Tỉnh Lào Cai có 8 huyện, 12 phường được Trung ương chỉ đạo thực hiện thí điểm không tổ chức HĐND. Qua 4 năm (2009 - 2013) triển khai, tỉnh đã có những cách làm sáng tạo, bài bản, đặc biệt đã tập trung giải quyết chính sách cho các đồng chí nguyên là cán bộ HĐND ở những nơi được chọn làm thí điểm không tổ chức HĐND huyện, phường. Cách làm của tỉnh đã tạo được sự đồng thuận, tin tưởng trong cán bộ, đảng viên và nhân dân; nâng cao nhận thức, trách nhiệm trong việc tham gia xây dựng bộ máy chính quyền địa phương và đẩy mạnh nền cải cách hành chính Nhà nước.
|
Thường xuyên bồi dưỡng, nâng cao năng lực cán bộ góp phần nâng hiệu quả hoạt động của chính quyền các cấp. |
Ông Tạ Đình Bảng, Phó Chủ tịch HĐND tỉnh Lào Cai khẳng định: Tổ chức bộ máy đã giảm đầu mối, nhưng không bỏ sót nhiệm vụ, hoạt động của các cấp chính quyền vẫn phát huy được những mặt tích cực.
Những kết quả đạt được
Tỉnh Lào Cai xác định: Nghị quyết 26/2008/QH12 ngày 15/11/2008 của Quốc hội khóa XII về thực hiện thí điểm không tổ chức HĐND huyện, quận, phường là khâu đột phá trong tiến trình cải cách hành chính, là vấn đề hệ trọng, nhạy cảm, liên quan đến công tác tổ chức và hoạt động của cả hệ thống chính trị, góp phần thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh và cả nước. Vì vậy, tỉnh đã tiến hành một cách trình tự, có những bước đi thích hợp từ việc thành lập Ban chỉ đạo, tổ công tác giúp việc, đến việc mở các hội nghị tập huấn ở tỉnh cho HĐND cấp huyện và 12 phường của thành phố Lào Cai.
Đến nay, sau 4 năm thí điểm thực hiện không tổ chức HĐND cấp huyện, phường, Lào Cai đã đạt được những kết quả ban đầu hết sức quan trọng như: Tình hình kinh tế - xã hội vẫn đạt mức tăng trưởng bình quân hàng năm trên 14%. Sản xuất nông - lâm nghiệp tiếp tục phát triển theo hướng sản xuất hàng hóa, có nhiều chuyển biến trong cơ cấu kinh tế nông nghiệp và nông thôn. Vốn đầu tư phát triển, đặc biệt về đầu tư xây dựng cơ bản đã và đang tăng cường đầu tư cho các chương trình, dự án có chiều sâu và mang tính lâu dài, bền vững. Hoạt động y tế, giáo dục, văn hóa, xã hội phát triển tích cực. Tình hình an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội được đảm bảo, giữ vững chủ quyền quốc gia, không để xảy ra điểm nóng.
Những công việc quan trọng của Lào Cai cũng được bàn bạc hết sức dân chủ, không có việc áp đặt từ cấp trên xuống. Ý thức trách nhiệm của mỗi cán bộ đảng viên được nâng lên, kể cả cán bộ chức danh HĐND cũ được điều động sang cương vị công tác mới.
Hạn chế cần khắc phục
Theo ông Tạ Đình Bảng, Phó Chủ tịch HĐND tỉnh Lào Cai, qua thực tiễn 4 năm thí điểm không tổ chức HĐND huyện, phường còn một số vướng mắc cần khắc phục: Thứ nhất, trong hoạt động giám sát của Thường trực HĐND tỉnh, các Ban HĐND tỉnh đối với hoạt động của cấp xã, Trung ương chưa có quy định rõ đối với từng cơ quan theo dõi hướng dẫn cụ thể trong từng lĩnh vực hoạt động. Thứ hai, theo quy định của Hiến pháp, hệ thống chính quyền địa phương nước ta gồm 3 cấp, mỗi cấp chính quyền phải có một cơ quan đại diện, thay mặt nhân dân giám sát việc thực thi pháp luật của các cơ quan thuộc khối tư pháp. Vì vậy, trong thời gian thực hiện thí điểm không tổ chức HĐND huyện còn có những khó khăn, vướng mắc nhất định trong việc thực hiện chức năng giám sát của HĐND tỉnh về tình hình thực thi pháp luật ở huyện. Thứ ba, ngoài việc năng lực đại biểu HĐND hạn chế, thì phần lớn số đại biểu hoạt động không chuyên trách, chủ yếu hoạt động tại kỳ họp, ít có thời gian dành cho hoạt động giám sát trước và sau kỳ họp, địa bàn giám sát rộng, trong khi số lượng đại biểu HĐND tỉnh thực tế hiện nay không đủ để có thể giám sát, chất vấn những vấn đề mà trước đây thuộc nhiệm vụ của HĐND huyện, phường; do vậy dễ xảy ra tình trạng công việc quá tải, chưa thực hiện đầy đủ chức trách theo luật định. Thứ tư, Ủy ban Thường vụ Quốc hội chưa có quy định cụ thể về tổ chức và hoạt động của UBND cấp huyện, phường nơi không tổ chức HĐND.
Tỉnh Lào Cai kiến nghị, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ, Bộ Nội vụ cần sớm có văn bản quy định hướng dẫn cụ thể trách nhiệm của thường trực HĐND tỉnh, UBND tỉnh, UBND huyện trong việc theo dõi, hướng dẫn hoạt động của HĐND xã, thị trấn ở từng lĩnh vực cụ thể; ban hành quy định cụ thể về tổ chức hoạt động của UBND cấp huyện, phường nơi không tổ chức HĐND; quy định cụ thể về tổ chức bộ máy.
Khi không tổ chức HĐND huyện, phường, Trung ương cần nghiên cứu điều chỉnh tăng số lượng đại biểu chuyên trách và chuyên viên các Ban của HĐND tỉnh, đồng thời tăng thêm 1 Phó chủ tịch HĐND tỉnh, trong đó 1 Phó chủ tịch HĐND đặc trách công tác giám sát đối với UBND cấp huyện, cấp xã (thay thế chức danh Ủy viên Thường trực HĐND tỉnh); tăng thêm thẩm quyền cho UBND, Chủ tịch UBND các cấp khi không còn HĐND.
Bài và ảnh: Lục Văn Toán