Chăm lo đời sống người cao tuổi
Thứ trưởng Bộ Lao động- Thương binh và Xã hội Lê Tấn Dũng cho biết, Đảng và Nhà nước đã ban hành nhiều chính sách chăm lo đời sống người cao tuổi, góp phần ổn định chính trị, phát triển kinh tế-xã hội bền vững. Bộ Lao động- Thương binh và Xã hội phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành liên quan chỉ đạo, hướng dẫn thực hiện; tổ chức các đoàn kiểm tra, giám sát tình hình thực hiện chính sách trợ giúp xã hội người cao tuổi theo quy định của Luật Người cao tuổi tại các địa phương.
Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam phát biểu. Ảnh: Doãn Tấn/TTXVN
Tính đến năm 2019, cả nước có khoảng 11,4 triệu người cao tuổi (khoảng 12% dân số), trong đó, có trên 1,9 triệu người từ 80 tuổi trở lên; khoảng 7,3 triệu người sống ở khu vực nông thôn. Năm 2019, Chính phủ bố trí hơn 17.500 tỷ đồng thực hiện chính sách trợ giúp xã hội, trong đó có hơn 1,7 triệu người cao tuổi được hưởng trợ cấp hàng tháng và mua thẻ bảo hiểm y tế; hơn 1,4 triệu người nhận trợ cấp người có công với cách mạng; trên 3,1 triệu người đang hưởng lương hưu và trợ cấp bảo hiểm xã hội.
Liên quan đến công tác rà soát, nắm bắt tình hình người cao tuổi dân tộc thiểu số và miền núi, Thứ trưởng Lê Tấn Dũng nêu rõ Ủy ban Dân tộc phối hợp với các địa phương triển khai lồng ghép việc thực hiện chính sách với người cao tuổi tại Chương trình 135 về hỗ trợ đầu tư cơ sở hạ tầng, hỗ trợ phát triển sản xuất cho xã đặc biệt khó khăn, xã biên giới, xã an toàn khu, các thôn, bản đặc biệt khó khăn; chính sách hỗ trợ đất sản xuất, đất ở, nhà ở và nước sinh hoạt cho hộ đồng bào dân tộc thiểu số nghèo và hộ nghèo ở xã, thôn, bản đặc biệt khó khăn; chính sách đặc thù hỗ trợ phát triển kinh tế-xã hội vùng dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2017-2020; Đề án hỗ trợ phát triển kinh tế-xã hội các dân tộc thiểu số rất ít người giai đoạn 2016-2025; chính sách đối với người cao tuổi có uy tín trong đồng bào dân tộc thiểu số.
Một số địa phương bố trí nguồn lực thực hiện “Tháng hành động vì người cao tuổi” năm 2019, khuyến khích người cao tuổi tích cực tham gia cùng các ngành, đoàn thể; vận động xây nhà Đại đoàn kết, nhà tình thương; hỗ trợ vốn cho người cao tuổi sản xuất, chăn nuôi. Ngoài ra, công tác tổ chức, phối hợp khám sức khỏe, cấp thuốc miễn phí cho người cao tuổi được chú trọng với hơn 11,3 triệu người có thẻ bảo hiểm y tế (khoảng 99% tổng số người cao tuổi). Người cao tuổi được tiếp cận giao thông, công trình công cộng; hưởng chính sách miễn, giảm giá vé từ 25% đến 100% khi tham gia giao thông công cộng; giảm giá vé tham quan tại các địa điểm di tích lịch sử, văn hóa… Gần 80.000 câu lạc bộ văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao trên cả nước thu hút trên 3 triệu người cao tuổi tham gia.
Các địa phương thực hiện, bố trí kinh phí tổ chức mừng thọ, chúc thọ và tặng quà các cụ 90 tuổi, 100 tuổi và trên 100 tuổi dịp Tết Nguyên đán. Hiện nay, một số tỉnh, thành phố nâng mức chuẩn trợ cấp xã hội cao hơn mức chuẩn quy định như Bắc Ninh, Quảng Ninh, Hà Nội, Đà Nẵng, Bình Dương, Thành phố Hồ Chí Minh… Các bộ, ngành phối hợp với các cấp Hội phát huy vai trò người cao tuổi trong cộng đồng xã hội như “Người cao tuổi tham gia bảo vệ môi trường, xây dựng nông thôn mới và đô thị văn minh”; phong trào người cao tuổi tham gia xây dựng hệ thống chính trị cơ sở; bảo vệ an ninh trật tự, chủ quyền, an ninh biên giới, biển đảo…
Đẩy mạnh công tác xã hội hóa
Theo Thứ trưởng Lê Tấn Dũng, trong quá trình thực hiện còn một số khó khăn, hạn chế như một số cấp ủy, chính quyền địa phương, cơ sở chưa nhận thức đầy đủ trách nhiệm thực hiện chính sách pháp luật đối với người cao tuổi. Đời sống người cao tuổi còn khó khăn, tỷ lệ hộ nghèo cao so với tỷ lệ hộ nghèo chung của cả nước; mức trợ cấp xã hội thấp. Bên cạnh đó, cơ sở vật chất tại các cơ sở trợ giúp người cao tuổi hạn chế, công tác xã hội hóa gặp nhiều khó khăn. Công tác chăm sóc sức khỏe, khám chữa bệnh ban đầu bất cập; khó khăn trong bố trí nguồn kinh phí khám chữa bệnh định kỳ tại cơ sở. Kinh phí hỗ trợ hoạt động các cấp Hội hạn chế. Nguồn nhân lực làm công tác người cao tuổi chưa hiệu quả; công tác thông tin chậm…
Quang cảnh buổi làm việc. Ảnh: Doãn Tấn /TTXVN
Bộ trưởng Bộ Lao động- Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung cho biết, trong năm 2020, các bộ, ngành sẽ tập trung chuẩn bị văn bản quy phạm pháp luật hướng dẫn thực hiện Bộ luật Lao động (sửa đổi) có hiệu lực từ 1/1/2021, với những điểm mới đối với người lao động cao tuổi; đồng thời tiến tới triển khai cải cách bảo hiểm xã hội theo mô hình lưới đa tầng. Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cho biết, trên thực tế, số người cao tuổi không nơi nương tựa, rối loạn tâm thần… có xu hướng gia tăng nhưng các cơ sở công lập không đủ khả năng tiếp nhận. Bộ trưởng đề xuất, cần có các chính sách, cơ chế khuyến khích tư nhân đầu tư các cơ sở chăm sóc người cao tuổi như hỗ trợ miễn giảm thuế; ưu tiên cho thuê đất, cấp đất; ban hành khung giá dịch vụ…
Phát biểu chỉ đạo buổi làm việc, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đánh giá cao nỗ lực của Ủy ban quốc gia về Người cao tuổi Việt Nam, các địa phương, bộ, ngành trong công tác chăm sóc, phát huy, chăm lo đời sống cho người cao tuổi. Phó Thủ tướng đề nghị các bộ, ngành, Ủy ban tập trung khắc phục những hạn chế; tăng cường giám sát, kiểm tra cụ thể những nội dung thực hiện chưa tốt tại địa phương. Phó Thủ tướng mong muốn, Trung ương Hội Người cao tuổi cùng các bộ, ngành liên quan tích cực tham gia chỉ đạo, thực hiện, gỡ khó những vướng mắc liên quan đến việc thành lập, sử dụng quỹ, huy động các nguồn lực xã hội trong công tác chăm sóc, phát huy vai trò người cao tuổi.
Cụ thể, Phó Thủ tướng yêu cầu các cấp Hội, bộ, ngành, địa phương nghiên cứu công tác xã hội hóa, khuyến khích kinh tế trực tiếp, cụ thể để doanh nghiệp thuộc các thành phần tham gia đầu tư các cơ sở chăm sóc và các hoạt động người cao tuổi. Phó Thủ tướng nhấn mạnh, cần tiếp tục phát huy, thực hiện các chính sách ưu đãi, nhân văn về ưu tiên, giảm phí giá tàu xe, địa điểm thăm quan cho người cao tuổi. “Những địa điểm du lịch, địa phương nào thực hiện chưa tốt cần có các biện pháp xử lý, nhắc nhở, thực hiện ưu tiên cho người cao tuổi theo luật định”, Phó Thủ tướng lưu ý.
Thời gian tới, Phó Thủ tướng đề nghị cần phát huy vai trò người cao tuổi, cựu chiến binh trong công tác tư vấn, giám sát hoạt động, thực hiện chủ trương, chính sách của các cấp ủy Đảng, chính quyền, đặc biệt các chương trình liên quan lợi ích kinh tế của nhiều thành phần trong xã hội cần công khai, minh bạch.
Năm 2020 hướng đến mục tiêu tạo chuyển biến trong vận động toàn xã hội về thực hiện chính sách bảo hiểm, đặc biệt bảo hiểm xã hội, trong đó có đối tượng người cao tuổi, Phó Thủ tướng đề nghị các cấp Hội, bộ, ngành phối hợp Bảo hiểm xã hội Việt Nam xây dựng chương trình vận động thiết thực nhất, góp phần chăm sóc sức khỏe người cao tuổi, đảm bảo ổn định an sinh xã hội.