Từ câu chuyện giải cứu củ cải, 3 Bộ bàn giải pháp cho nông sản Việt

Trong số các vấn đề liên quan đến trách nhiệm quản lý của Bộ Khoa học - Công nghệ, bất cập của ngành nông nghiệp được nhiều đại biểu quan tâm.

Đại biểu Lê Thị Nga, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội đặt câu hỏi về tình trạng được mùa, mất giá của nông sản Việt đã tái diễn nhiều năm qua với thanh long, dưa hấu, hành tím, chuối... Đặc biệt, dư luận đang nóng câu chuyện giải cứu su hào, củ cải trắng.

Đại biểu Lê Thị Nga không chỉ đặt câu hỏi với Bộ Khoa học - Công nghệ về giải pháp giúp nâng giá trị cho nông sản mà còn đặt câu hỏi về trách nhiệm với các Bộ trưởng ngành Nông nghiệp, Công Thương có mặt trong phiên chất vấn.
Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Chu Ngọc Anh cho biết: Đây là vấn đề rất được Bộ quan tâm vì nó giúp tăng hiệu quả ngành nông nghiệp. Trước đây, việc áp dụng công nghệ vào nông nghiệp chỉ có trong 1 chương trình quốc gia nhưng nay đã được lồng ghép trong nhiều chương trình.

"Bộ đã tập trung xây dựng các quy chuẩn, tiêu chuẩn phục vụ tiêu thụ, xuất khẩu hàng hóa nông sản. Những giải pháp dù bước đầu nhưng đang góp phần giải quyết thấu đáo vấn đề. Hiện quả vải thiều đã xuất được sang nhiều nước. Về lâu dài, cần tư duy chuỗi sản xuất, quan tâm đến khâu chế biến, nghiên cứu chuyển giao công nghệ", Bộ trưởng Chu Ngọc Anh cho hay.

Tiếp lời, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Nguyễn Xuân Cường cho biết: Sức sản xuất của nông nghiệp Việt Nam rất lớn, trên tất cả các ngành hàng nhưng 2 khâu đang yếu hiện nay là chế biến và tổ chức thị trường. Bộ đang đi sâu vào 2 mảng yếu này.

"Năm nay sẽ có 8 nhà máy chế biến rau quả được khánh thành tại Long An, Tây Ninh, Đồng Tháp, Gia Lai, Sơn La… nhằm chế biến được những sản phẩm chất lượng. Trước đây chỉ có Bộ Công Thương làm chế biến, tiêu thụ hàng hóa nhưng nay Bộ Nông nghiệp đã có hẳn một Cục đảm nhiệm công việc này để hỗ trợ Bộ Công Thương cùng làm", ông Cường cho hay.

Về phía Bộ Công Thương, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh cho biết: Cần tổ chức tái cơ cấu trên cơ sở xây dựng chuỗi cung ứng toàn cầu, không sản xuất manh mún.

Việt Nam đã kí kết 12 FTA và sẽ còn kí nữa. Nhu cầu thị trường rất lớn mà ta phải tiếp cận. Mục tiêu không chỉ xuất khẩu 36 tỷ USD như năm 2017 mà sẽ còn nhiều hơn. Tuy vậy, trong quá trình xuất khẩu cũng vấp phải nhiều rào cản kĩ thuật và công nghệ nên ngành khoa học công nghệ phải tháo gỡ nút thắt này.

"3 Bộ sẽ đưa ra khung chính sách để doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp sử dụng công nghệ cao. Chuyến đi thăm Úc và New Zealand vừa qua, chúng tôi đã chứng kiến những mô hình thành công của 2 nước này. 3 Bộ đã bàn để có sự phối hợp", Bộ trưởng Trần Tuấn Anh chia sẻ.

Ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất nông nghiệp

Khẳng định ứng dụng công nghệ trong sản xuất nông nghiệp đã đạt được những thành tựu nhưng theo đại biểu Mai Sỹ Diến (Thanh Hóa), hoạt động này còn tồn tại bất cập. “Bộ trưởng đã chỉ đạo, triển khai những giải pháp nào để ngăn chặn hành vi lợi dụng đầu tư công nghệ cao vào nông nghiệp làm tổn hại đến lợi ích quốc gia, quyền và lợi ích hợp pháp của người dân Việt Nam”, đại biểu Mai Sỹ Diến hỏi.

Dẫn quy định của Luật Công nghệ cao, Bộ trưởng Chu Ngọc Anh nêu rõ, bên cạnh các chương trình hỗ trợ cụ thể, chúng ta có khái niệm “khu công nghệ cao”, “khu nông nghiệp công nghệ cao”. Bộ Khoa học và Công nghệ cũng chịu trách nhiệm và có phân cấp đối với các khu và dự án nông nghiệp.
Cụ thể, liên quan đến tiêu chí dự án, trên tinh thần của Luật Công nghệ cao và Quyết định của Thủ tướng Chính phủ, đầu tư vào nông nghiệp công nghệ cao được triển khai với tiêu chí 5% lao động - 1% doanh thu, chưa kể các yêu cầu về công nghệ cao…

Bộ trưởng cho biết thêm, Bộ đang triển khai gói tín dụng 100.000 tỷ đồng, với 273 doanh nghiệp tham gia, đồng thời đặt ra những tiêu chí hết sức ngặt nghèo. Đây là những nền tảng cơ bản tác động mạnh vào nông nghiệp và đúng đối tượng để thúc đẩy, khuyến khích phát triển nông nghiệp công nghệ cao.

Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Nguyễn Xuân Cường làm rõ thêm: Tới đây, nông nghiệp nước ta sẽ lớn mạnh hơn rất nhiều, nhất là khi đã thích ứng với biến đổi khí hậu, hội nhập quốc tế và tổ chức lại sản xuất. Trong đó, biện pháp quyết định nhất là ứng dụng khoa học - công nghệ cao trong phát triển nông nghiệp. Chính phủ đã và đang thực hiện nghiêm các Nghị quyết của Đảng, của Quốc hội.

"Chúng ta chỉ có hơn 3 triệu ha đất canh tác, nhưng lại làm ra hơn 45 triệu tấn lương thực. Năng suất lúa đã là một trong những nước đi đầu. Đặc biệt, với nhiệm vụ tái cơ cấu, chúng ta đi vào các nhóm giống để bảo đảm chất lượng cao và trước mắt đã đáp ứng được nhu cầu của thị trường thế giới", Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường khẳng định.

Trong phiên chất vấn Bộ trưởng Bộ Khoa học - Công nghệ chiều nay, đã có 46 đại biểu đăng kí chất vấn, 30 vị đại biểu đặt câu hỏi được Bộ trưởng trả lời. Đây là lần đầu tiên Ủy ban Thường vụ Quốc hội đổi mới phương thức chất vấn khi từng vị đại biểu đặt câu hỏi (không quá 1 phút) và Bộ trưởng trả lời ngay (không quá 3 phút). Nếu phương thức này đạt hiệu quả sẽ được áp dụng ở các phiên chất vấn tiếp theo.