TTXVN: Giữ vững vị thế thông tin chủ lưu trong dòng chảy thời cuộc

Với những đóng góp, hy sinh xứng đáng trên các chặng đường xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, TTXVN đã 3 lần vinh dự đón nhận danh hiệu Anh hùng: Anh hùng Lao động thời kỳ đổi mới (năm 2001); Anh hùng Lực lượng Vũ trang nhân dân (năm 2005 và 2020. TTXVN được Đảng, Nhà nước tặng thưởng Huân chương Sao Vàng, hai Huân chương Hồ Chí Minh, hai Huân chương Độc lập hạng Nhất và nhiều Huân, Huy chương cao quý khác. 

Thông tin chiến trường đổi bằng xương máu

Ngày 15/9/1945, từ Đài phát sóng vô tuyến điện Bạch Mai (Hà Nội), những bản tin đầu tiên của Việt Nam Thông tấn xã (VNTTX), nay là TTXVN, được phát đi toàn thế giới bằng ba thứ tiếng Việt, Anh, Pháp, trong đó có toàn văn Bản Tuyên ngôn Độc lập và danh sách các thành viên Chính phủ lâm thời của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. Đây chính là Bản tin đầu tiên đánh dấu sự ra đời cơ quan Thông tấn quốc gia của Nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, một sự kiện lịch sử đối với TTXVN, đồng thời có ý nghĩa trọng đại đối với quốc gia, dân tộc.

Trong mấy mươi năm kháng chiến cứu quốc, với trái tim tràn đầy nhiệt huyết, sẵn sàng hy sinh vì sự nghiệp chung, cán bộ, phóng viên, điện báo viên, chiến sĩ lái xe ... của VNTTX đã có mặt trên hầu khắp các chiến trường, kề vai sát cánh cùng cán bộ, chiến sĩ Quân đội nhân dân Việt Nam Anh hùng, tác chiến bằng ngòi bút, máy ảnh và khi cần, sẵn sàng cầm súng đối diện quân thù. Từ các mặt trận, căn cứ kháng chiến ở các vùng sâu xa nhất, VNTTX luôn bảo đảm dòng chảy thông tin, chuyển phát tin, bài, ảnh đầy đủ và nhanh nhất về căn cứ Thông Tấn Xã Giải phóng (TTXGP) và Tổng xã VNTTX - số 5 Lý Thường Kiệt, Hà Nội. Điều đáng chú ý nữa là trong suốt những năm kháng chiến trường kỳ, gian khổ, cũng như những năm tháng xây dựng và bảo vệ Tổ quốc sau này, VNTTX, nay là TTXVN luôn có tuyến tin Tham khảo, Tham khảo đặc biệt, được chuyển hằng ngày, thông tin nhanh đến Bộ Chính trị, Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Chính phủ..., giúp các cấp lãnh đạo cập nhật tình hình, xử lý kịp thời các tình huống trong chỉ đạo, điều hành các hoạt động trên chiến trường miền Nam, chống trả chiến tranh phá hoại trên đất Bắc, chủ động trong hoạt động đối ngoại, tranh thủ sự đồng tình, ủng hộ của bè bạn năm châu. 

Trong Chiến dịch Điện Biên phủ trên không tháng 12/1972, trên bầu trời Hà Nội, Hải Phòng, chính những tình tiết được khai thác đêm ngày của Phòng tin đọc chậm - Ban biên tập tin Thế giới đã liên tục được cập nhật, báo cáo nhanh, giúp Ban Chỉ huy Quân sự các cấp có thêm những thông tin cần thiết về ý đồ của địch trong cuộc tập kích đường không chiến lược, các động thái được quan sát từ hạm đội 7 hải quân hay các sân bay Guyam và Utupao (Thái Lan)..., góp phần đắc lực vào việc phán đoán tình hình, dự báo ý đồ, thời điểm các trận oanh tạc từ các máy bay B52 của địch.

Hơn 20 năm đất nước bị chia cắt, nhưng với phóng viên và dòng thông tin của VNTTX vẫn luôn thông tuyến, thông mạch giữa hai miền Nam - Bắc. Với mật danh "đi B", VNTTX đã cử vào chiến trường miền Nam gần 450 cán bộ, phóng viên, biên tập viên, nhân viên kỹ thuật, chưa kể hàng trăm lượt cán bộ, phóng viên, nhân viên kỹ thuật được giao bám  sát các mũi tiến quân, các chiến dịch và các trận đánh lớn... Đặc biệt, từ sau ngày 12/10/1960, TTXGP chính thức được thành lập, VNTTX và TTXGP, tuy hai mà một, đã hoàn toàn chủ động trong thông tin chiến trường. VNTTX và TTXGP (nay là TTXVN) liên tục chuyển phát nhanh những thông tin chiến đấu và chiến thắng của quân dân miền Nam và Mặt trận Dân tộc Giải phóng, góp phần khơi dậy ý chí quyết chiến, quyết thắng của đồng bào, chiến sỹ cả nước. Để dòng chảy thông tin quý giá được đưa ra từ chiến trường luôn thông suốt, hơn 260 nhà báo - liệt sỹ TTXVN đã nằm lại chiến trường, chiếm 2/3 tổng số nhà báo - liệt sỹ của cả nước. Các cô bác, anh chị chính là hiện thân của sự hy sinh cao cả, đóng góp to lớn của TTXVN cho sự nghiệp chung. 

Xứng với niềm tin cậy của Đảng, Nhà nước, nhân dân.

"...Nếu lịch sử chọn ta làm điểm tựa. 
 Vui gì hơn làm người lính đi đầu..."

Hai câu thơ trong bài "Chào Xuân 67" của Nhà thơ Tố Hữu thật đúng với các chiến sỹ Thông tấn trong nhiều thời điểm, giai đoạn cam go của cách mạng. Là lực lượng tiên phong, "mũi nhọn của mũi nhọn" trong hoạt động thông tin, TTXVN luôn ở vị thế tiên phong, đi đầu trong binh chủng thông tin cách mạng. Trong những bước chuyển lịch sử của cách mạng và những thời khắc đáng nhớ, TTXVN đã và luôn đảm nhiệm tốt vai trò, vị thế dòng thông tin chủ lưu, với trách nhiệm định hướng và chỉnh hướng thông tin, củng cố và tăng cường sự tin cậy của Đảng, Nhà nước và nhân dân, cùng sự hợp tác, đồng hành, chia sẻ của đồng nghiệp và bạn đọc. Thật tự hào, trong nhiều năm tháng, tin Thông tấn được giao trách nhiệm bật "đốm lửa đầu tiên", làm bừng sáng các phong trào thi đua ái quốc. Tin, bài thông tấn được coi là phát súng lệnh mở màn cho luồng thông tin chống tiêu cực, tham nhũng, hưởng ứng chủ trương "cởi trói", "tự cứu mình" trong quá trình đổi mới tư duy, đổi mới cơ chế quản lý kinh tế - xã hội của Đảng ta...

Suốt 77 năm cống hiến và trưởng thành trong sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc, với hệ thống 63 cơ quan thường trú tại khắp các tỉnh, thành phố, 30 cơ quan thường trú ở cả 5 châu lục, TTXVN có nền tảng, điều kiện bám sát các sự kiện trong và ngoài nước, hoạt động thông tin ngày càng hiệu quả, đoạt nhiều giải thưởng báo chí khu vực và quốc tế. Bám sát nhiệm vụ chính trị, nhạy bén với công nghệ hiện đại, gần đây nhất, vào ngày 9/9/2020, Dự án chống tin giả của TTXVN đã giành chiến thắng ở hạng mục Best Project for News Literacy trong khuôn khổ Giải thưởng Truyền thông Digital châu Á 2020 của WAN-IFRA. Bằng những sản phẩm thông tin, TTXVN đã và đang tiếp tục đóng góp hiệu quả vào việc định hướng tư tưởng, hướng dẫn dư luận xã hội, củng cố niềm tin của nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng, Nhà nước, đấu tranh chống những hiện tượng tiêu cực, những luận điệu sai trái của các thế lực thù địch ở trong và ngoài nước, bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, giữ vững ổn định chính trị - xã hội cho đất nước.

Đa dạng về sản phẩm, loại hình thông tin, TTXVN đã và đang tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả thông tin, tuyên truyền gắn với các sự kiện quan trọng của đất nước. Các chuyên trang thông tin đặc biệt về: Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII, Năm APEC Việt Nam 2017, Năm Chủ tịch ASEAN 2020, cuộc Bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XV và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2021-2026, Đại hội Thể thao Đông Nam Á lần thứ 31 (SEA Games 31)... được mở ra, mang lại hiệu quả đáng ghi nhận. Tuyến thông tin về phòng, chống dịch COVID-19 được tiến hành một cách bài bản, chuyên nghiệp với sự phối hợp chặt chẽ của các đơn vị thông tin trong toàn ngành, đặc biệt là hệ thống 93 cơ quan thường trú trong và ngoài nước. 

Thông tin đối ngoại được cải tiến về hình thức và ngôn ngữ thể hiện, giữ vững thế mạnh của TTXVN, đơn vị đứng đầu về số lượng ngôn ngữ thông tin trong hệ thống các cơ quan báo chí, với 10 thứ tiếng: Việt, Anh, Pháp, Tây Ban Nha, Trung, Nhật Bản, Nga, Lào, Campuchia, Triều Tiên, đưa thông tin đến với bạn đọc của 140 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới. TTXVN hiện còn là đối tác của hơn 40 cơ quan thông tấn, báo chí trên thế giới, là thành viên Ban Chấp hành Tổ chức các hãng Thông tấn châu Á - Thái Bình Dương (OANA) và một số tổ chức báo chí khu vực, quốc tế khác. Vị thế TTXVN ngày càng được khẳng định, nâng cao tại các diễn đàn báo chí khu vực và thế giới. Tháng 4/2019, TTXVN đăng cai tổ chức thành công Hội nghị Ban Chấp hành Tổ chức Thông tấn châu Á - Thái Bình Dương (OANA) lần thứ 44 và vinh dự nhận Giải thưởng xuất sắc chất lượng Thông tấn của OANA... Tổng hòa những nỗ lực ấy, TTXVN đã hoàn thành tốt chức năng, nhiệm vụ của cơ quan báo chí đối ngoại chủ lực quốc gia, góp phần giữ vững vai trò cơ quan thông tin chiến lược, tin cậy của Đảng, Nhà nước.

Hướng tới cơ quan thông tấn chủ lực đa phương tiện, chuyên nghiệp, hiện đại

Tại buổi làm việc về định hướng phát triển của TTXVN trong giai đoạn mới, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã yêu cầu TTXVN nỗ lực, vươn lên mạnh mẽ; phát huy hơn nữa những thành tích, kết quả đã đạt được, khắc phục những hạn chế, bất cập, chia sẻ khó khăn cùng đất nước và nhân dân; đổi mới tư duy lãnh đạo, điều hành; có các giải pháp cụ thể để nâng cao trình độ tác nghiệp theo hướng chuyên nghiệp, hiện đại; tiếp tục xây dựng tổ chức bộ máy hiệu lực, hiệu quả; tăng cường ứng dụng chuyển đổi số, góp phần cùng các cấp, các ngành đưa đất nước ngày càng phát triển. 

Thủ tướng Chính phủ nhắc nhở TTXVN cần không ngừng nỗ lực, đổi mới mạnh mẽ tổ chức và hoạt động để nâng cao vị thế, vai trò chủ lực trên mặt trận tư tưởng, thông tin, truyền thông của cơ quan Thông tấn quốc gia; làm tốt nhiệm vụ tuyên truyền đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, tạo đồng thuận trong xã hội, định hướng tư tưởng, góp phần nâng cao dân trí, phát triển văn hóa, con người Việt Nam, khơi dậy ý chí, khát vọng xây dựng đất nước Việt Nam thịnh vượng; làm chủ thông tin trên không gian mạng và tham gia tích cực vào cuộc chiến bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, hỗ trợ đắc lực công cuộc hội nhập quốc tế của đất nước.

Thủ tướng Chính phủ lưu ý TTXVN phấn đấu hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ chính trị mà Đảng, Nhà nước, nhân dân giao phó; là cơ quan truyền thông tin cậy, được nhân dân yêu mến, tin tưởng; khẩn trương tiếp thu, giải trình ý kiến các cơ quan liên quan, hoàn thiện, trình phê duyệt Đề án xây dựng TTXVN trở thành Cơ quan Thông tấn đa phương tiện chủ lực trong hệ thống truyền thông quốc gia, chuyên nghiệp, hiện đại; nâng cao hiệu quả hoạt động hợp tác quốc tế, phục vụ đắc lực việc thực hiện nhiệm vụ chính trị phù hợp với đường lối đối ngoại của Đảng; tiếp tục hỗ trợ các hãng thông tấn bạn bè truyền thống; duy trì quan hệ đối tác với các hãng thông tấn lớn trên thế giới...

Về hướng phát triển của TTXVN, Tổng Giám đốc Vũ Việt Trang cho biết: Các đơn vị thông tin nguồn, các đơn vị báo chí xuất bản của TTXVN đã và đang đổi mới mạnh mẽ nội dung, hình thức thông tin, áp dụng nhiều loại hình thông tin mới như infographic, longform (tích hợp tin văn bản, ảnh, video, biểu đồ… trong cùng một sản phẩm), megastory (tác phẩm báo chí bao gồm âm thanh, video, ảnh, dữ liệu thể hiện bằng công nghệ kỹ thuật số), timeline (thông tin tư liệu tổng hợp theo dòng thời gian) đồng thời tích cực phổ biến thông tin về Việt Nam lên các ứng dụng mạng xã hội bằng nhiều ngữ: Việt, Trung, Nga, Anh, Pháp, Tây Ban Nha…, đa dạng hóa phương thức thể hiện thông tin đối ngoại, hoàn thành tốt vai trò cơ quan báo chí đối ngoại chủ lực quốc gia.

TTXVN hiện có 14 fanpage được Facebook xác thực với định hướng phổ biến thông tin chính thống, tuyên truyền những thành tựu trong công cuộc đổi mới, xây dựng và phát triển đất nước. Các trang facebook bằng các ngữ đã phát huy hiệu quả trong thực hiện nhiệm vụ thông tin, tuyên truyền... Thông tin trên các nền tảng truyền thông số của TTXVN như các trang web chuyên biệt, các trang Facebook đa ngôn ngữ đã khẳng định ưu thế của TTXVN về thông tin dữ liệu và thông tin đa phương tiện...

Triển khai nhiệm vụ của một cơ quan thông tấn quốc gia, hòa cùng xu hướng báo chí trong và ngoài nước, TTXVN đang nỗ lực phát triển theo mô hình truyền thông đa phương tiện. Độ lan tỏa thông tin ngày càng được mở rộng trên các nền tảng số chắc chắn sẽ góp phần đưa các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước nhanh chóng đi vào cuộc sống, tạo cộng hưởng tích cực, hiệu quả và mạnh mẽ cho việc thực hiện mục tiêu chung là "khơi dậy khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc" mà Đại hội XIII của Đảng đã đề ra.