Cao huyết áp ở người lớn tuổi

Cao huyết áp là bệnh khá phổ biến trong cộng đồng và tăng theo độ tuổi, thời gian gần đây chúng tôi đã nhận được nhiều câu hỏi liên quan đến vấn đề này, dưới đây là phần tư vấn của bác sĩ Phạm Thị Bích Na - Trung Tâm Nghiên cứu thực phẩm và dinh dưỡng.

Hỏi: Thưa bác sĩ, tôi muốn hỏi, bệnh cao huyết áp là gì? Có phải tuổi càng cao càng dễ cao huyết áp không và những trường hợp nào dễ mắc bệnh cao huyết áp?(Nguyễn Minh, 60 tuổi).

Trả lời: Cao huyết áp hay còn gọi là tăng huyết áp là bệnh mãn tính phổ biến trong cộng đồng. Đặc biệt tuổi càng cao tỷ lệ cao huyết áp càng gia tăng. Người ta thường dùng khái niệm huyết áp tâm thu (hoặc huyết áp tối đa) cho trị số huyết áp trên và huyết áp tâm trương (hoặc tối thiểu) cho trị số huyết áp dưới. Khi trị số huyết áp tâm thu > 140mmHg và huyết áp tâm trương >90 mmHg được xem là cao huyết áp. Đối với người già, dạng cao huyết áp phổ biến là cao huyết áp tâm thu đơn thuần tức là chỉ số huyết áp tâm thu >160mmHg nhưng huyết áp tâm trương không cao (<90mmHg). Có tới trên 90% trường hợp tăng huyết áp không rõ nguyên nhân, chỉ có dưới 10% các trường hợp là có căn nguyên rõ ràng bao gồm các nguyên nhân như: Bệnh thận, tiết niệu, bệnh lý động mạch… Các yếu tố được xem là nguy cơ gây tăng huyết áp gồm có béo phì, rối loạn mỡ máu, đái tháo đường, hút thuốc lá, uống nhiều rượu bia, tiền căn gia đình có người bị tăng huyết áp hoặc mắc bệnh lý tim mạch sớm.

Hỏi: Tôi năm nay 57 tuổi, thường hay bị chóng mặt, nhức đầu. Xin bác sĩ cho biết đó có phải là triệu chứng của bệnh cao huyết áp không. Và làm thế nào để biết mình bị cao huyết áp?
(Thế Phương, Q8).

Trả lời: Cao huyết áp thường không có triệu chứng, do đó nhiều người chỉ nhận ra bản thân họ bị cao huyết áp khi đã xuất hiện biến chứng như suy tim, tai biến mạch máu não… Một số bệnh nhân biểu hiện đau đầu, nhất là ở vùng chẩm (vùng trên xương gáy) vào buổi sáng khi thức dậy hoặc thỉnh thoảng bị chóng mặt, xây xẩm… Tuy nhiên không thể căn cứ vào triệu chứng nhức đầu, chóng mặt để uống thuốc hạ áp bởi vì các triệu chứng này có thể gặp ở những bệnh lý khác (ví dụ nhức đầu do căng thẳng, viêm xoang và chóng mặt có thể do thiếu máu, rối loạn tiền đình, tụt huyết áp...). Cần thận trọng khi kết luận có bị cao huyết áp hay không. Do đó phải đo huyết áp nhiều lần trong ngày và theo dõi liên tục trong nhiều ngày. Cần đo huyết áp cả hai tay sau 5 phút nằm nghỉ và sau tối thiểu 1 phút ở tư thế đứng. Lưu ý ở một số người huyết áp có thể tăng nhất thời khi quá xúc cảm, stress, hoặc sau khi uống rượu, bia, sau tập luyện, lao động nặng.

Hỏi: Tôi thường xuyên bị cao huyết áp, nhưng không biết bệnh này có liên quan gì đến những căn bệnh nào khác không? Xin bác sĩ tư vấn giúp.
(Hoàng Anh, 48 tuổi).

Trả lời: Huyết áp cao thường gây biến chứng nghiêm trọng như tử vong và hôn mê do tai biến mạch máu não, di chứng liệt nửa người, suy tim, bệnh mạch vành (thiếu máu cơ tim hoặc nhồi máu cơ tim), suy thận mãn tính… Các nghiên cứu đã cho thấy rằng, chỉ cần hạ được 5 mmHg ở người cao huyết áp là tần số tai biến mạch máu não giảm được 35 - 40%. Ngoài ra, cao huyết áp còn là nguyên nhân chính của suy thận mãn ở giai đoạn cuối cần chạy thận nhân tạo hoặc ghép thận.

Hỏi: Xin bác sĩ cho biết, tôi có nên tiếp tục dùng thuốc khi huyết áp trở lại bình thường không và tôi có thể dùng sản phẩm thay thế muối được hay không?

Trả lời: Điều trị huyết áp cao là điều trị suốt đời, do đó khi huyết áp đã trở về bình thường hoặc gần bình thường cũng không nên ngưng thuốc hạ áp mà phải điều trị tiếp tục vì huyết áp rất dễ gia tăng trở lại. Bên cạnh đó, thay đổi lối sống cũng rất quan trọng, ví dụ như chế độ ăn ít muối, hạn chế chất béo, nhiều rau quả, đi bộ hằng ngày và không uống rượu, hút thuốc lá có thể làm cho thuốc hiệu quả hơn.

Có nhiều sản phẩm thay thế muối nhưng vẫn có sodium chloride. Nếu dùng nhiều sản phẩm thay thế muối cho dễ ăn thì rút cục lại ăn nhiều muối hơn cần thiết. Ngoài ra còn vấn đề tiềm ẩn nữa: Potassium chloride là chất phụ gia thường dùng trong muối ăn; nếu quá nhiều potassium có thể làm tăng kali máu gây rối loạn nhịp tim trong trường hợp bệnh nhân đã có tổn thương thận. Vì thế cần có ý kiến của bác sĩ trước khi dùng sản phẩm thay thế muối.

Sữa IMPERIAL MAJESTY XO, Dinh dưỡng dành cho người trưởng thành Sản phẩm sữa dành cho người trưởng thành Imperial Majesty XO của Tập đoàn Nam Yang (Hàn Quốc) với sự kết hợp độc đáo của Hồng sâm Hàn Quốc, Nhung hươu, Phúc bồn tử cùng nhiều loại thảo dược quý của nền Y học phương Đông. Sữa Imperial Majesty XO giúp hồi phục sức khỏe nhanh chóng (đặc biệt ở người mới ốm dậy, suy nhược cơ thể), trợ dương, cải thiện sắc mặt, tăng cường miễn dịch, cao huyết áp, chống thiếu máu,… Sản phẩm nhập khẩu 100% từ Hàn Quốc, không sử dụng đường, không hương liệu tạo mùi, chất bảo quản. Quản lý hạn sử dụng nghiêm ngặt bằng cách dập nổi hạn dùng dưới đáy lon sữa.

Hỏi: Bác sĩ có thể tư vấn giúp tôi về chế độ nghỉ dưỡng và ăn uống hợp lý dành cho người bị cao huyết áp?
(Linh Thụy, 64 tuổi, Q6, TP.HCM).

Trả lời: Vấn đề ăn uống và tập luyện có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong việc điều trị bệnh và phòng ngừa biến chứng đối với bệnh nhân cao huyết áp. Nên tập thể dục đều đặn như đi bộ nhanh hoặc bơi lội trong vòng 30-45 phút mỗi ngày. Người bị tăng huyết áp cần ăn nhạt, không quá 5-6g muối ăn/ngày và phải từ bỏ rượu, thuốc lá. Hạn chế đồ ăn nhiều dầu mỡ, thịt bò, thịt lợn và thịt cừu, nên chọn cá và thịt gia cầm (nhớ bỏ da). Nên ăn nhiều rau củ vì trong rau củ có chứa nhiều vitamin và chất khoáng tốt cho cơ thể, đồng thời bổ sung nhiều hoa quả chứa kali như hoa quả khô, chuối… vì kali là “người bạn tốt” của bệnh cao huyết áp. Bên cạnh đó, sữa cũng là sản phẩm tốt cho người huyết áp cao. Đặc biệt là những sữa có bổ sung thêm tinh chất từ các loại thảo dược thiên nhiên như sữa bột Majesty XO vì ngoài các thành phần dinh dưỡng có trong sữa thì Majesty XO còn chứa tinh chất Hồng Sâm, Phúc bồn tử, Lộc nhung cùng nhiều loại thảo dược khác.

Xin cám ơn bác sỹ!

NQ