Một dự án xây dựng kênh đào trị giá 25 tỉ bảng Anh (khoảng 750.000 tỉ đồng Việt Nam) nối Thái Bình Dương với Đại Tây Dương, được một công ty Trung Quốc cấp vốn hoàn toàn, có thể được triển khai xây dựng tại quốc gia Trung Mỹ Nicaragoa. Dự án đầy tham vọng này sẽ cho phép Trung Quốc kiểm soát một tuyến đường thủy quan trọng đủ sức cạnh tranh với kênh đào nổi tiếng đã được Mỹ xây dựng tại Panama gần 100 năm trước.
|
Kênh đào Panama, tuyến đường thủy quan trọng của thế giới. ảnh: internet |
Theo dự án, kênh đào Nicaragoa sẽ xuyên ngang quốc gia Trung Mỹ, một trong những quốc gia nghèo nhất trong khu vực, từ bờ biển Caribê ở phía đông đến bờ biển Thái Bình Dương ở phía tây, tạo ra một tuyến đường nhanh hơn nối giữa Đại Tây Dương và Thái Bình Dương.
Nếu được thông qua, trong khoảng thời gian ước tính 11 năm để hoàn thành dự án sẽ có khoảng 201 km đường thủy được đào lên và tạo ra 40.000 việc làm. Sau khi hoàn thành, dự đoán kênh đào này sẽ chiếm 4,5% vận tải hàng hóa đường thủy thế giới và làm tăng gấp đôi tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của Nicaragoa.
Công ty cổ phần đầu tư phát triển kênh đào HK Nicaragoa có trụ sở tại Trung Quốc sẽ cấp vốn xây dựng cho dự án "khủng" nói trên. Đổi lại, công ty này sẽ hưởng phần lớn lợi nhuận từ tuyến đường vận tải đường thủy "béo bở" này. Chính phủ cũng có kế hoạch thực hiện giao kèo với công ty của Trung Quốc, qua đó sẽ gia hạn cho công ty này quản lý trong 50 năm đầu và rất có khả năng kéo dài thêm 50 năm sau đó.
Những nghiên cứu về tính khả thi của việc xây dựng kênh đào đã xác định sáu con đường tiềm năng có thể được chọn, năm trong sáu địa điểm kết nối với hồ Nicaragoa ở phía tây, song cụ thể địa điểm nào sẽ được chọn vẫn chưa được làm rõ.
Trong khi đó, các ý kiến chỉ trích dự án đặt ra câu hỏi liệu Trung Mỹ có cần đến hai kênh đào, ngay cả khi đang ở trong kỉ nguyên phát triển thương mại thế giới. Trong khi đó, kênh đào Panama đang được tiến hành mở rộng để có thể đón những tàu có trọng tải lớn hơn. Kênh đào Panama đang tiến đến thời điểm cuối của dự án mở rộng kéo dài bảy năm trị giá 5,2 tỉ USD cho phép các tàu có trọng tải lớn hơn sử dụng. Dự án dự kiến kết thúc vào năm sau.
Việc xây dựng một kênh đào ở Nicaragoa sẽ đặt dấu chấm hết cho một “trường thiên tiểu thuyết” bắt đầu từ thế kỉ 19, khi trùm tư bản đường sắt và hàng hải của Mỹ Cornelius Vanderbilt giành được quyền xây dựng một tuyến đường thủy xuyên qua Nicaragoa nhưng đã từ bỏ giữa chừng khi xảy ra rối loạn chính trị.
Vào thời điểm đó, những công ty quan tâm đến vấn đề này của Mỹ đã nghiên cứu việc xây dựng một kênh đào ở Nicaragoa trước khi chuyển địa điểm đến Panama. Người Pháp cũng từng có ý định xây dựng kênh đào ở Panama nhưng cuối cùng đã kết thúc cay đắng trong thất bại. Người Mỹ đã lãnh lấy “nhiệm vụ” này và hoàn thành nó vào năm 1914, tạo ra con kênh đào Panama nổi tiếng được biết đến là “Kì quan thứ 8 của thế giới”. Kênh đào này được Mỹ sở hữu mãi tới năm 1999 trước khi nó được trao lại cho chính phủ Panama quản lý.
Tuy vậy, có vẻ một kênh đào Panama vẫn chưa thể làm hài lòng thế giới nên từ lâu, việc xây dựng một tuyến đường thủy thứ hai nối liền Đại Tây Dương với Thái Bình Dương đã được tính đến. Một trong những động lực cho kế hoạch này xuất phát từ sự tăng trưởng ổn định trong vận tải hàng hải kể từ khi kênh đào Panama được khai sinh. Sự xuất hiện của Trung Quốc, vào thời điểm này, với tư cách là một siêu cường kinh tế đói tài nguyên, khiến cho ý tưởng về một tuyến đường thủy thứ hai nối liền hai bờ đại dương của địa cầu có cơ hội được thực hiện.
Anh Minh (Theo D.M)