Ngày 5/5, tại Hà Nội, Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam đã tổ chức Hội thảo “Chiến thắng Điện Biên Phủ - Sức mạnh Việt Nam và tầm vóc thời đại”. Hơn 200 nhà khoa học trong và ngoài nước đã tham dự và thảo luận các vấn đề liên quan đến Chiến thắng Điện Biên Phủ 60 năm trước.
Thắng lợi của văn hóa Việt Nam
Hơn 50 bản tham luận của các nhà khoa học trong và ngoài nước đã tập trung đánh giá về vị trí, vai trò của Chiến thắng Điện Biên Phủ đối với Việt Nam và thế giới; vai trò của Đại tướng Tổng tư lệnh Võ Nguyên Giáp trong chiến dịch Điện Biên Phủ; vị trí, vai trò của các mặt trận trên chiến trường Đông Dương, vai trò của hậu phương và các lực lượng trong chiến dịch Điện Biên Phủ…
|
Ngày 7/5/1954, sau 56 ngày đêm chiến đấu kiên cường, quân và dân ta đã đập tan tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ, kết thúc oanh liệt cuộc kháng chiến chống Pháp đầy hy sinh, gian khổ kéo dài suốt 9 năm, ghi một dấu son rực rỡ trong lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc và góp phần quan trọng vào việc đánh đổ chủ nghĩa thực dân cũ trên toàn thế giới.
Trong ảnh: Phút nghỉ ngơi giữa hai trận đánh. Tư liệu TTXVN |
Một trong những chủ đề thu hút nhiều sự quan tâm của các nhà khoa học, các diễn giả là về ý nghĩa, tầm vóc thời đại của Chiến thắng Điện Biên Phủ với cách mạng Việt Nam, với quốc tế.
Theo GS.TS Nguyễn Xuân Thắng, Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học xã hội (KHXH) Việt Nam, Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ, đỉnh cao của cuộc tiến công chiến lược đông-xuân 1953 - 1954, là thắng lợi to lớn nhất của quân đội và nhân dân Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp. Thắng lợi này đã tạo một bước ngoặt quan trọng trên con đường phát triển của cách mạng Việt Nam, đưa đến việc ký kết Hiệp định Giơnevơ, chấm dứt cuộc chiến tranh xâm lược của thực dân Pháp; miền Bắc được giải phóng, bắt tay vào sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội, tạo cơ sở, hậu phương vững chắc cho cuộc kháng chiến chống Mỹ, giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước vào năm 1975.
GS.TS Phạm Xuân Nam, Viện Hàn lâm KHXH Việt Nam cho rằng, Chiến thắng Điện Biên Phủ là thắng lợi của văn hóa Việt Nam. Nhân tố cơ bản, quyết định nhất đưa đến Chiến thắng Điện Biên Phủ là đường lối chính trị và quân sự đúng đắn của Đảng ta, đứng đầu là Chủ tịch Hồ Chí Minh. Đó là đường lối chiến tranh nhân dân, chiến tranh toàn dân và toàn diện chống lại cuộc chiến tranh xâm lược của thực dân Pháp.
Đường lối ấy vừa phát huy truyền thống đánh giặc giữ nước của ông cha ta, vừa vận dụng sáng tạo những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lênin về chiến tranh cách mạng vào thực tiễn cụ thể của cuộc kháng chiến chống Pháp của dân tộc Việt Nam. GS.TS Phạm Xuân Nam khẳng định, đây là đường lối dựa trên một nền tảng văn hóa rất cao - “Văn hóa soi đường cho quốc dân đi” như Bác Hồ đã nói. Bên cạnh đó, Chiến thắng Điện Biên Phủ còn là thắng lợi của khoa học và nghệ thuật quân sự Việt Nam - bộ phận cấu thành của nền văn hóa dân tộc trong thời đại mới, đồng thời là thắng lợi của chủ nghĩa yêu nước và chủ nghĩa anh hùng của quân và dân ta dưới sự lãnh đạo của Đảng.
Sức lan tỏa rộng lớn
Theo PGS Bùi Đình Thanh, Viện Hàn lâm KHXH Việt Nam, Chiến thắng Điện Biên Phủ là sản phẩm của chiến tranh cách mạng Việt Nam, nhưng phạm vi ảnh hưởng và tác động của nó đã lan tỏa trong không gian rộng lớn hơn, đặc biệt là với sự thay đổi của bộ mặt địa - chính trị thế giới vào nửa sau thế kỷ XX. Từ Chiến thắng Điện Biên Phủ, đã mở ra thời kỳ đấu tranh giải phóng dân tộc trên thế giới. Đơn cử, ngày 1/11/1954, ngọn lửa Chiến thắng Điện Biên Phủ đã lan đến núi rừng Aurès, nhóm lên cuộc đấu tranh vũ trang của nhân dân Algérie, nhằm thoát khỏi sự thống trị của thực dân Pháp trong 124 năm. Ngọn lửa Điện Biên Phủ còn vượt Thái Bình Dương đến Sierra Maestra (Cuba), nơi có cuộc đấu tranh cách mạng do lãnh tụ Fidel Cassro lãnh đạo, làm đảo lộn tình hình ở vùng biển Caribê, đưa Mỹ Latinh (nơi vẫn được xem như sân sau an toàn của Mỹ) vào một tình thế sục sôi cách mạng.
PGS Bùi Đình Thanh cũng đưa ra dẫn chứng, tờ “Thế giới ngoại giao” tháng 1/1973 đã từng tổng kết: “Đối với tất cả các phong trào giải phóng dân tộc trên khắp thế giới, dù là ở châu Phi, châu Á hay Mỹ Latinh, kinh nghiệm của Việt Nam sẽ là một nguồn cổ vũ và một ánh lửa hy vọng. Đối với những kẻ chống lại phong trào giải phóng dân tộc, kinh nghiệm này sẽ là tiếng chuông báo hiệu thất bại không thể tránh khỏi của họ. Điều chắc chắn nhất là đối với thế giới thứ ba, Việt Nam sẽ mãi mãi là hình ảnh tượng trưng cho ý chí chiến thắng, là người chứng minh tính chất chính nghĩa của cuộc chiến đấu vì độc lập dân tộc. Việt Nam sẽ được ghi lại như là giờ phút quyết định trong lịch sử thế kỷ chúng ta”.
TS. Vladimir Kolotov, Viện trưởng Viện Hồ Chí Minh Đại học Quốc gia Saint Petersburg (Nga) đánh giá, Chiến thắng Điện Biên Phủ là sự kiện đánh dấu bước ngoặt trong quá trình chống ngoại xâm. Từ chiến thắng này đã đưa đến chiến thắng trên mặt trận ngoại giao, chính trị qua việc ký kết Hiệp định Giơnevơ, bắt thực dân Pháp rút quân, giải phóng Thủ đô Hà Nội và lập lại hòa bình trên toàn miền Bắc. Chiến thắng này còn ảnh hưởng to lớn đến tình hình địa chính trị tại Đông Nam Á, khi lần đầu tiên quân đội phương Tây đã bại trận trong cuộc chiến hiện đại và một nhà nước xã hội chủ nghĩa đầu tiên được thành lập trong khu vực…
Theo Chủ tịch Viện Hàn lâm KHXH Việt Nam Nguyễn Xuân Thắng, Việt Nam đang trong quá trình tiến hành công cuộc đổi mới, đẩy mạnh nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế, đặc biệt là trong tình hình thế giới diễn biến phức tạp như hiện nay, việc nghiên cứu, làm rõ hơn ý nghĩa của Chiến thắng Điện Biên Phủ có tác dụng khơi dậy lòng yêu nước, niềm tự hào dân tộc, nhằm phát huy sức mạnh toàn dân phục vụ sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Phương Hà