Quốc hội tiếp tục phát huy tinh thần đổi mới, sáng tạo và hành động

Hoạt động giám sát của Quốc hội trong năm 2017 cũng để lại dấu ấn với những chuyên đề giám sát là những vấn đề đang nổi cộm, gây bức xức trong dư luận xã hội. Lần đầu tiên, Quốc hội đã tiến hành giám sát tối cao việc thực hiện chính sách, pháp luật về cải cách tổ chức bộ máy hành chính Nhà nước. Mặc dù chỉ giới hạn trong giai đoạn 2011-2016 nhưng chuyên đề giám sát của Quốc hội đã chỉ rõ những lực cản đối với tiến trình cải cách, cả về thể chế pháp lý, những lợi ích đan xen và trách nhiệm của các chủ thể liên quan, trong đó có cả trách nhiệm của chính Quốc hội, từ đó, đề ra những giải pháp đồng bộ để cải cách tổ chức bộ máy hành chính Nhà nước quyết liệt hơn, hiệu quả thực chất hơn trong giai đoạn tới. Đây là cơ sở để góp phần thực hiện thắng lợi các Nghị quyết của Hội nghị Trung ương 6 Khóa XII về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị.

Trong hoạt động chất vấn, năm 2017 đã đánh dấu một điểm mới trong hoạt động chất vấn và trả lời chất vấn đó là đã bố trí tăng thời gian chất vấn và trả lời chất vấn lên 03 ngày để tạo điều kiện cho các đại biểu Quốc hội được có thêm thời gian hỏi đáp nhằm làm rõ các vấn đề liên quan đến nội dung chất vấn. Với việc tăng thêm thời gian nhưng số lượng người bị chất vấn không thay đổi nên số lượng đại biểu Quốc hội chất vấn là nhiều nhất từ trước đến nay. Phiên chất vấn và trả lời chất vấn diễn ra trong không khí dân chủ, xây dựng, tranh luận tích cực, đã làm rõ trách nhiệm của người được chất vấn, đồng thời, cho thấy năng lực của đại biểu Quốc hội được phát huy. Để tăng cường sự đồng bộ, hiệu quả, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã cùng Chính phủ, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam ký, ban hành Nghị quyết liên tịch về giám sát và phản biện xã hội, tạo cơ chế phối hợp tổ chức thực hiện nội dung quan trọng này.

Trong năm 2017, Quốc hội cũng đã thảo luận, cân nhắc thận trọng, xem xét khách quan, toàn diện để thông qua nhiều dự án, quyết định quan trọng của đất nước trong đó có những chính sách đột phá, tác động lớn đến sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước như chủ trương đầu tư Dự án xây dựng một số đoạn đường bộ cao tốc trên tuyến Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2017 - 2020; Báo cáo nghiên cứu khả thi Dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư Cảng hàng không quốc tế Long Thành; thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù phát triển Thành phố Hồ Chí Minh; thí điểm xử lý nợ xấu của các tổ chức tín dụng… Năm 2017 cũng là năm Quốc hội ban hành nhiều quyết định về công tác nhân sự trong đó có việc cho thôi hoặc tạm đình chỉ việc thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của đại biểu Quốc hội đối với một số trường hợp bị thi hành kỷ luật hoặc có vi phạm bị khởi tố bị can, bắt tạm giam phục vụ công tác điều tra. Những quyết định về công tác nhân sự được Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội tiến hành một cách chặt chẽ, đúng trình tự, thủ tục luật định, thể hiện sự nghiêm minh, có sự phối hợp chặt chẽ trong quy trình công tác nhân sự của Đảng, Nhà Nước và tạo sự đồng thuận cao.

Hoạt động ngoại giao nghị viện cũng đạt được những kết quả rất đáng ghi nhận cho thấy vị thế của Quốc hội nước ta trên trường quốc tế được nâng lên rõ rệt. Điều này thể hiện qua con số kỷ lục các Đoàn cấp cao Quốc hội, nghị viện các nước đến thăm chính thức nước ta, cũng như qua sự đón tiếp trọng thị và có những ngoại lệ mà các nước dành cho Đoàn cấp cao của Quốc hội Việt Nam. Thành công cũng thể hiện qua sự ghi nhận và đánh giá cao đối với những phát biểu của Lãnh đạo Quốc hội ta tại các diễn đàn đa phương, cũng như các cuộc làm việc song phương. Đặc biệt, việc tổ chức thành công Hội nghị chuyên đề khu vực châu Á - Thái Bình Dương về “Ứng phó với biến đổi khí hậu, hành động của các nhà lập pháp nhằm thực hiện các Mục tiêu phát triển bền vững” tại Thành phố Hồ Chí Minh cũng là một điểm nhấn quan trọng trong kết quả chung của hoạt động đối ngoại của Quốc hội năm 2017.

Bước sang năm 2018, năm thứ ba của nhiệm kỳ Quốc hội khóa XIV, cũng là năm bản lề trong việc thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2016 – 2020, có rất nhiều nhiệm vụ quan trọng đặt ra đối với Quốc hội nước ta, đòi hỏi Quốc hội phải tiếp tục phát huy tinh thần đổi mới, sáng tạo và hành động để hoàn thành các nhiệm vụ đề ra.

Trong hoạt động lập pháp, Quốc hội tiếp tục phải đổi mới, nâng cao chất lượng các hoạt động lập pháp để hoàn thành Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2018 với trọng tâm là tiếp tục thể chế hóa Hiến pháp năm 2013, các Nghị quyết của Đảng, hoàn thiện hệ thống pháp luật về thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, bảo đảm quốc phòng, an ninh, trật tự, an toàn xã hội, quyền con người, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân, phòng, chống vi phạm pháp luật, tham nhũng, lãng phí, đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững của đất nước, phục vụ lợi ích của Nhân dân. Đặc biệt, trong năm 2018 có những dự án luật lớn, có nội dung quan trọng như dự án Luật Phòng, chống tham nhũng (sửa đổi), Luật Tố cáo(sửa đổi); Luật Đơn vị hành chính, kinh tế đặc biệt, Luật Quốc phòng (sửa đổi), Luật An ninh mạng…, đòi hỏi các đại biểu Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội phải tiếp tục phát huy trí tuệ, lắng nghe ý kiến của cử tri, các chuyên gia và các tầng lớp Nhân dân để thông qua các dự án luật có chất lượng, có tính khả thi cao hơn nữa.

Trong việc quyết định những vấn đề quan trọng của đất nước, Quốc hội tiếp tục nâng cao chất lượng của các quyết định theo hướng thực chất hơn, dựa trên những luận cứ, luận chứng khoa học nhằm bảo đảm lợi ích quốc gia, phù hợp với ý chí, nguyện vọng của nhân dân, tạo ra được những tác động tích cực nhằm thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

Trong hoạt động giám sát, trọng tâm trong năm 2018 là hoạt động giám sát chuyên đề của Quốc hội về việc thực hiện chính sách, pháp luật về quản lý, sử dụng vốn, tài sản nhà nước tại doanh nghiệp và cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước giai đoạn 2011-2016 và các hoạt động giám sát chuyên đề của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc thực hiện chính sách, pháp luật về quản lý và sử dụng nguồn vốn vay nước ngoài giai đoạn 2011-2016. Đặc biệt, là năm thứ 3 của nhiệm kỳ nên tại kỳ họp cuối năm 2018, Quốc hội sẽ tiến hành lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm đối với người giữ chức vụ do Quốc hội bầu và phê chuẩn. Điều này đòi hỏi các đại biểu Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội phải phát huy trí tuệ, sáng suốt trong việc thực hiện các hoạt động giám sát để tạo ra được những chuyển biến tích cực nhằm khắc phục hạn chế, yếu kém trong thực tiễn thi hành pháp luật.

Trong năm 2018, nhiều hoạt động ngoại giao nghị viện song phương và đa phương quan trọng sẽ tiếp tục diễn ra. Trước mắt là việc Quốc hội nước ta với vai trò Chủ tịch, là chủ nhà của Hội nghị thường niên lần thứ 26 của Diễn đàn Nghị viện Châu Á – Thái Bình Dương (APPF-26) với chủ đề “Quan hệ đối tác nghị viện vì Hòa bình, Sáng tạo và Phát triển bền vững”. Đây là sự kiện để Quốc hội nước ta tiếp tục thể hiện vị thế và tiếng nói của Việt Nam trên trường quốc tế, tăng cường đoàn kết và hữu nghị giữa Nhân dân các nước; góp phần thực hiện thành công đường lối đối ngoại rộng mở, đa phương hóa, đa dạng hoá của Đảng và Nhà nước.

Để thực hiện các nhiệm vụ quan trọng đó, Quốc hội sẽ tiếp tục có các giải pháp đổi mới về chương trình làm việc, quy trình, thủ tục tiến hành công việc, tăng cường sự phối hợp chặt chẽ giữa Quốc hội với các cơ quan hữu quan, chuyển một cách mạnh mẽ từ Quốc hội tham luận sang Quốc hội tranh luận, bảo đảm hiệu lực, hiệu quả trong các hoạt động.

Kỷ niệm 72 năm Tổng tuyển cử đầu tiên bầu ra Quốc hội Việt Nam và đầu năm mới 2018 là dịp để chúng ta ôn lại, tự hào về những thành tựu của Quốc hội đã đạt được trong những chặng đường vừa qua, đồng thời xác định rõ hơn những việc cần làm trong năm mới. Chúng ta tin tưởng rằng, với truyền thống và kinh nghiệm tích lũy qua 72 năm, với ý thức trách nhiệm trước Nhân dân và tiền đồ của đất nước, với phương châm đoàn kết, sáng tạo, hành động vì lợi ích của Nhân dân, nhất định Quốc hội nước ta sẽ tiếp tục phát huy truyền thống vẻ vang, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao, xứng đáng với sự tin cậy của Đảng, Nhà nước và Nhân dân".