Hãng thông tấn AP của Mỹ ngày 1/6 đưa tin Cục Điều tra Liên bang Mỹ (FBI) đang điều hành một lực lượng không quân quy mô nhỏ với nhiều máy bay bay tầm thấp được trang bị công nghệ ghi hình hoặc giám sát điện thoại di động trên khắp nước Mỹ.
Một trong những chiếc máy bay giám sát của FBI. Ảnh: AP |
AP tiết lộ FBI sử dụng các thiết bị giám sát này mà không cần sự phê chuẩn của cơ quan chức năng, đồng thời thành lập nhiều công ty "ma" để làm bình phong điều hành toàn bộ máy bay trên. AP cho hay đã lần ra dấu vết của ít nhất 13 công ty "giả" như FVX Research, KQM Aviation, NBR Aviation và PXW Services, với địa chỉ hòm thư được đăng ký tại Bristow, Virginia. Bên cạnh đó, trong vài tuần gần đây nhất, hãng thông tấn này cũng đã phát hiện rằng FBI thực hiện 100 chuyến bay giám sát tại hơn 30 thành phố ở 11 bang trên khắp nước Mỹ và thủ đô Washington D.C, sử dụng chủ yếu máy bay Cessna 182T Skylane. Theo giới chức Mỹ, Bộ Tư pháp nước này đã thông qua quyết định cho phép FBI thành lập những công ty "giả" để bảo vệ hoạt động của các chuyến bay, đồng thời Cơ quan Hàng không liên bang Mỹ cũng đã được thông báo về hoạt động trên.
Phản ứng trước thông tin trên, người phát ngôn FBI Christopher Allen khẳng định chương trình bay giám sát của cơ quan này hoàn toàn không bí mật và có mục đích phục vụ các hoạt động an ninh. Theo FBI, những máy bay được triển khai sẽ hỗ trợ cho các cuộc điều tra, đồng thời có khả năng ghi hình các hành vi phạm tội dưới mặt đất làm bằng chứng để truy tố. Tuy vậy, ông Allen cũng nhấn mạnh toàn bộ máy bay của FBI đều không được trang bị hoặc sử dụng để thu thập dữ liệu quy mô lớn hay theo dõi. Theo FBI, các chuyến bay giám sát trên phù hợp với các quy định của đơn vị này, theo đó hạn chế các loại trang thiết bị mà cơ quan này được phép sử dụng cũng như thời gian hoạt động.
Tuyên bố trên của FBI dường như trùng khớp với những thông tin được đăng tải từ năm 2003 rằng một số máy bay nghi vấn hoạt động tại một vài khu vực có thể là nằm trong chương trình do thám của chính phủ Mỹ. Trong khi đó, một tài liệu về ngân sách liên bang từ năm 2000 có nhắc đến ít nhất 115 máy bay, gồm cả 90 chiếc Cessna, thuộc phi đội do thám của FBI. Dù Chính phủ Mỹ coi đây là công cụ để tìm ra bằng chứng cho các hoạt động tình báo, khủng bố hay tội phạm, chương trình giám sát trên không này vẫn làm dấy lên nghi vấn về việc chính phủ có nên cải thiện những chính sách bảo vệ quyền riêng tư của công dân hay không trong bối cảnh công nghệ tiên tiến được áp dụng tạo ra kẽ hở cho các hoạt động do thám của chính phủ. Nhiều ý kiến cho rằng những máy bay được sử dụng có thể ghi lại các hành động không phạm pháp, thậm chí nhiều máy bay lại có thể được trang bị công nghệ có khả năng nhận dạng hàng nghìn người dưới mặt đất thông qua điện thoại di động của họ dù đang hoặc không sử dụng. Tuy nhiên, phía FBI cho rằng điều này là không thể.
Hồi năm 2013, người Mỹ và cộng đồng quốc tế đã rúng động trước chương trình thu thập dữ liệu quy mô lớn của Cơ quan An ninh Quốc gia Mỹ (NSA) nhằm vào công dân nước này và nhiều nước trên thế giới, bao gồm cả các nước đồng minh. Vụ bê bối trên không chỉ phủ bóng đen lên nhiều mối quan hệ đồng minh với Washington, mà còn khiến chính phủ nước này đẩy mạnh nỗ lực cải tổ hệ thống và đạo luật tình báo.