Chính phủ Ukraine và phe ly khai miền Đông Ukraine đã nhất trí về mặt nguyên tắc một thỏa thuận ngừng bắn ở khu vực Lugansk và sẽ phối hợp thực hiện thỏa thuận đình chiến rộng hơn nhằm chấm dứt gần 8 tháng xung đột đẫm máu.
Diễn biến tích cực này ở Ukraine được các nhà đàm phán Tổ chức Hợp tác và An ninh châu Âu (OSCE) thúc đẩy, nhằm củng cố thỏa thuận ngừng bắn ký kết ngày 5/9 tại Minsk (Belarus) trong bối cảnh thỏa thuận này đã bị hai bên vi phạm nhiều lần.
Một chiếc xe buýt bị phá hủy do trúng đạn pháo tại Donetsk ngày 1/12.
Ảnh: THX - TTXVN |
Trong một báo cáo công bố ngày 1/12, OSCE cho biết: Đại diện của chính phủ và phe ly khai đã thống nhất tinh thần của thỏa thuận dù còn khác biệt về một số chi tiết cụ thể. Theo đó, hai bên sẽ ngừng bắn dọc theo toàn bộ đường tiếp xúc giữa khu vực của lực lượng vũ trang Ukraine và những khu vực nằm dưới sự kiểm soát của CHND Lugansk tự xưng. Thỏa thuận sẽ có hiệu lực từ ngày 5/12. Hai bên cũng nhất trí rút vũ khí hạng nặng từ ngày 6/12.
Ngoài ra, ông Igor Plotnitsky, thủ lĩnh phe ly khai ở Lugansk, nói với hãng thông tấn Ukraine Interfax rằng cuộc đàm phán được tổ chức hôm 29/11 nói trên cũng thống nhất được một điểm nữa là thiết lập vùng đệm quân sự rộng từ 15 đến 20 km.
Trong chuyến thăm Thổ Nhĩ Kỳ ngày 1/12, Tổng thống Nga Vladimir Putin tuyên bố ngừng thực hiện dự án xây dựng đường ống "Dòng chảy phương Nam" dẫn khí đốt từ Nga sang trung và nam Âu qua Biển Đen. Lý do trực tiếp mà Tổng thống Putin đưa ra là Nga đã không nhận được giấy phép xây dựng từ Bulgaria do sức ép từ Liên minh châu Âu. |
Tiến triển tích cực ở Lugansk diễn ra trùng hợp với một vòng đàm phán mới về một thỏa thuận đình chiến rộng hơn giữa lực lượng Ukraine và phe ly khai ở khu vực Donetsk. Ông Andrei Purgin, đồng lãnh đạo CHND Donetsk tự xưng ngày 2/12 thông báo: “Chúng tôi đã đạt được thỏa thuận ngừng bắn lúc 14 giờ Moscow quanh sân bay Donetsk”. Trước đó, quân đội Ukraine cũng cho biết đã nhất trí trong cuộc họp với phe ly khai và tướng Alexander Lentsov, phó tư lệnh lực lượng mặt đất Nga về một thỏa thuận đình chiến tạm thời với vùng đất xung quanh sân bay thành phố Donetsk. Sân bay này do lực lượng Ukraine kiểm soát từ tháng 5, là nơi chứng kiến nhiều trận giao tranh ác liệt trong nhiều tháng qua.
Các thỏa thuận ngừng bắn đạt được giữa phe ly khai và chính phủ Ukraine chỉ kéo dài được vài ngày rồi đổ vỡ. Theo AFP, nguyên nhân là do phe ly khai gồm nhiều đơn vị khác nhau và thường từ chối thừa hành lệnh của các thủ lĩnh chính trị tại Lugansk và Donetsk đưa ra. Trong khi đó, lực lượng Ukraine cũng gồm nhiều tay súng tình nguyện, nhiều tay súng là những người theo chủ nghĩa dân tộc cực đoan. Số này cũng bác bỏ các thỏa thuận ngừng bắn mà chính phủ ký với phe ly khai. Hai yếu tố trên đã dẫn tới việc các bên thường xuyên vi phạm thỏa thuận đã ký kết.
Trong khi đó, lãnh đạo Mỹ và Liên minh châu Âu ngày 1/12 đã thảo luận các biện pháp phối hợp hành động để phản ứng với động thái của Nga ở Ukraine và Crimea. Theo tuyên bố của Nhà Trắng, trong một cuộc điện đàm, Tổng thống Mỹ Barack Obama và Chủ tịch Hội đồng châu Âu Donald Tusk đã nhất trí rằng không thể giảm nhẹ trừng phạt Nga cho đến khi Nga thực hiện cam kết theo thỏa thuận Minsk. Các lãnh đạo cũng nhắc lại lời chỉ trích chung của Mỹ và EU về việc Nga “chiếm đóng và sáp nhập Crimea”.
Thùy Dương