Tiếng trống trận đang rộn rã khắp Trung Đông trong bối cảnh ngày càng có nhiều dấu hiệu cho thấy Mỹ và các nước đồng minh chuẩn bị phát động một chiến dịch can thiệp quân sự đầy mạo hiểm nhằm vào Syria, với cáo buộc quân đội của Tổng thống Bashar al-Assad đứng sau vụ tấn công bằng vũ khí hóa học hôm 21/8 tại một địa điểm ở ngoại ô Damaccus gây thương vong cho hàng trăm dân thường.
Vở kịch được dàn dựng
Khi đoàn thanh sát viên vũ khí hóa học của Liên hợp quốc chỉ mới bắt đầu cuộc điều tra hiện trường về vụ tấn công được cho là có sử dụng vũ khí hóa học nói trên, các quan chức Mỹ và châu Âu đã công khai bàn thảo kế hoạch tấn công nhằm vào quốc gia có chủ quyền này. Trong khi đó, lãnh đạo một số nước khu vực gồm Thổ Nhĩ Kỳ và các nước vùng Vịnh cũng đang lớn tiếng hô hào quốc tế can thiệp vào Syria. Điều này khiến dư luận không khỏi nghi ngờ rằng câu chuyện vũ khí hóa học ở Syria sẽ tái hiện kịch bản "vũ khí hủy diệt hàng loạt (NMD)" tại Iraq cách đây một thập kỷ.
|
Thành phố Aleppo, miền bắc Syria, đổ nát và thương vong sau các cuộc giao tranh. Ảnh: AFP/TTXVN |
Nhiều câu hỏi nghi vấn được đặt ra song không khó tìm ra lời giải đáp về động cơ thực sự của lực lượng đứng sau dàn dựng vở kịch "NMD phiên bản Syria" này. Trước hết, vụ việc trên được dấy lên trong bối cảnh quân chính phủ đã và đang giành được những chiến thắng quan trọng. Trong khi đó, phe đối lập với thành phần ô hợp lại ngày càng bị suy yếu, chia rẽ và có nguy cơ tan rã nếu không được "hà hơi, tiếp sức" kịp thời.
Theo các nhà phân tích, lực lượng quân đội trung thành với Tổng thống Assad hoàn toàn không có động cơ chiến thuật, chiến lược và chính trị để tiến hành một cuộc tấn công như vậy, ít nhất là vào thời điểm này. Như trên đã nói, quân chính phủ đang xác lập vị thế của mình trên chiến trường bằng việc giành lại các khu vực chiến lược và họ sẽ không dại dột sử dụng vũ khí hóa học (nếu có) để tạo cớ cho các thế lực bên ngoài can thiệp vào Syria. Một hành động như vậy sẽ là "tự sát" khi đoàn thanh sát viên vũ khí hóa học của LHQ đang có mặt ở Damaccus để tiến hành điều tra về các vụ việc trước đó.
Động cơ không thể che giấu
Do vậy, hoàn toàn có lý do để nghi ngờ rằng quân chống đối Syria đã cố ý tạo ra thảm kịch ngày 21/8. Nhiều khả năng lực lượng này đã có hành động khiêu khích trên nhằm bao che cho những tổn thất gần đây, đồng thời tạo ra một vụ việc thật "sốc" để thu hút sự chú ý của cộng đồng quốc tế và gia tăng sức ép lên chính quyền của Tổng thống Assad.
Quả vậy, phe đối lập sẽ có lợi nếu lôi kéo được Mỹ và các nước đồng minh can thiệp quân sự, trong đó mục đích đầu tiên nhằm vực dậy tinh thần rệu rã của các chiến binh và chấm dứt ưu thế hiện nay của quân chính phủ.
Về phần mình, các nước vùng Vịnh - vốn ủng hộ mạnh mẽ chính quyền lâm thời hiện nay ở Ai Cập - cũng có lợi khi cuộc khủng hoảng Syria được hâm nóng trở lại, giúp tạo ra một khoảng lặng cần thiết cho chính quyền Cairo để xúc tiến lộ trình chuyển tiếp chính trị.
Cuộc xung đột tại Syria càng mở rộng thì càng gây biến động, ảnh hưởng tới các nước láng giềng như Lebanon, Jordan, Thổ Nhĩ Kỳ, Israel, thậm chí có thể kéo theo những tác động toàn cầu. Không có gì đảm bảo rằng sau khi giành chiến thắng ban đầu về mặt quân sự, chính quyền thân phương Tây được dựng lên ở Syria có khả năng trụ vững và kiểm soát tốt đất nước. Một kịch bản theo đó quốc gia Trung Đông này trở thành vùng đất màu mỡ cho các nhóm Hồi giáo cực đoan và các mạng lưới khủng bố quốc tế như Somali, Afghanistan không còn là điều xa vời.
Hữu Chiến (P/v TTXVN tại Trung Đông)