho phép doanh nghiệp thế chấp tài sản hình thành trên đất để vay vốn tín dụng; thành lập quỹ về nhà ở xã hội…

Bên cạnh đó, các doanh nghiệp tích cực đề xuất giải pháp để đưa chính sách nhà ở xã hội thực sự đi vào cuộc sống, đạt mục tiêu của Đề án là bảo đảm mọi người dân, ở hoàn cảnh nào, cũng được tiếp cận nhà ở.

Năm 2024 phấn đấu hoàn thành khoảng 130 nghìn căn 

Phát biểu tại Hội nghị, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị nhấn mạnh, phát triển nhà ở xã hội, nhà ở cho công nhân là một trong những trụ cột của các chính sách an sinh xã hội, là giải pháp hữu hiệu thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội, góp phần tạo nguồn cung, tái cơ cấu thị trường, cân đối cơ cấu sản phẩm bất động sản, đặc biệt phân khúc nhà ở xã hội, nhà ở giá phù hợp cho người thu nhập thấp và trung bình như hiện nay.

Vừa qua, Chính phủ đã trình và được Quốc hội thông qua Luật Nhà ở (sửa đổi), Luật Đất đai (sửa đổi), các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan với nhiều nội dung mới, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong thực tiễn; cùng với Chiến lược phát triển nhà ở Quốc gia và các chương trình hỗ trợ xây dựng mới, cải tạo nhà ở cho đối tượng chính sách tạo hành lang pháp lý đầy đủ hơn, hỗ trợ và khuyến khích các doanh nghiệp tham gia phát triển nhà ở xã hội, nhà ở công nhân.

Từ năm 2021 đến nay, cả nước có 499 dự án nhà ở xã hội đã được triển khai với quy mô hơn 411 nghìn căn hộ. Hiện có 28 địa phương công bố danh mục dự án đủ điều kiện vay theo Chương trình tín dụng 120 nghìn tỷ đồng với nhu cầu vay vốn hơn 30 nghìn tỷ đồng; 6 dự án nhà ở xã hội tại 5 địa phương được giải ngân khoảng 415 tỷ đồng.

Theo Đề án, phấn đấu đến năm 2030, các địa phương hoàn thành hơn 1,06 triệu căn hộ, trong đó, giai đoạn 2021 - 2025 hoàn thành khoảng 428 nghìn căn hộ. "Nếu các dự án đã được cấp phép và chấp thuận chủ trương đầu tư hoàn thành đúng thời hạn sẽ cơ bản hoàn thành mục tiêu Đề án đến năm 2025", Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị nhận định.

Tuy nhiên, việc triển khai Đề án vẫn còn nhiều khó khăn, hạn chế như kết quả thực hiện của nhiều địa phương chậm so với kế hoạch đăng ký; việc giải ngân gói tín dụng ưu đãi 120.000 tỷ đồng chậm; các doanh nghiệp đầu tư nhà ở xã hội, nhà ở cho công nhân gặp vướng mắc trong tiếp cận đất đai, thủ tục đầu tư xây dựng, tín dụng, chính sách ưu đãi…

Trong năm 2024, Nghị quyết số 01/NQ-CP của Chính phủ về nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và dự toán ngân sách nhà nước năm 2024 yêu cầu đẩy mạnh phát triển nhà ở xã hội, nhà ở công nhân; phấn đấu hoàn thành khoảng 130 nghìn căn hộ trong năm 2024.

"Đây cũng là yêu cầu và mục tiêu rất cao, đòi hỏi các bộ ngành, địa phương bám sát và thực hiện nghiêm túc, quyết liệt hơn nữa các nhiệm vụ Đề án đề ra, đặc biệt, rà soát quy hoạch, bố trí quỹ đất, cải cách thủ tục hành chính… cho các dự án nhà ở xã hội. Bên cạnh đó, cần rà soát lại việc triển khai gói tín dụng ưu đãi 120.000 tỷ để có giải pháp tháo gỡ, thúc đẩy việc tiếp cận, giải ngân gói tín dụng này", Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị nêu.

Đề xuất rút gọn các thủ tục đầu tư

Nêu ý kiến tại Hội nghị, đại diện các doanh nghiệp đề xuất đơn giản hóa, rút gọn thủ tục đầu tư cho dự án nhà ở xã hội, nhất là thủ tục liên quan đến quy hoạch chi tiết dự án (có thể thực hiện song song với điều chỉnh quy hoạch phân khu); xác định tiền sử dụng đất, thuê đất và số tiền được miễn giảm; xét tuyển các đối tượng được mua nhà ở xã hội; nâng cao chất lượng nhà ở xã hội; đề xuất bắt buộc đưa vào luật các địa phương bố trí, thu hồi đất để xây dựng nhà ở xã hội...

Đại diện Tập đoàn Hoàng Quân, Tổng Công ty Viglacera cho rằng, lợi nhuận tối đa xây dựng nhà ở xã hội là 10% nhưng vẫn cần các tiện ích xã hội như hầm, công trình công cộng, bãi đỗ xe... vẫn cần có. Do đó, các ý kiến đề xuất điều chỉnh, cân đối lại suất vốn đầu tư xây dựng nhà ở xã hội (đang thấp hơn 25% so với suất vốn đầu tư nhà ở thương mại) tương đương với suất vốn đầu tư nhà ở thương mại...

Bên cạnh đó, đại diện thành phố Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh, Đồng Nai, Đà Nẵng... đề xuất, Bộ Xây dựng nghiên cứu, báo cáo Chính phủ, trong quá trình xây dựng các Nghị định có quy định việc lựa chọn chủ đầu tư thực hiện xây dựng nhà ở xã hội, được thực hiện theo quy trình đơn giản hóa, rút ngắn trình tự, thời gian thực hiện; thống nhất điều kiện tham gia vay ưu đãi gói tín dụng 120.000 tỷ đồng theo hướng đơn giản thủ tục.

Một số địa phương đề nghị Bộ Xây dựng cần quy định cụ thể danh mục các hạng mục, công trình hạ tầng kỹ thuật trong dự án đầu tư xây dựng khu nhà ở xã hội được ngân sách nhà nước hỗ trợ để thu hút nhà đầu tư tham gia; nghiên cứu, quy định các cơ chế, chính sách ưu đãi hơn nữa nhằm thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội để cho thuê (nhất là nhà ở cho công nhân)...