Nếu bạn định mua quà tặng trẻ em, chắc chắn bạn sẽ mua những thứ như ô tô, máy bay, siêu nhân cho bé trai, và mua búp bê, đồ chơi nấu ăn, trang điểm cho bé gái. Hành vi này là bình thường và nhỏ nhặt nhưng lại góp phần làm sâu thêm quan niệm bảo thủ về giới tính vốn đã ăn sâu vào thói quen của người lớn.
|
Đã đến lúc chấm dứt phân biệt giới tính trong đồ chơi trẻ em. |
Dù đã bước vào thế kỷ 21 và nhân loại đạt được nhiều thành công trong các phong trào bình đẳng giới, nhưng trong lĩnh vực đồ chơi cho trẻ em, sự phân biệt giới tính vẫn rõ ràng. Khi bước chân vào bất kỳ cửa hàng đồ chơi nào ở Anh, khách hàng sẽ buộc phải lựa chọn ngay từ đầu: Đi theo dãy hàng màu xanh da trời cho biển chỉ dẫn “dành cho bé trai” hay dãy hàng màu hồng “dành cho bé gái”.
Nếu chọn dãy màu xanh da trời, bạn sẽ lạc vào thế giới của những mô hình trực thăng, bộ đồ chơi khoa học, ô tô… Nếu chọn màu hồng, bạn sẽ thấy cơ man nào là búp bê, bộ đồ trang điểm… Có thể nói khuôn mẫu giới tính đã được “đúc” sẵn cho trẻ em ngay từ khi còn nhỏ, thậm chí là lúc còn chưa chào đời. Các ông bố bà mẹ tương lai sơn phòng màu xanh cho bé trai, màu hồng cho bé gái. Đồ trang trí cũng được mua sắm dựa trên giới tính.
Khi em bé chào đời, bé trai sẽ bú bình sữa có hình cướp biển chẳng hạn, còn bình sữa của bé gái thế nào cũng có hình một cô công chúa xinh đẹp. Cứ thế, các bé sẽ lớn lên và bước đi trên con đường giới tính mà người lớn đã định sẵn cho mình.
Các nhà sản xuất và bán lẻ đồ chơi “thấm nhuần” quan điểm rằng bé trai lọt lòng mẹ đã có những sở thích, đam mê và kỹ năng khác với bé gái. Chắc chắn rằng có những khác biệt bẩm sinh giữa bé trai và bé gái, ví dụ như bé trai có ý thức về không gian tốt hơn trong khi bé gái giỏi về ngôn ngữ hơn. Tuy nhiên, khác biệt giới tính lại không phải là thứ do gien quyết định, mà chính văn hóa mới đóng vai trò quan trọng trong vai trò giới tính mà con người mặc nhiên áp đặt cho nam và nữ.
Sẽ sai lầm nếu nghĩ rằng việc tặng bé trai bộ tàu hỏa còn tặng bé gái búp bê là chuyện nhỏ. Nghiên cứu khoa học cho thấy cơ hội nghề nghiệp của bé trai và bé gái bị hạn chế đáng kể bởi quan niệm phân biệt giới tính này. Điều tra của Worldpay Zinc trên 2.000 người về quan điểm tại nơi làm việc cho thấy, nhiều người nghĩ rằng một số công việc nhất định chỉ phù hợp với nam giới hoặc nữ giới. Hai phần ba những người được hỏi cho là nam giới giỏi hơn nữ giới trong các lĩnh vực như cơ khí, điện tử, mộc. Trong khi đó, 64% cho rằng những nghề như cắm hoa chỉ hợp với nữ giới.
Thậm chí, nhiều người nói rằng sẽ phản đối nếu phải đi trên một chuyến bay có phi công là nữ. Có 9% không tin tưởng phi công nữ. 5% cho biết sẽ thực sự lo lắng nếu đi trên chuyến bay này. 3% sẽ rời khỏi máy bay, đổi chuyến khác hoặc cằn nhằn về việc máy bay do nữ giới điều khiển.
Trước tình trạng phân biệt giới tính trong đồ chơi, chiến dịch Hãy để đồ chơi là đồ chơi (Let Toys Be Toys) do các phụ huynh phát động đã đề nghị các nhà bán bẻ đồ chơi sắp xếp đồ chơi theo chủ đề và chức năng thay vì theo giới tính như hiện nay. Họ cho rằng quan niệm lỗi thời về giới tính đã làm hạn chế kỹ năng và sở thích của trẻ em.
Bà Megan Perryman, một người phát động chiến dịch trên, cho biết: “Nếu trẻ em không bao giờ được trao cơ hội, chúng có thể không bao giờ phát hiện ra liệu chúng có thích một loại đồ chơi hay một kiểu chơi nhất định nào đó”. Theo bà Megan, trẻ em tiếp thu quan niệm giới tính về việc con trai phải chơi gì, con gái phải chơi gì, từ đó hình thành nên các quan điểm về vai trò, đặc điểm xã hội của từng giới. Lằn ranh cứng nhắc này đã khiến trẻ em không có cơ hội hành động theo ý thích thực sự của mình.
Chiến dịch Let Toys Be Toys gửi đi một thông điệp rõ ràng: Những thứ mà người lớn đưa cho trẻ em để chơi không chỉ là những thứ đồ chơi đơn thuần, chúng là dụng cụ dạy trẻ em cách giải quyết vấn đề, xã hội hóa và phát triển kỹ năng. Không cho bé trai chơi búp bê có thể khiến các em không bao giờ muốn làm nghề chăm sóc con người. Tương tự, cấm bé gái chơi trò lắp ghép mô hình máy bay có thể là lý do tại sao tỉ lệ nữ giới trong các lĩnh vực như khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học luôn ở mức thấp.
Vì thế, lần tới khi bạn định mua đồ chơi cho trẻ em, hãy thử mua máy kéo cho bé gái và dụng cụ nấu ăn cho bé trai. Biết đâu món đồ chơi của bạn sẽ mở ra cơ hội nghề nghiệp tương lai cho các bé.
Thùy Dương