Sáng 12/10 (giờ Việt Nam), hai ứng cử viên phó tổng thống của đảng Dân chủ và đảng Cộng hòa, đương kim Phó Tổng thống Joseph Biden và hạ nghị sỹ Paul Ryan đã tranh luận trực tiếp lần đầu tiên và duy nhất trên truyền hình.
Ông Joe Biden (trái) và Paul Ryan tranh luận trên truyền hình dưới sự điều phối của bà Martha Raddatz (giữa). Ảnh: Internet |
Đúng như dự báo của các chuyên gia, cuộc đối chất giữa một chính khách 69 tuổi, dày dạn kinh nghiệm với gần 4 thập kỷ tham gia chính trường với một ngôi sao trẻ 42 tuổi nhưng nổi tiếng bảo thủ và cực đoan của đảng Cộng hòa đã diễn ra khá căng thẳng, với các đòn công kích "ăn miếng trả miếng" trong nhiều vấn đề, từ chính sách đối ngoại tới kế hoạch phát triển kinh tế, cải cách hệ thống thuế má và chăm sóc y tế.
Điều phối viên của cuộc tranh luận này, nữ nhà báo kỳ cựu của kênh truyền hình ABC News, bà Martha Raddatz, đã không ít lần phải lên tiếng nhắc nhở hai chính khách phải làm đúng theo trình tự, không ngắt lời nhau và nên trả lời thẳng các câu hỏi.
Hạ nghị sỹ Ryan mở đầu cuộc tranh luận bằng việc cáo buộc chính quyền Tổng thống Barack Obama thụ động và yếu ớt trong xử lý vụ cách đây một tháng người biểu tình Libi tấn công vào phái bộ ngoại giao, sát hại đại sứ và 3 nhân viên ngoại giao của Mỹ.
Đương kim Phó tổng thống Biden ngay lập tức cướp lời, cho rằng ứng cử viên tổng thống của đảng Cộng hòa, cựu Thống đốc Mitt Romney, đã thể hiện rõ sự non kém về đối ngoại khi ngay trong đêm xảy ra vụ tấn công đã vội vã đưa ra một tuyên bố "chính trị hóa vấn đề".
Với thái độ khá quyết liệt, ứng cử viên phó tổng thống của đảng Dân chủ đã liên tục tung ra các câu chất vấn, yêu cầu đối thủ phải đưa ra được các biện pháp cụ thể trên từng vấn đề.
Hai vấn đề được ông Biden xoáy vào để công kích, đó là việc ông Romney chỉ trích 47% người Mỹ lười nhác, ăn bám vào các chương trình phúc lợi của liên bang và việc ông Romney phản đối quyết định năm 2009 của Nhà Trắng tung ra gói cứu trợ giúp ngành công nghiệp chế tạo ôtô của Mỹ thoát khỏi nguy cơ phá sản.
Hạ nghị sỹ Ryan phê phán chính quyền Obama chậm trễ trong áp đặt thêm các biện pháp trừng phạt, do vậy đã để cho Iran tiếp tục điều mà ông Ryan gọi là chương trình chế tạo vũ khí hạt nhân, đe dọa an ninh của đồng minh Ixraen.
Hai phó ứng cử viên cũng lời qua tiếng lại trong vấn đề Ápganixtan, trong đó ông Ryan cho rằng chính quyền Obama đã phạm sai lầm lớn khi công bố lộ trình rút quân ra khỏi cuộc chiến này, bởi lẽ làm như vậy sẽ chỉ tiếp sức cho các kẻ thù của Mỹ.
Hai chính khách cũng va chạm nhau khá mạnh trong vấn đề chăm sóc y tế và cải cách chế độ thuế má. Đại diện của đảng Dân chủ công kích chủ trương của đảng Cộng hòa tư nhân hóa chế độ chăm sóc y tế, theo đó trút thêm gánh nặng lên vai người đóng thuế.
Đáp lại, ông Ryan đưa ra dẫn chứng 23 triệu người Mỹ đang vất vả tìm kiếm việc làm và 15% người dân Mỹ vẫn đang sống dưới mức nghèo khó, coi đó là bằng chứng về các chính sách kém hiệu của của chính quyền Dân chủ đương nhiệm.
Cuộc tranh luận giữa hai ứng cử viên phó tổng thống diễn ra hơn một tuần sau cuộc tranh luận trực tiếp đầu tiên giữa hai ứng cử viên tổng thống, trong đó ứng cử viên đảng Cộng hòa, ông Romney được đánh giá là giành thế chủ động hơn so với đương kim Tổng thống Obama.
Kết quả cuộc tranh luận đầu tiên đã "cài đặt lại" tiến trình vận động tranh cử ở Mỹ, theo đó ứng cử viên Cộng hòa từ chỗ luôn bị dẫn điểm đã bứt lên ngang bằng, thậm chí dẫn điểm so với đối thủ đảng Dân chủ.
Xét từ góc độ lịch sử, các cuộc tranh luận giữa hai ứng cử viên phó tổng thống thường ít tác động tới thái độ của cử tri. Tuy nhiên, kết quả cuộc tranh luận này chắc chắn sẽ tạo thêm thế và lực cho hai ứng cử viên tổng thống trong hai cuộc tranh luận trực tiếp còn lại vào các ngày 16 và 22/10 tới.
Thái Hùng (P/v TTXVN tại Mỹ)