Kết luận Thanh tra thành phố nêu rõ, UBND huyện Sóc Sơn đã không cập nhật đầy đủ hồ sơ và quản lý theo quy định; không cập nhật và theo dõi biến động trong sử dụng đất; không xác định được số hộ mượn đất theo hình thức sổ lâm bạ; không xác định được tình trạng sử dụng đất, mua bán, chuyển nhượng đất rừng của các hộ là thiếu trách nhiệm, vi phạm Điều 6 Nghị định số 23/2006/NĐ - CP của Chính phủ, thể hiện việc buông lỏng quản lý.
Đối với Ban quản lý rừng phòng hộ - đặc dụng Hà Nội (trước là lâm trường Sóc Sơn) nay thuộc quản lý của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn thành phố Hà Nội, kết luận của Thanh tra cũng chỉ ra, trong thời gian qua đã buông lỏng quản lý thể hiện qua việc: không lưu giữ hồ sơ giao khoán, sử dụng 186,63 ha đất trên địa bàn 7 xã (Hồng Kỳ, Nam Sơn, Hiền Ninh, Tiên Dược, Quang Tiến, Minh Phú, Phù Linh).
Đặc biệt, Ban quản lý rừng phòng hộ - đặc dụng Hà Nội không phối hợp với các cấp chính quyền địa phương, kiểm tra, xử lý vi phạm đất đai, không có biện pháp ngăn chặn để các hộ mua bán chuyển nhượng cho các hộ ngoài địa phương, tự ý chuyển đổi mục đích sử dụng đất, xây dựng công trình nhà ở, nhà vườn trong phạm vi đất rừng phòng hộ.
Về vi phạm trong sử dụng đất, trật tự xây dựng tại các xã trên địa bàn gồm: Quang Tiến, Phù Linh, Tiên Dược, Hồng Kỳ, Bắc Sơn, Hiền Ninh, Thanh tra thành phố Hà Nội đã cho rằng, chính quyền xã đã buông lỏng quản lý dẫn tới việc mua bán chuyển nhượng, tách thửa đất rừng bảo vệ môi trường trong quy hoạch trái phép.
Đáng chú ý, Văn phòng Đăng ký đất đai Hà Nội chi nhánh huyện Sóc Sơn, Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Sóc Sơn, UBND huyện Sóc Sơn xét, cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ở cho 13 trường hợp sử dụng đất trong quy hoạch rừng phòng hộ sau năm 2008 là vi phạm quy định tại Điều 13 Luật Đất đai năm 2003, Điều 6 Luật Đất đai năm 2013.
Cùng với đó, Thanh tra cũng nêu, tại các xã kể trên, có 219 trường hợp tự ý chuyển mục đích sử dụng đất, xây dựng công trình, nhà ở sau năm 2008 vi phạm Điều 12 Luật Bảo vệ và Phát triển rừng.
Theo Thanh tra thành phố Hà Nội, để xảy ra các sai phạm nêu trên thuộc trách nhiệm của Chủ tịch, Phó Chủ tịch UBND xã phụ trách quản lý đất đai, trật tự xây dựng và cán bộ địa chính xã: Quang Tiến, Phù Linh, Tiên Dược, Hồng Kỳ, Bắc Sơn, Hiền Ninh; Ban quản lý rừng phòng hộ - đặc dụng Hà Nội (Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Hà Nội); Phòng Tài nguyên và Môi trường; Đội Thanh tra xây dựng huyện Sóc Sơn nay là Đội quản lý trật tự xây dựng đô thị huyện. Cùng với đó, còn có trách nhiệm của Chủ tịch, Phó Chủ tịch UBND huyện Sóc Sơn phụ trách lĩnh vực đất đai, trật tự xây dựng (giai đoạn từ 2008 đến nay).
Trước những sai phạm kể trên, Thanh tra Thành phố đề nghị UBND thành phố cho phép cơ quan này chuyển hồ sơ vụ việc tới cơ quan công an đối với những vụ việc có chứng cứ rõ ràng để xử lý. Đồng thời, Thanh tra thành phố kiến nghị UBND thành phố Hà Nội giao huyện Sóc Sơn kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm và có hình thức xử lý nghiêm theo quy định đối với tập thể và cá nhân qua các thời kỳ từ năm 2006 -2018 do buông lỏng quản lý về đất đai, trật tự xây dựng để xảy ra các vi phạm.
Đặc biệt, huyện Sóc Sơn cần tổ chức tháo dỡ đối với công trình vi phạm trật tự xây dựng từ năm 2017 - 2018 tại các xã: Quang Tiến, Tiên Dược, Phù Linh, Nam Sơn, Bắc Sơn, Hồng Kỳ, Hiền Ninh, để trả lại nguyên trạng ban đầu.
Thanh tra thành phố cũng chỉ ra, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Sở Tài Nguyên và Môi trường, Sở Xây dựng phải kiểm điểm rút kinh nghiệm đối với những thiếu sót của các bộ phận liên quan; trong đó, tập trung kiểm điểm làm rõ trách nhiệm của Giám đốc Ban quản lý rừng phòng hộ - đặc dụng Hà Nội và Giám đốc Văn phòng đăng ký đất đai Chi nhánh huyện Sóc Sơn trong việc để xảy ra những vi phạm kể trên, làm thủ tục chuyền quyền sử dụng đất không đúng quy định; xét cấp Giấy chứng nhận không phù hợp với quy hoạch sử dụng đất.