“Vàng rất quý, nhưng độc lập, tự do và chủ quyền lãnh thổ quốc gia còn quý hơn vàng”, ông Trần Duy Hải, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Biên giới Quốc gia đã khẳng định như vậy trong buổi họp báo quốc tế về tình hình biển Đông cuối tuần qua do Bộ Ngoại giao tổ chức tại Hà Nội.
Tham dự và trả lời báo chí Việt Nam và quốc tế có: Người Phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Lê Hải Bình; ông Đỗ Văn Hậu, Tổng giám đốc Tập đoàn Dầu khí quốc gia Việt Nam; ông Trần Duy Hải, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Biên giới Quốc gia; ông Ngô Ngọc Thu, Phó Tư lệnh, Tham mưu trưởng Bộ Tư lệnh Cảnh sát Biển; bà Nguyễn Thị Thanh Hà, Hàm Vụ trưởng Vụ Luật pháp Quốc tế, Bộ Ngoại giao.
Bản đồ xác định vị trí giàn khoan Hải Dương 981của Tổng công ty Dầu khí Hải dương Trung Quốc nằm bất hợp pháp trong vùng đặc quyền kinh tế, thềm lục địa của Việt Nam (ảnh do Tập đoàn Dầu khí Việt Nam cung cấp). |
Phía Trung Quốc cho rằng, cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng gửi công thư cho Thủ tướng Trung Quốc Chu Ân Lai công nhận chủ quyền của Trung Quốc đối với Tây Sa và Nam Sa (tức Hoàng Sa và Trường Sa). Điều này có đúng không và công thư có phải là văn bản có giá trị pháp lý không?
Ông Trần Duy Hải, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Biên giới Quốc gia: Tôi xin khẳng định, công thư của cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng là văn bản ngoại giao. Công thư này có giá trị pháp lý về những vấn đề nêu trong nội dung công thư. Đó là tôn trọng 12 hải lý mà Trung Quốc tuyên bố. Trong công thư này không đề cập đến vấn đề chủ quyền lãnh thổ cũng như vấn đề chủ quyền Hoàng Sa, Trường Sa. Do đó, đương nhiên, công thư này không có giá trị pháp lý đối với chủ quyền Hoàng Sa, Trường Sa.
Điểm thứ hai tôi muốn nhấn mạnh là giá trị công thư phải đặt vào trong bối cảnh cụ thể bởi khi công thư này gửi cho Trung Quốc thì Hoàng Sa và Trường Sa đang thuộc quyền quản lý của Việt Nam Cộng hòa theo hiệp định Geneve năm 1954 và Trung Quốc là một bên tham gia. Do đó, tôi muốn nói đến lô gic thông thường là ta không thể cho người khác cái gì ta chưa có được.
Trong chuyến thăm và làm việc ở Philippines, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã đề cập đến việc sử dụng biện pháp pháp lý để đấu tranh với Trung Quốc trong việc bảo vệ chủ quyền trên biển Đông. Mỹ cũng tuyên bố ủng hộ Việt Nam.Việt Namcó tính đến khả năng này không và hiện nay chúng ta đã chuẩn bị cho phương án này như thế nào?
Bà Nguyễn Thị Thanh Hà, Hàm Vụ trưởng Vụ Luật pháp và Điều ước Quốc tế, Bộ Ngoại giao: Tôi xin khẳng định, Việt Nam có tư cách là một quốc gia thành viên của Liên hợp quốc và là một quốc gia thành viên của Công ước luật biển của Liên hợp quốc năm 1982. Việt Nam có quyền sử dụng tất cả các cơ chế giải quyết được quy định tại Hiến chương Liên hợp quốc cũng như trong Công ước về luật biển năm 1982. Việc sử dụng các biện pháp hòa bình bao gồm cả khả năng sử dụng các cơ quan tài phán quốc tế mà Hiến chương Liên hợp quốc cũng như Công ước Luật biển đã đề cập. Thứ hai, việc sử dụng biện pháp hòa bình, trong đó có việc sử dụng các cơ quan tài phán quốc tế là phù hợp. Hơn nữa, chúng tôi cho rằng, sử dụng biện pháp pháp lý sẽ tốt hơn là để xảy ra xung đột vũ trang… Lãnh đạo Việt Nam đã khẳng định, Việt Nam không loại trừ việc sử dụng bất ký một biện pháp hòa bình nào. Vì vậy, với tư cách cơ quan tham mưu, chúng tôi có nhiệm vụ chuẩn bị sẵn sàng mọi biện pháp có thể sử dụng được.
Trong những ngày vừa qua, mạng xã hội đưa nhiều thông tin quân đội Trung Quốc đưa quân, xe tăng đến gần biên giới Việt Nam. Việt Nam có nhận được thông tin này không và có giải pháp gì không?
Ông Trần Duy Hải: Tôi xin khẳng định hoạt động giao thương ở khu vực biên giới Việt Trung vẫn diễn ra bình thường. Chúng tôi chưa nhận được thông tin nào liên quan đến vấn đề này. Đó là thông tin không chính xác. Tôi cũng xin khẳng định, trong cuộc gặp giữa Thứ trưởng Ngoại giao hai nước vừa rồi, hai bên đã nhất trí không sử dụng biện pháp quân sự để giải quyết bất đồng.
Đại sứ Trung Quốc tại Mỹ Thôi Thiên Khải nói giàn khoan Trung Quốc hoạt động tại vùng biển cách đảo Trung Quốc 17 hải lý, trong khi vùng biển này cách bờ biển Việt Nam 150 hải lý; đây là giàn khoan duy nhất của Trung Quốc tại khu vực này nhưng Việt Nam đang có hơn 30 giàn khoan, đều nằm trong khu vực tranh chấp; Trung Quốc chỉ có tàu dân sự tại đó, nhưng Việt Nam có tàu quân sự, tàu vũ trang. Ông có bình luận gì trước ý kiến này?
Ông Trần Duy Hải: Tôi bác bỏ ý kiến của ông Thôi Thiên Khải và xin khẳng định một lần nữa: Giàn khoan Hải Dương- 981 hoàn toàn nằm trong vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam. Đảo Tri Tôn thực ra là một bãi đá và theo luật pháp quốc tế nó không thể có vùng biển vượt quá 12 hải lý. Giàn khoan đó hiện nằm cách đảo Tri Tôn 17 hải lý nên không thể nói nó thuộc quần đảo Hoàng Sa được. Dù cho khu vực đó có thuộc Hoàng Sa đi chăng nữa thì nó cũng thuộc chủ quyền của Việt Nam.
Ông Ngô Ngọc Thu, Phó Tư lệnh, Tham mưu trưởng Bộ Tư lệnh Cảnh sát Biển: Đồng thời với việc đưa giàn khoan Hải Dương- 981 đến hạ đặt tại vùng biển của Việt Nam, Trung Quốc đã đưa các tàu chiến đấu, tàu chấp pháp và tàu dịch vụ đến vùng biển này để bảo vệ giàn khoan. Về tàu chiến, Trung Quốc có 5 loại tàu quân sự được đưa đến khu vực này. Cụ thể gồm: Tàu vận tàu đổ bộ có 8 ống phóng tên lửa phòng không, bệ pháo, có thể chở được nhiều quân và khí cụ quân sự; thứ hai là tàu hộ vệ tên lửa; thứ ba là tàu tên lửa tuần tiễu tấn công nhanh; thứ tư là tàu tuần tiễu săn ngầm và thứ năm là tàu khu trục tên lửa.
Trong khi đó, Việt Nam đưa ra số lượng hạn chế các tàu thuộc lực lượng thực thi pháp luật gồm cảnh sát biển và kiểm ngư. Việt Nam hoàn toàn không có tàu chiến. Phóng viên Việt Nam và nước ngoài có mặt tại hiện trường có thể khẳng định được điều này.
Được biết, Việt Nam đã có 20 cuộc tiếp xúc với Trung Quốc nhưng nước này vẫn tiếp tục gây căng thẳng tại khu vực giàn khoan Hải Dương- 981. Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cũng đã khẳng định không đổi chủ quyền lấy tình hữu nghị viển vông. Liệu đây có phải là thời điểm Việt Nam hết kiên nhẫn không và xin ông bình luận về phương châm 16 chữ vàng trong quan hệ với Trung Quốc?
Ông Trần Duy Hải: Tôi xin khẳng định, vấn đề chủ quyền lãnh thổ là hết sức thiêng liêng với dân tộc Việt Nam nên không có gì có thể đánh đổi được. Vàng rất quý, nhưng độc lập, tự do và chủ quyền lãnh thổ quốc gia còn quý hơn vàng.
Huyền Tím (ghi)