Với mục tiêu đến cuối năm 2013 sẽ chặn dòng thủy lợi Ngàn Trươi - Cẩm Trang, chính quyền các cấp huyện Vũ Quang (Hà Tĩnh) đã tiến hành kiểm kê nguồn gốc tài sản, áp giá để đền bù cho người dân trước khi về các khu tái định cư mới. Tuy nhiên, hàng chục hộ dân chưa thể yên tâm di dời nhà cửa về khu tái định cư Hói Trung để “an cư lạc nghiệp”.
Xã Hương Quang, huyện Vũ Quang, tỉnh Hà Tĩnh có 289 hộ dân, là một trong những địa phương thuộc diện phải di dời 100% dân số ra khỏi lòng hồ của công trình thủy lợi Ngàn Trươi - Cẩm Trang. Từ cuối năm 2011, công tác đo đạc đất đai, kiểm kê nguồn gốc tài sản của người dân đã được chính quyền địa phương tiến hành thực hiện. Tuy nhiên, đến thời điểm này, xã Hương Quang vẫn còn tồn đọng 55 bộ hồ sơ chưa được kiểm đếm, do chưa xác định được nguồn gốc đất đai, tài sản và trên 200 hộ dân vẫn chưa thực hiện di dời đến địa điểm mới do chưa nhận được đủ tiền đền bù. Trong khi đó, trường học, trạm xá, trụ sở làm việc của UBND xã đã được chính quyền tháo dỡ, di chuyển đến khu tái định cư Hói Trung cách chỗ ở cũ gần 60 km. Điều này đã khiến hàng chục học sinh mầm non và tiểu học của xã Hương Quang vẫn chưa thể đến trường, dù năm học mới đã bắt đầu từ lâu. Việc giao dịch giữa người dân với chính quyền xã cũng rơi vào tình trạng “mất liên lạc”.
Theo ông Nguyễn Đình Đức, Phó Chủ tịch UBND huyện Vũ Quang, kiêm Trưởng ban chuyên trách bồi thường hỗ trợ tái định cư công trình thủy lợi Ngàn Trươi - Cẩm Trang, nguyên nhân gặp khó trong việc kiểm kê là: Ngày 20/11/2006, UBND tỉnh Hà Tĩnh ra Chỉ thị số 32/CT-UBND về việc “Đình chỉ xây dựng, cơi nới các công trình, nhà cửa, vật kiến trúc và trồng cây lâu năm thuộc quy hoạch vùng lòng hồ và khu tái định cư dự án thủy lợi Ngàn Trươi - Cẩm Trang". Tuy nhiên, từ năm 2006 đến nay, người dân xã Hương Quang vẫn tiếp tục cơi nới, xây dựng nhiều công trình, trồng cây trái phép. Do vậy, rất khó xác định tài sản nào được đền bù, diện tích nào vi phạm. Người dân thì yêu cầu chính quyền phải kiểm kê thật chính xác để tránh khiếu kiện, khiếu nại. Vì thế, có gia đình phải làm từ 2 - 3 ngày mới xong danh sách kiểm kê tài sản dài cả 2, 3 trang giấy. Ngoài việc dành thời gian để kiểm kê, chính quyền địa phương còn phải di chuyển cơ quan về địa điểm mới nên trong gần hai năm qua, công tác kiểm kê, tìm hiểu nguồn gốc tài sản cho gần 300 hộ dân ở Hương Quang vẫn chưa hoàn tất, có 55 bộ hồ sơ chưa được giải quyết.
Để giải quyết kinh phí cho các hộ dân đến nơi ở mới và tạo điều kiện thuận lợi cho các em học sinh kịp đến trường, UBND tỉnh Hà Tĩnh đã chỉ đạo huyện Vũ Quang, Ban chuyên trách bồi thường hỗ trợ tái định cư công trình thủy lợi Ngàn Trươi - Cẩm Trang, ứng tiền cho người dân làm nhà tạm khi di dời đến nơi ở mới với số tiền 10 - 200 triệu đồng/hộ. Đã có 50% số hộ dân xã Hương Quang được mời đến nhận ứng trước tiền đền bù. Ban giám hiệu trường tiểu học và mầm non đã cử các thầy cô ngoài giờ lên lớp đến từng hộ dân vận động phụ huynh đưa con em đến trường; tặng sách, vở, gạo đối với các em có hoàn cảnh gia đình khó khăn, tăng tiết học để giúp các em theo kịp chương trình học.
Phan Quân