Là những người thực hiện nhiệm vụ thông tin tuyên truyền, với các phóng viên, biên tập viên từng được phỏng vấn hay tháp tùng ông trong những chuyến công tác trong nước và nước ngoài, ấn tượng đó càng mạnh mẽ. Đó là sự ngưỡng mộ trước tầm trí tuệ sâu sắc, nhãn quan chiến lược nhạy bén, sự chỉ đạo tỉ mỉ, quyết liệt của một vị tướng tài, một nhà ngoại giao xuất sắc.
Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh, nguyên Thứ trưởng Bộ Quốc phòng. Ảnh: Hữu Thanh/TTXVN
Vị tướng dung dị, quyết đoán
Nhà báo Hoàng Minh Nga, Trưởng phòng Quốc tế, Trung tâm Truyền hình Thông tấn (TTXVN) từng nhiều lần được phỏng vấn Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh. Ấn tượng sâu sắc nhất của chị qua các cuộc phỏng vấn là Thượng tướng luôn thể hiện rõ ý chí và quyết tâm bảo vệ quyền chủ quyền biển, đảo của Đảng, Nhà nước và Quân đội, qua đó tăng cường niềm tin của nhân dân. Chị cũng rất lấy làm vinh dự khi Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh, trong vai trò Thứ trưởng Bộ Quốc phòng phụ trách về đối ngoại, đã nhiều lần ưu tiên dành riêng cho TTXVN các cuộc trả lời phỏng vấn về những vấn đề, sự kiện quan trọng của quốc gia và quân đội. Sau mỗi lần được gặp và nghe Thượng tướng chia sẻ, nhà báo Hoàng Minh Nga càng thêm tin tưởng và đặc biệt rất xúc động về những cống hiến, hy sinh của cán bộ, chiến sĩ Quân đội nhân dân Việt Nam để gìn giữ vững chắc chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc.
Cảm nhận về Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh trong ký ức của nhà báo Hoàng Minh Nga là một vị tướng dung dị nhưng rất sắc sảo, quyết đoán khi đề cập đến những vấn đề liên quan đến độc lập chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ, đến lợi ích quốc gia, dân tộc. Nhưng khi trao đổi, trò chuyện bên lề với anh em phóng viên hay cấp dưới, đôi mắt của ông luôn ánh lên sự chân tình, quan tâm.
Từng là Trưởng cơ quan đại diện Thông tấn xã Việt Nam tại New York (Mỹ) giai đoạn 2015 - 2018, nhà báo Hoàng Minh Nga cho biết, chị đã hai lần được đón và đưa tin khi Đoàn công tác của Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh sang làm việc, “và lần nào tôi cũng được Thượng tướng cho quà quê, những thức quà mà người con xa xứ nào cũng nhớ, như kẹo lạc, chè lam, trà mạn...”. Dù là một vị tướng cấp cao trong Quân đội, là con trai của Đại tướng Nguyễn Chí Thanh, nhưng phong cách sống của ông vô cùng giản dị. “Tới Mỹ họp, thay vì thưởng thức các món ngon của phương Tây, ông lại nhờ anh em cán bộ bên đó kho giúp nồi cá với thịt và mượn nồi cơm điện để cắm cơm”, nhà báo Hoàng Minh Nga nhớ lại.
Vinh dự là “người cầm mic” phỏng vấn Thủ trưởng
Là phóng viên mảng Đối ngoại Quốc phòng của Truyền hình Quốc phòng Việt Nam, Đại úy Nguyễn Ngọc Trung (Phòng Thời sự, Trung tâm Phát thanh - Truyền hình Quân đội) có nhiều dịp được tiếp xúc với Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh. Anh cho biết, anh chị em phóng viên theo mảng thông tin về Quốc phòng vẫn thường nói vui rằng: "Thủ trưởng Vịnh là “idol” của giới báo chí" vì không bao giờ Thủ trưởng từ chối trả lời trước bất cứ câu hỏi nào và cũng rất ít khi phải chuẩn bị trước bằng văn bản để nhìn vào văn bản khi trả lời phỏng vấn. Nôm na giới báo chí chúng tôi hay nói vui là “tay không bắt giặc”, Đại úy Nguyễn Ngọc Trung kể.
Tuy nhiên, Thượng tướng không bao giờ trả lời ngay lập tức. Sau khi nghe xong bất kỳ câu hỏi nào, ông cũng đều yên lặng trong khoảng 10 hoặc 15 giây, rồi mới cất tiếng trả lời. Nội dung trả lời không chỉ giải đáp thông tin mà phóng viên đưa ra, mà bằng tư duy sắc sảo, trí tuệ uyên thâm của mình, ông còn có những câu nói rất đặc biệt, đối mặt trực diện với những vấn đề gai góc.
Về đối ngoại quốc phòng, Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh từng nói: “Chúng ta đã thực sự biến đối ngoại quốc phòng thành một diễn đàn hợp tác và đấu tranh để bảo vệ Tổ quốc, mà cụ thể là bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, bảo vệ hòa bình, bảo vệ vị thế Việt Nam trên trường quốc tế. Không có một đối tác nào mà chúng ta 100% là phù hợp cả và cũng không có một đối tác nào mà 100% là đối đầu cả. Cho nên chính là chúng ta đã thực hiện chủ trương của Đảng, đó là trong đối tác thì có đối tượng mà trong đối tượng thì có đối tác và nó cũng phù hợp với phương châm của đối ngoại quốc phòng là vừa hợp tác vừa đấu tranh, hợp tác để đấu tranh tốt hơn, đấu tranh để tạo lòng tin tốt hơn”.
Chia sẻ về tác động của COVID-19 đến vấn đề quốc phòng, Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh bày tỏ quan điểm: “Những thách thức về an ninh ở khu vực thì dù có dịch bệnh hay không vẫn tồn tại. Trong lúc này chúng ta không bao giờ quên những nhiệm vụ khác để đối phó với các thách thức an ninh, ví dụ bảo vệ chủ quyền chúng ta không thể quên, không thể lơ là, tàu hải quân của chúng ta, cảnh sát biển của chúng ta không có nghỉ ngày nào cả. Bộ đội ở Trường Sa, làm sao để đừng để dịch bệnh thôi chứ không một đồng chí nào cần phải dừng nhiệm vụ cả”.
Một trong những điều khiến Đại úy Nguyễn Ngọc Trung cảm thấy vinh dự và đáng nhớ nhất, đó là trong mỗi sự kiện mà Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh chủ trì, cuối buổi, trước rất nhiều phóng viên báo chí, ông vẫn thường hay nói: "Trung cầm mic đi, rồi anh chị em cứ hỏi!". Điều đó có nghĩa anh sẽ là phóng viên được đặt câu hỏi phỏng vấn đầu tiên và đó cũng là một sự ngầm giao nhiệm vụ, rằng những câu hỏi của anh sẽ phải "mở đường" cho những nội dung mà Thượng tướng thực sự muốn truyền đạt tới báo chí.
“Đến khi Thượng tướng về hưu, gặp lại ông ở Thư viện Quốc gia, nhân sự kiện giao lưu với độc giả cuốn sách “Người thầy” về lực lượng tình báo Quân đội mà ông là tác giả, khi các đồng nghiệp phóng viên tới phỏng vấn, vẫn thói quen cũ, ông quay sang phía tôi: "Trung lại cầm mic cho chú nhé!”. Khi ấy, bất chợt tôi thấy rưng rưng... Sáng sớm nay, biết tin Thượng tướng đã ra đi..., chợt nhớ lại, biết bao nhiêu lần được cầm mic cho chú...”, Đại úy Nguyễn Ngọc Trung xúc động.
Một trí tuệ mẫn tiệp
Nhớ về Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh, ấn tượng đầu tiên của Đại úy Nguyễn Thùy Linh, Cổng thông tin điện tử Bộ Quốc phòng chính là vốn hiểu biết uyên bác, sự tài trí, thông minh, khả năng trình bày những vấn đề phức tạp nhất chỉ trong vài từ, sự thẳng thắn, kinh nghiệm cùng với cử chỉ rõ ràng, tự tin.
“Có thể nói, một phóng viên “non nghề” như tôi tại thời điểm đó đã bị choáng ngợp. Bước chân vào nghề viết, nhân vật đầu tiên mà tôi được gặp cũng chính là Thượng tướng. Những năm tiếp sau đó, được tiếp xúc với Thượng tướng qua rất nhiều hội nghị, nhiều hoạt động đối ngoại quốc phòng… tôi càng khẳng định ấn tượng ban đầu của mình không sai. Với những phóng viên theo mảng quân sự quốc phòng, đặc biệt là đối ngoại quốc phòng như tôi, tại những sự kiện lớn, nếu biết có Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh phát biểu, ai ai cũng sẽ “thở phào” nhẹ nhõm vì biết rằng tin, bài hôm đó sẽ dày dặn nội dung hơn”, Đại úy Nguyễn Thùy Linh chia sẻ.
Dù đã qua gần 10 năm, song trong tâm trí mình, Đại úy Nguyễn Thùy Linh vẫn còn nhớ như in những lần cả nhóm phóng viên báo chí có dịp được phỏng vấn Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh. Trong tất cả những lần đó, Thượng tướng bao giờ cũng rất tỉ mỉ, chi tiết với từng câu hỏi phỏng vấn, luôn chủ động, thẳng thắn. Cách thể hiện rõ ràng xuất phát từ một trí tuệ mẫn tiệp và sự thấu hiểu trọn vẹn chủ đề khiến người nghe có ấn tượng vô cùng sâu sắc.