Theo báo cáo của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, tình hình chống khai thác IUU sau hơn 6 năm bị cảnh báo “thẻ vàng”, đã có những chuyển biến đáng kể trong công tác quản lý hoạt động khai thác thủy sản, chống khai thác IUU. Sau đợt thanh tra lần thứ 3, Ủy ban Châu Âu (EC) tiếp tục ghi nhận, đánh giá cao nỗ lực của Việt Nam trong chống khai thác IUU, một số nội dung đã triển khai các giải pháp xử lý và có kết quả cập nhật, trao đổi kịp thời. Tuy nhiên, đến nay vẫn còn nhiều tồn tại, hạn chế chậm khắc phục trên thực tế tại địa phương.
Để gỡ được cảnh báo “Thẻ vàng”, phía EC đề nghị phải xử lý dứt điểm, áp dụng chế tài xử lý nghiêm minh.
Hội nghị được tổ chức trong bối cảnh chỉ còn hơn 1 tháng nữa Việt Nam sẽ đón đoàn của Ủy ban châu Âu (EC) lần thứ 4 đến thanh tra, kiểm tra công tác chống khai thác IUU tại Việt Nam.
Trong thời gian qua, Việt Nam đã tập trung triển khai 4 nhóm khuyến nghị của EC để chống khai thác IUU, gỡ cảnh báo "thẻ vàng", gồm: Hoàn thiện khung pháp lý; theo dõi, kiểm tra, kiểm soát hoạt động của tàu cá, quản lý đội tàu; chứng nhận sản lượng và truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác và thực thi pháp luật.
Tại cuộc họp, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Phùng Đức Tiến cho biết, đã có rất nhiều chuyển biến tích cực về văn bản quy phạm pháp luật, giám sát và quản lý đội tàu, truy xuất nguồn gốc và xử lý vi phạm hành chính; nhưng còn nhiều tồn tại, thực hiện chưa nghiêm ở các địa phương. "Chúng ta phải thấy rằng, vi phạm vùng biển nước ngoài đến giờ này vẫn còn. Đây là lỗi mà EC đánh giá rất nghiêm trọng. Họ đã khẳng định còn tàu vi phạm vùng biển nước ngoài thì không thể gỡ thẻ vàng. Về truy xuất nguồn gốc thủy sản, chúng ta đã hết sức cố gắng nhưng mới kiểm soát được 50% số lượng tàu vào cảng cá chỉ định để truy xuất nguồn gốc. Về xử lý vi phạm hành chính, tuy chúng ta đã xử lý hơn 4 nghìn vụ, 110 tỷ đồng. Nhưng nếu rà soát kỹ thì 3 nội dung này vẫn chưa được thực hiện nghiêm ở các địa phương" - Thứ trưởng nhấn mạnh.
Thời gian qua, Chính phủ chỉ đạo các Bộ: Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Tài chính, Ngoại giao, Công an, Quốc phòng và Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương ven biển khẩn trương điều tra, xác minh, xử lý nghiêm, triệt để các vụ việc nghi vấn nhập lậu, hợp thức hóa sản phẩm từ khai thác IUU; “tổng kiểm tra toàn diện” tại 28 tỉnh, thành phố ven biển để sàng lọc, phân loại và xử lý theo quy định pháp luật các tàu cá “3 không”; điều tra, xác minh và xử lý triệt để tình trạng môi giới, nóc nối đưa tàu cá, ngư dân đi khai thác bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài.
Kết luận tại hội nghị, Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang đánh giá, thời gian qua, kết quả thực hiện nhiệm vụ chống vi phạm quy định IUU đã có nhiều chuyển biến tích cực, tuy nhiên vẫn còn nhiều tồn tại, hạn chế. Đối với các địa phương, sự quyết liệt chưa đồng đều, có những địa phương quản lý tốt tàu cá ra vào bến và nâng cao được tỉ lệ truy xuất nguồn gốc hải sản khai thác, nhưng cũng còn những địa phương chưa quyết liệt trong việc xử lý các khuyến nghị của đoàn thanh tra EC.
Phó Thủ tướng đề nghị, trong thời gian tới, các bộ, ngành, địa phương cần phải quyết liệt, trách nhiệm hơn trong chống vi phạm quy định IUU, phải có tổng thể các giải pháp đồng bộ vì mục tiêu gỡ thẻ vàng của EC.
Phó Thủ tướng giao Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn xây dựng kế hoạch trong đó nêu rõ những nhiệm vụ cần tập trung thực hiện từ nay đến khi đoàn kiểm tra của EC đến làm việc; chuẩn bị chu đáo để đón đoàn kiểm tra của EC đạt kết quả tốt nhất, sớm gỡ được cảnh báo "thẻ vàng" của EC.
Bộ Quốc phòng chủ trì, phối hợp các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương ven biển và các Bộ, Ngành có liên quan tập trung thực hiện các biện pháp, không để xảy ra tình trạng tàu cá vi phạm khai thác hải sản bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài.
Bộ Công an khẩn trương củng cố hồ sơ, đưa ra truy tố các vụ việc môi giới, móc nối đưa tàu cá, ngư dân Việt Nam đi khai thác hải sản bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài để đảm bảo tính nghiêm minh của pháp luật.
Bộ Ngoại giao thông qua các kênh ngoại giao truyền tải thông điệp thể hiện quyết tâm của Việt Nam trong nỗ lực chống khai thác IUU; tranh thủ sự ủng hộ tích cực của các bên liên quan đối với quyết tâm của Việt Nam trong gỡ cảnh báo “thẻ vàng”.