Tham dự hội nghị có khoảng 250 đại biểu đến từ các cơ quan chức năng của các địa phương (tham dự trực tuyến), Bộ Quốc phòng, Bộ Công an, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, Bộ Tư pháp, Bộ Thông tin và Truyền thông, Hội Liên hiệp phụ nữ Việt Nam, một số tổ chức quốc tế (Tổ chức Di cư quốc tế, Tổ chức Lao động quốc tế, Cơ quan Liên hợp quốc về bình đẳng giới và trao quyền cho phụ nữ) tại Hà Nội (tham gia trực tiếp).
Hội nghị nhằm rà soát tình hình thực hiện Kế hoạch triển khai Thỏa thuận GCM theo Quyết định số 402/QĐ-TTg ngày 20/3/2020 của Thủ tướng Chính phủ; thảo luận các giải pháp nâng cao hiệu quả triển khai Thỏa thuận GCM, cũng như trao đổi về Báo cáo quốc gia của Việt Nam tại Diễn đàn rà soát di cư quốc tế (IMRF) sẽ diễn ra tại New York, Hoa Kỳ vào tháng 5/2022.
Theo quy định tại Thỏa thuận GCM, cứ 4 năm các nước sẽ cùng nhau rà soát việc triển khai Thỏa thuận tại Diễn đàn rà soát di cư quốc tế (IMRF) lần đầu tiên dự kiến diễn ra vào tháng 5/2022 tại New York, Hoa Kỳ. Bộ Ngoại giao Việt Nam đang chủ trì, phối hợp với các bộ, cơ quan liên quan nghiên cứu hoàn thiện Báo cáo quốc gia của Việt Nam dựa trên Báo cáo rà soát tự nguyện năm 2020 gửi Ủy ban Kinh tế - Xã hội của Liên hợp quốc khu vực châu Á - Thái Bình Dương.
Phát biểu khai mạc hội nghị, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Tô Anh Dũng chia sẻ, Kế hoạch được bắt đầu triển khai vào thời điểm hết sức khó khăn khi dịch COVID-19 bất ngờ bùng phát trên toàn thế giới cũng như trong nước. Cho đến nay, sau gần hai năm tình hình dịch bệnh vẫn hết sức phức tạp, tác động trầm trọng đến mọi mặt đời sống kinh tế - xã hội và ảnh hưởng ngay lập tức đến di cư quốc tế.
Mặc dù một số quốc gia đã chuyển dịch sang xu thế mở cửa, trong đó có Việt Nam với chiến lược thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch COVID-19, nhưng việc thúc đẩy di cư hợp pháp trong tình hình dịch bệnh hiện nay vẫn là điều không dễ dàng. Trong khi đó, hoạt động di cư qua các kênh không chính thức, đưa người di cư trái phép, mua bán người qua biên giới vẫn diễn ra dưới các hình thức tinh vi và phức tạp, tạo nhiều thách thức trong công tác quản lý di cũng như bảo vệ quyền và lợi ích của người di cư.
Đánh giá kết quả triển khai trong suốt gần hai năm qua, Thứ trưởng Tô Anh Dũng khẳng định các bộ, cơ quan, địa phương cơ bản đã tích cực, chủ động triển khai thực hiện dù còn nhiều khó khăn về điều kiện và nguồn lực, đóng góp rất quan trọng vào thành tựu tổng thể của Việt Nam trong triển khai Thỏa thuận GCM.
Thứ trưởng cũng đề nghị các đại biểu đánh giá đầy đủ nỗ lực, kết quả của nước ta, từ đó đề xuất các giải pháp cần thiết để tăng cường hơn nữa việc triển khai Thỏa thuận GCM, qua đó cùng với Bộ Ngoại giao hoàn thiện Báo cáo quốc gia của Việt Nam tại Diễn đàn IMRF.
Chia sẻ với phát biểu của Thứ trưởng Tô Anh Dũng, bà Park Mi-Hyung, Trưởng Phái đoàn đại diện Tổ chức Di cư quốc tế cho rằng dịch COVID-19 đặt ra khó khăn cho rất nhiều bên liên quan, đặc biệt là đối với người di cư. Họ bị mắc kẹt ở nước gốc, nước quá cảnh và nước tiếp nhận, đồng thời cũng là một trong nhóm dễ bị tổn thương. Do vậy, các quốc gia cần phải tăng cường nỗ lực để bảo đảm di cư diễn ra một cách an toàn, hợp pháp và được hỗ trợ, bảo vệ kịp thời.
Bà Park Mi-Hyung đánh giá cao sự đóng góp tích cực của Việt Nam trong quá trình xây dựng, thông qua Thỏa thuận GCM, cam kết mạnh mẽ của Việt Nam trong việc thúc đẩy di cư hợp pháp, an toàn và trật tự, đồng thời mong muốn Hội nghị tiếp tục rà soát, cập nhật kết quả triển khai, xác định các thách thức và lĩnh vực cần phải hoàn thiện trong thời gian tới để chuẩn bị tham gia Diễn đàn IMRF vào tháng 5/2022 tới đây.
Hội nghị gồm 2 phiên chính, tập trung vào các nội dung: cập nhật tình hình công dân Việt Nam di cư ra nước ngoài trong giai đoạn 2020-2021, rà soát tình hình thực hiện Kế hoạch triển khai Thỏa thuận GCM, giới thiệu Báo cáo của Việt Nam về rà soát tự nguyện kết quả triển khai Thỏa thuận GCM tại khu vực châu Á - Thái Bình Dương; trao đổi các giải pháp nâng cao hiệu quả triển khai Thỏa thuận GCM. Đại diện Cục Lãnh sự Bộ Ngoại giao và Tổ chức Di cư quốc tế trình bày tại Hội nghị.
Hội nghị đã rà soát cụ thể tình hình triển khai Thỏa thuận GCM trong năm 2021 cũng như những tiến triển đã đạt được kể từ khi Thủ tướng Chính phủ ban hành Kế hoạch.
Các đại biểu cũng đã nêu một số vấn đề Việt Nam cần quan tâm thúc đẩy (tăng cường công tác phối hợp, đẩy mạnh thống kê, tăng cường các biện pháp bảo vệ quyền của người di cư, đặc biệt là phụ nữ...), đóng góp tích cực vào phương hướng trong thời gian tới nhằm triển khai một cách toàn diện, hiệu quả các nhiệm vụ của Kế hoạch. Đây là cơ sở quan trọng để Bộ Ngoại giao tiếp tục rà soát, đánh giá việc triển khai, nghiên cứu, đề xuất những giải pháp phù hợp, bổ sung, hoàn thiện Báo cáo quốc gia tại Diễn đàn IMRF 2022.