Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc: Rác thải nhựa đang là vấn đề nhức nhối mang tính toàn cầu

Sáng 9/6, tại không gian Phố đi bộ hồ Hoàn Kiếm, Hà Nội, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã chính thức phát động phong trào chống rác thải nhựa trên phạm vi toàn quốc.  

Lễ ra quân do Bộ Tài nguyên và môi trường phối hợp với UBND thành phố Hà Nội và Trung ương Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh tổ chức. Tham dự buổi lễ còn có Bí thư Trung ương Đảng - Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Trần Thanh Mẫn, Phó Thủ tướng Chính phủ Trịnh Đình Dũng cùng lãnh đạo các ban, bộ, ngành Trung ương, lãnh đạo các địa phương, đại diện các tổ chức chính trị - xã hội, các Tập đoàn, Tổng công ty, các tổ chức quốc tế và đông đảo học sinh, sinh viên và nhân dân thành phố Hà Nội.

Phát biểu tại buổi lễ, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đánh giá cao phong trào - sáng kiến có ý nghĩa quan trọng mang tính toàn cầu này, đặc biệt là một số địa phương, doanh nghiệp, cộng đồng đã có những mô hình, sáng kiến, hành động thiết thực để giải quyết rác thải nhựa, thực hiện thúc đẩy việc giảm thiểu, phân loại, tái sử dụng, tái chế chất thải.

Thủ tướng nhấn mạnh, rác thải nhựa đang là vấn đề nhức nhối mang tính toàn cầu. Mỗi năm lượng rác thải nhựa do con người thải ra đủ để phủ kín 4 lần diện tích bề mặt trái đất, trong đó 13 triệu tấn rác nhựa đổ ra, trôi nổi trên các đại dương. Rác thải nhựa đang hằng ngày, hằng giờ tác động tiêu cực đế hệ sinh thái, môi trường sống, sức khỏe con người và sự phát triển bền vững của mỗi quốc gia.

Cùng chung nỗ lực của các nước trên thế giới, Việt Nam đã tích cực đề xuất các sáng kiến và tham gia các cơ chế hợp tác toàn cầu, khu vực để giải quyết vấn đề rác thải nhựa, đặc biệt trong bối cảnh tác động, ảnh hưởng của rác thải nhựa ngày càng gia tăng, cùng với quá trình phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

Thủ tướng hoan nghênh việc thành lập Liên minh các doanh nghiệp Chống rác thải nhựa và đánh giá cao những nỗ lực, sáng kiến, hành động cụ thể của Bộ Tài nguyên và Môi trường, Đoàn thanh niên, Hội phụ nữ, Hội nông dân, UBND thành phố Hà Nội các bộ, ngành, trong xử lý vấn đề rác thải nhựa, tăng cường giáo dục về môi trường cho các cháu học sinh, thế hệ trẻ và đặc biệt là sáng kiến tổ chức Lễ ra quân, tuần hành ngày hôm nay.

Theo Thủ tướng, vẫn còn nhiều hạn chế, tồn tại về rác thải nhựa, từ nhận thức của một bộ phận doanh nghiệp, người dân đến thói quen phổ biến trong sinh hoạt, sử dụng túi nylon. Vì vậy, ngay từ bây giờ, chúng ta cần có những hành động thiết thực, cụ thể để kiểm soát, ngăn chặn phát sinh rác thải nhựa, để người dân Việt Nam hiện tại, các thế hệ tương lai, con cháu chúng ta được sống trong môi trường trong lành, an toàn và bền vững.

Thủ tướng nêu rõ, chúng ta cần có quyết tâm chính trị cao, thực hiện quyết liệt, đồng bộ, hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp phòng chống, xử lý, giảm thiểu ô nhiễm rác thải nhựa, thực hiện phương châm: nhà nhà hạn chế rác thải nhựa, người người phòng chống ô nhiễm rác thải nhựa, xã hội tiến đến nói không với rác thải nhựa. Phấn đấu đến năm 2021 các cửa hàng, các chợ, các siêu thị ở các đô thị không sử dụng đồ nhựa dùng một lần, đến năm 2025, cả nước không sử dụng đồ nhựa dùng một lần.

Với tinh thần đó, Thủ tướng đề nghị lãnh đạo các ban, bộ, ngành, cơ quan Trung ương và địa phương, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức thành viên quan tâm hơn nữa, tập trung lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức thực hiện các hoạt động chống rác thải nhựa. Từng cơ quan, đơn vị có chương trình, kế hoạch thực hiện ngay các hoạt động cụ thể chống rác thải nhựa như hạn chế, tiến đến không dùng sản phẩm nhựa sử dụng một lần trong cơ quan, đơn vị; hạn chế sử dụng kinh phí Nhà nước mua sắm các sản phẩm nhựa sử dụng một lần...

Từng cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức, nhất là người đứng đầu cấp uỷ, chính quyền các cấp, các ngành, các cơ quan, đơn vị phải đi đầu, gương mẫu trong việc nói không với sản phẩm nhựa, túi nylon sử dụng một lần.

Các cấp, các ngành đẩy mạnh hơn nữa công tác thông tin truyền thông; thường xuyên phát động các phong trào, các hành động phòng chống rác thải nhựa thiết thực, hiệu quả; xây dựng các tiêu chí bình chọn và công bố vinh danh, nhân rộng các mô hình tốt, cách làm hay, các sáng kiến hiệu quả.

Các cơ quan thông tấn báo chí cần chủ  động, tích cực hơn nữa việc thông tin tuyên truyền về hạn chế sử dụng túi nylon, sản phẩm nhựa dùng một lần; đồng thời, phát hiện gương điển hình, mô hình, cách làm hiệu quả tạo sức lan tỏa, thắp sáng nỗ lực của toàn xã hội, để các phong trào như Chủ nhật xanh tại Huế, không rác thải nhựa tại Hội An - Cù Lao Chàm, sử dụng sản phẩm tự nhiên để gói, bọc thực phẩm của Saigon Coop và một số siêu thị ở Việt Nam ... ngày càng được nhân rộng. Tất cả các địa phương ven biển cần có chương trình hành động cụ thể làm sạch bờ biển.

Thủ tướng yêu cầu Bộ Tài nguyên và Môi trường cùng các bộ, ngành liên quan tiếp tục rà soát hoàn thiện các quy định, các chính sách để hạn chế việc sử dụng các sản phẩm nhựa sử dụng một lần; khuyến khích, hỗ trợ phát triển, sử dụng các sản phẩm thay thế thân thiện với môi trường, phân loại rác tại nguồn; thu hút đầu tư, ứng dụng phát triển công nghệ tiên tiến tái sử dụng, tái chế rác thải, rác thải nhựa. Bộ cần khẩn trương đưa các cơ sở tái chế nhựa phân tán nhỏ lẻ vào các khu công nghiệp tập trung để quản lý; hạn chế và tiến tới chấm dứt việc nhập khẩu, sản xuất các loại túi nylon khó phân hủy; kiên quyết trả lại các lô hàng phế liệu nhựa không cấp giấy phép chính thức.

Bộ Tài nguyên và Môi trường tăng cường đầu tư, nghiên cứu, ứng dụng công nghệ mới, hiện đại trong xử lý, tái chế chất thải nhựa và phát triển các sản phẩm, vật liệu thay thế, thúc đẩy nhanh nền kinh tế tuần hoàn ở Việt Nam. Các viện, các trường, các nhà khoa học, các doanh nghiệp đẩy mạnh nghiên cứu, đổi mới, ứng dụng, phát triển và chuyển giao công nghệ về vật liệu thân thiện với môi trường thay thế các sản phẩm nhựa sử dụng một lần

Thủ tướng nêu rõ: Chính phủ kêu gọi cộng đồng doanh nghiệp cần nâng cao trách nhiệm xã hội, cùng chung tay chống rác thải nhựa, tích cực tham gia phân loại, thu hồi, tái chế, tái sử dụng túi nylon, sản phẩm nhựa sử dụng một lần. Các cửa hàng, siêu thị, nhà hàng, khu du lịch, dịch vụ, khách sạn... không sử dụng túi nylon, sản phẩm nhựa dùng một lần; khuyến khích người mua sắm tự mang bao bì, túi đựng sử dụng nhiều lần, sử dụng sản phẩm thân thiện với môi trường.

Hưởng ứng lời kêu gọi của Thủ tướng, đại diện cho các tỉnh, thành phố trên cả nước tham gia phong trào chống rác thải nhựa, ông Nguyễn Đức Chung - Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội cho biết: Nhận thức rõ tác hại của rác thải nhựa và tầm quan trọng của việc chuyển đổi sản xuất và tiêu thụ theo hướng các-bon thấp, tăng trưởng xanh, thành phố Hà Nội đã ban hành Kế hoạch hành động nhằm thực hiện Chương trình sản xuất và tiêu dùng bền vững, trong đó, tập trung triển khai phổ biến nâng cao nhận thức về sản xuất, tiêu dùng bền vững các sản phẩm thay thế nhựa và túi nilon; xây dựng mô hình “các điểm kinh doanh xanh”; kết nối lĩnh vực phân phối- dịch vụ bền vững, thân thiện môi trường; xây dựng cơ chế ưu đãi cho các doanh nghiệp sản xuất các sản phẩm thân thiện môi trường.

Bên cạnh đó, thành phố cũng đang triển khai Chương trình thí điểm phân loại, thu gom và tái chế vỏ hộp sữa giấy thành các sản phẩm sinh thái an toàn tại các trường tiểu học và mầm non trên địa bàn quận Hoàn Kiếm; chuỗi các cửa hàng café Highland tại Hà Nội đã ký cam kết phân loại và thuê tái chế cốc nhựa dùng một lần và ống hút nhựa…

Tại lễ ra quân, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc, Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Trần Thanh Mẫn, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà cùng các đồng chí lãnh đạo, các đại biểu đi bộ tuần hành kêu gọi cộng đồng chung tay chống rác thải nhựa; cùng hoàn thiện bức tranh tập thể với thiếu nhi Thủ đô, thăm quan triển lãm ảnh và trao giải thưởng cuộc thi ảnh “Thử thách để thay đổi”. Cũng tại chương trình, 50 em thiếu nhi đã vẽ tranh chủ đề: "Em là tương lai Trái đất", truyền đi thông điệp bảo vệ môi trường, chống rác thải nhựa.