Từ năm 2009 đến nay, các cơ quan chức năng của thành phố Hà Nội đã tổ chức thanh, kiểm tra 653 tổ chức được Nhà nước giao đất, cho thuê đất có dấu hiệu vi phạm Luật Đất đai, chậm triển khai thực hiện. Trong đó, có 482 dự án sử dụng đất sai mục đích, sử dụng đất không hiệu quả, cho thuê, chuyển nhượng trái pháp luật; 39 dự án thực hiện chậm hơn 24 tháng so với tiến độ ghi trong dự án đầu tư được phê duyệt; 32 dự án chậm đưa đất vào sử dụng sau 12 tháng liền kể từ ngày bàn giao trên thực địa; 100 dự án liên quan đến nghĩa vụ tài chính về đất.
Kết quả, sau quá trình thanh, kiểm tra đã có 73 dự án được thành phố chấp thuận gia hạn thêm thời gian thực hiện vì những lý do khách quan; 302 dự án chủ đầu tư chủ động khắc phục hành vi chậm triển khai, đưa đất vào sử dụng có hiệu quả; 122 dự án bị xử phạt vi phạm hành chính với tổng số tiền xử phạt gần 2,1 tỷ đồng. Đáng lưu ý, 41 dự án đã bị thu hồi với tổng diện tích đất thu hồi 832,65 ha. Hiện Sở Tài nguyên và Môi trường đang lập hồ sơ thu hồi đất đối với 4 tổ chức với diện tích dự kiến thu hồi là trên 7.000 m2.
Để xử lý dứt điểm các sai phạm trong quản lý, sử dụng đất đai trên địa bàn, ngày 13/5/2013, UBND thành phố Hà Nội đã ra "tối hậu thư" yêu cầu lãnh đạo các sở, ngành, quận, huyện, thị xã phải khẩn trương, thường xuyên kiểm tra, rà soát các vi phạm về đất đai, hạn chế để xảy ra các sai phạm phức tạp, kéo dài. Đặc biệt phải kịp thời tiếp thu và xác minh, xử lý các thông tin của báo chí, người dân về các vi phạm của các chủ đầu tư dự án có dấu hiệu vi phạm Luật Đất đai. Lãnh đạo Hà Nội cũng lưu ý, trong năm 2013 này, do khó khăn chung trong sản xuất, kinh doanh, đầu tư xây dựng nên sẽ có nhiều đơn vị không đảm bảo được tiến độ thực hiện dự án; tình trạng sử dụng sai mục đích, cho thuê, chuyển nhượng trái phép sẽ còn diễn biến phức tạp.
Do đó, các sở, ngành, địa phương khi tiến hành thanh tra, kết luận về các dự án sử dụng đất chậm triển khai phải làm rõ nguyên nhân, nếu lý do chậm không phải do khách quan, chính đáng thì kiên quyết thu hồi dự án và đất theo quy định. Các dự án có phương án khắc phục khả thi, phù hợp quy định của pháp luật được xem xét gia hạn nhưng việc gia hạn không quá 2 lần. Đối với những vi phạm của các hộ gia đình, cá nhân đã được UBND các quận, huyện giao đất, cho thuê đất để thực hiện các dự án sản xuất kinh doanh phi nông nghiệp không đúng thẩm quyền (Sở Tài nguyên và Môi trường đã kết luận và UBND thành phố đã chỉ đạo xử lý từ năm 2011), các quận, huyện phải khẩn trương, nghiêm túc xử lý xong trước ngày 30/9/2013 để Sở Tài nguyên và Môi trường tổng hợp báo cáo thành phố trong tháng 10/2013. Quá thời hạn trên, nếu các địa phương không hoàn thành việc xử lý sai phạm, thành phố sẽ tiến hành thanh tra công vụ để xử lý các tập thể, cá nhân không hoàn thành nhiệm vụ cũng như cương quyết thu hồi dự án.
Minh Nghĩa