Bệnh phong (người miền Nam hay gọi là bệnh cùi, miền Bắc gọi là bệnh hủi), là bệnh nhiễm khuẩn mạn tính gây bệnh ở da và thần kinh ngoại biên, có thể để lại di chứng tàn tật nặng nề cho người mắc bệnh.
Do có nguyên nhân là vi khuẩn, nên bệnh phong là bệnh lây truyền, chứ không di truyền từ đời này sang đời khác như nhiều người lầm tưởng. Có 3 yếu tố tham gia vào quá trình lây lan bệnh phong và làm cho bệnh phong lây ít và rất khó lây là vi khuẩn Hansen gây bệnh, đường lây, và sức đề kháng của mỗi người.
Vi khuẩn Hansen là vi khuẩn ký chỉ sống được trong tế bào da và thần kinh ở người, ra ngoài cơ thể nó chỉ sống được không quá 48 giờ. Chỉ có người mắc bệnh phong nặng, mà chưa được điều trị thì vi khuẩn còn sống mới có thể lây bệnh sang cho người lành. Nhưng chỉ 5 ngày sau khi bệnh nhân phong được điều trị thì vi khuẩn sẽ yếu đi và không còn khả năng lây lan bệnh cho cộng đồng nữa.
Mặt khác, bệnh phong chủ yếu lây lan qua đường hô hấp và qua các vết thương trầy xước trên da. Người bệnh phong nặng, khi chưa uống thuốc điều trị, sẽ phóng ra bầu không khí những hạt sương nước mũi li ti chứa nhiều vi khuẩn bệnh phong, nhưng chỉ có một tỷ lệ nhỏ (ít hơn 30%) còn khỏe mạnh và có khả năng gây bệnh cho người bị nhiễm mới. Nếu đã uống thuốc, những hạt sương nước mũi đó càng chứa ít vi khuẩn còn sống (dưới 5%) và bị yếu đi nhiều nên khả năng gây bệnh càng khó khăn.
Bệnh phong khó lây vì còn tùy thuộc vào sức đề kháng tự nhiên của mỗi người khác nhau. Khoảng 90% dân số trên thế giới có sức đề kháng tự nhiên chống lại bệnh phong, không mắc bệnh cho dù họ có tự tiêm truyền vi khuẩn còn sống vào cơ thể. Theo một số tài liệu nghiên cứu khoa học khác, tỷ lệ lây lan bệnh giữa những cặp vợ chồng với nhau chỉ từ 3 đến 6%, nghĩa là phải tiếp xúc rất mật thiết và lâu dài với người bệnh chưa điều trị thì mới có nguy cơ mắc bệnh phong…
Như vậy, bệnh phong không đáng lo ngại như nhiều người từng quan niệm. Sự quan tâm, giúp đỡ, sẻ chia của gia đình và cộng đồng xã hội… sẽ là động lực giúp bệnh nhân phong vượt qua mặc cảm để sống chan hòa với những người xung quanh.
Phương Liên (tổng hợp)