Theo Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ, vấn đề nới hay không nới trần nợ công đã được bàn thảo khá nhiều trong các nhà quản lý và giới chuyên gia. Nguyên lý chung nhà đã nghèo, đất nước đang khó khăn, chưa có của ăn của để thì phải đi vay để phát triển. Nhiều người cũng nói rằng, tại sao có những nước phát triển, tỷ lệ nợ công đến hơn 100%, thậm chí 200% mà Chính phủ lại chốt trần nợ công là 65%?
Vấn đề này, Phó Thủ tướng cho biết, Chính phủ đã tính toán rất kỹ. Theo đó, trần nợ công là quan trọng nhưng không phải tất cả. Quan trọng hơn là khả năng trả nợ. Theo thông lệ quốc tế, tỷ trọng nghĩa vụ của ngân sách Nhà nước trên thu ngân sách là trên 25% là rất khó khăn. Thực tế, năm 2015 nước ta đã là 27,4%, kể cả phần trực tiếp chi để trả nợ, phần vay để đảo nợ vì năm 2016- 2017 là đỉnh của nợ. Vì thế, nếu nới trần nợ công thì áp lực trả nợ lớn hơn rất nhiều. “Do đó, để đảm bảo bền vững an toàn nợ công thì chúng ta phải khống chế trần nợ công không quá 65% GDP, nợ Chính phủ không quá 55% và nợ nước ngoài quốc gia không quá 50% cho đến năm 2020. Đây là quyết tâm rất lớn của Chính phủ”, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ nhấn mạnh.
Phó Thủ tướng Chính phủ Vương Đình Huệ trao đổi với báo chí sáng 22/10. |
Cũng theo Phó Thủ tướng, để đảm bảo đất nước phát triển thì phải có thể chế để huy động cao độ các nguồn lực xã hội. Hiện nay, Chính phủ đang đẩy mạnh phong trào khởi nghiệp, đổi mới, sáng tạo. Doanh nghiệp thành lập nhiều lên thì đầu tư vào nhiều hơn, môi trường kinh doanh tốt lên thì người dân sẵn sàng bỏ vốn ra để đầu tư kinh doanh.
Tái cơ cấu đầu tư công phải nằm trong tái cơ cấu thu chi ngân sách và đảm bảo bền vững, an toàn của nợ công. Muốn như thế, ngân sách Nhà nước chỉ đầu tư vào vấn đề thiết yếu và quan trọng và có tính chất làm “mồi”, phấn đấu làm sao tỷ trọng đầu tư công trong tổng đầu tư toàn xã hội giảm xuống. Bên cạnh đó, hiệu quả đầu tư phải tăng lên. Đó là hai mục tiêu đặt ra trong tái cơ cấu đầu tư công thời gian tới.
“Muốn như thế, phải làm bài bản khoa học, phải siết chặt kỷ luật tài khóa. Đồng thời phải coi tiết kiệm là quốc sách và siết chặt kỷ luật kỷ cương, cố gắng tăng thu để tăng chi mà chi tiêu là phải trong khả năng của nền kinh tế chứ không để lại cho đời sau. Vay nợ là phải trong khả năng trả nợ chứ dứt khoát không nới trần nợ công”, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ khẳng định.
Trao đổi với phóng viên về vấn đề bội chi, Phó Thủ tướng cho biết, thực tế, bội chi như năm nay Chính phủ đưa xuống mức thấp nhất (chỉ 3,5%). Do đó, tổng nguồn vốn đầu tư xây dựng cơ bản cho các địa phương không được như mong muốn.
Bên cạnh đó, Chính phủ quyết tâm kiểm soát tổng bội chi tuyệt đối theo đúng con số Quốc hội đã quyết định. Tuy nhiên, nếu tăng trưởng kinh tế không đạt, hiện đang dự báo là 4,6 triệu tỷ đồng thì trần nợ công sẽ tăng lên. Do đó, còn có nguyên tắc bổ sung là nếu như các địa phương mà giảm thu thì phải điều chỉnh, giảm những khoản chi không cần thiết. Bên cạnh đó, trong thời gian tới cũng phải phấn đấu tăng thu ngân sách kể cả thu nội địa và thu thuế quan. Đối với thuế quan nhập khẩu phải siết chặt giá tính thuế, còn thu nội địa thì mở rộng cơ sở thuế bằng cách nâng dần tỷ trọng kinh tế phi chính thức đưa lên thành chính thức. Các hộ kinh doanh cố gắng đăng ký thành lập doanh nghiệp mới, đồng thời tăng cường chế độ chứng từ, hóa đơn trong lĩnh vực kinh tế ngoài quốc doanh…