Tại thời điểm này, các tỉnh Tây Nguyên đã bước vào mùa mưa nhưng khu vực Trung bộ vẫn đang phải đối mặt với tình trạng hạn hán nghiêm trọng. Trong khi đó, đây cũng là thời điểm xuống giống vụ lúa hè thu. Bộ NN&PTNT chỉ đạo các địa phương sử dụng các giống lúa cực ngắn ngày, có khả năng chịu hạn cao để gieo trồng trong vụ này.
Hạn hán tiếp tục hoành hành
Theo Cục Trồng trọt (Bộ NN&PTNT), dự kiến diện tích lúa hè thu năm nay ở các tỉnh Trung bộ và Tây Nguyên vào khoảng gần 400.000 ha. Vụ lúa này được coi là vụ chính của vùng duyên hải Nam Trung bộ, kéo dài từ nay đến hết tháng 9. Tuy nhiên, đây lại là mùa nắng nóng liên tục nên các tỉnh đang phải đối diện với nguy cơ thiếu nước tưới cho lúa trong vụ này.
Nông dân Thừa Thiên - Huế thu hoạch lúa đông xuân để chuẩn bị gieo cấy lúa hè thu 2013. Ảnh: Đình Huệ- TTXVN |
Trao đổi với PV báo Tin tức, ông Bùi Minh Tăng, Giám đốc Trung tâm dự báo khí tượng thủy văn TW cho biết, hạn hán tại các tỉnh Trung bộ vẫn đang diễn ra căng thẳng, đặc biệt là các tỉnh Nam Trung bộ. Hiện lượng dòng chảy trên phần lớn các sông chính ở Trung bộ thiếu hụt so với nhiều năm đến 65%. Phần lớn các hồ chứa thủy lợi ở các tỉnh từ Thanh Hóa đến Quảng Ngãi chỉ đạt một nửa dung tích thiết kế. Riêng một số hồ như Hội Sơn, Vạn Hội (Bình Định), Suối Trầu, Suối Hành (Khánh Hòa)..., chỉ còn từ 0-23% dung tích thiết kế. Mực nước trên hầu hết các hồ thủy điện thấp hơn mực nước dâng bình thường từ 1-15 m, riêng hồ Cửa Đạt (Thanh Hóa) thấp hơn đến 28 m.
Bộ NN&PTNT yêu cầu các địa phương khu vực Trung bộ sử dụng các giống lúa ngắn ngày và cực ngắn ngày, có khả năng chịu hạn cao để gieo trồng trong vụ này. Theo đó, các giống lúa được khuyến cáo gieo trồng gồm: Q.ưu 1, Khải Phong 1, Khải Phong 7, Nhị ưu 8, Việt Lai 20, Việt Lai 24, Khang Dân đột biến, ĐV 108… |
Theo dự kiến, nhiều khả năng một số tỉnh như Quảng Nam, Ninh Thuận phải giảm từ 2.000- 4.000 ha/tỉnh trong vụ hè thu này vì thiếu nước tưới. Riêng tỉnh Bình Định, tình hình hạn hán được dự báo là có khả năng khốc liệt hơn. Theo tính toán của ngành thủy lợi địa phương, lượng nước tại các hồ chứa, mương máng trên địa bàn tỉnh chỉ có thể đủ nước tưới cho khoảng 31.500/49.000 ha, đạt 65% diện tích hè thu cần tưới.
Nhiều giải pháp chống hạn
Theo ông Bùi Minh Tăng, sớm nhất thì cũng phải cuối tháng 7, đầu tháng 8, khu vực Trung bộ mới có mưa trên diện rộng. Trước dự báo này, Tổng cục Thủy lợi đã chỉ đạo các địa phương kiểm tra tình hình tích nước của các công trình thủy lợi để có kế hoạch đóng mở nước hợp lý; tu sửa và nạo vét kênh mương, có kế hoạch điều tiết nước hợp lý nhằm hạn chế tối đa tình trạng rò rỉ thất thoát nước.
Ông Đặng Duy Hiển, Phó Vụ trưởng Vụ Quản lý công trình thủy lợi, Bộ NN&PTNT, cho biết, hiện Bộ phối hợp với Tập đoàn Điện lực Việt Nam tiến hành xả nước tại một số hồ thủy điện ở Trung bộ. Cụ thể, Tập đoàn Điện lực VN đang xả nước hồ chứa Đơn Dương, Hàm Thuận - Đa Mi và Đại Ninh, hồ chứa sông Ba Hạ và sông Hinh, hồ chứa A Vương và Đắk Mi, lấy nước cho nông dân xuống giống vụ hè thu.
“Hiện lượng nước xả từ các hồ chứa thủy điện đủ cho nhu cầu xuống giống vụ hè thu ở một số địa phương khu vực Trung bộ. Tuy nhiên, nếu tháng 6 và 7 tiếp tục không có mưa thì chắc chắn diện tích lúa hè thu tại khu vực này sẽ thiếu nước trầm trọng”.
Ông Đặng Duy Hiển, Phó Vụ trưởng Vụ Quản lý công trình thủy lợi, Bộ NN&PTNT |
Để hạn chế thiệt hại do hạn hán gây ra, Cục Trồng trọt đề nghị các địa phương khoanh vùng sản xuất lúa và chuyển đổi cây trồng. Theo đó, những vùng không đủ nguồn nước tưới cho lúa, nhưng vẫn đủ cho rau màu ngắn ngày thì chuyển sang gieo trồng ngô, đậu, lạc, ớt. Riêng với những vùng khô hạn nghiêm trọng và không chuyển đổi được cây trồng thì kiên quyết không cho gieo sạ trong vụ này và chờ khi nào có mưa thì gieo sạ lúa vụ thu, vụ mùa sớm.
Các tỉnh Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên - Huế dễ gặp lũ sớm vào cuối tháng 8 nên việc bố trí thời vụ cơ cấu giống phải đảm bảo yêu cầu vùng hè thu chạy lụt phải thu hoạch xong trước ngày 5/9; vùng hè thu thâm canh thu hoạch xong trước 20/9. Riêng các tỉnh duyên hải Nam Trung bộ, diện tích gieo đại trà xong trước 30/5. Với các tỉnh Tây Nguyên, vùng phía tây Trường Sơn tập trung xuống giống từ 10/6-10/7; đông Trường Sơn tập trung xuống giống từ 25/5-15/6.
Huyền Tím