Theo Chỉ thị số 01/CT - NHNN ngày 13/2/2012, Ngân hàng nhà nước (NHNN) đã giao chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng năm 2012 cho 4 nhóm tín dụng, đồng thời kiểm soát tỷ trọng dư nợ cho vay đối với các lĩnh vực không khuyến khích.
|
Hạn chế cho vay tiêu dùng qua thẻ có thể ảnh hưởng đến đề án hạn chế không sử dụng tiền mặt của người tiêu dùng. |
Trong đó, NHNN yêu cầu các ngân hàng hạn chế phát triển tín dụng thông qua phát hành và sử dụng thẻ tín dụng. Tuy nhiên, điều này đã làm các ngân hàng “bối rối” vì đi ngược với đề án thanh toán không dùng tiền mặt giai đoạn 2011 - 2015 đã được Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 2453/QĐ - TTg ngày 27/12/2011.
Ngân hàng nhỏ lo lắng
Theo Thống đốc NHNN Nguyễn Văn Bình, việc kiểm soát tỷ trọng dư nợ cho vay đối với các lĩnh vực không khuyến khích là một trong những giải pháp đảm bảo hoạt động ngân hàng an toàn, hiệu quả trong năm 2012. Qua đó, kiểm soát tốc độ tăng tổng phương tiện thanh toán khoảng 14 - 16% và tín dụng khoảng 15 - 17%... Theo đó, trong 4 nhóm tín dụng được giao chỉ tiêu, nhóm 1 hoạt động tương đối an toàn, lành mạnh và ổn định sẽ có chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng cao nhất là 17%; nhóm 2 “yếu hơn một chút” tăng trưởng 15%; nhóm 3 là 8% và nhóm 4 thuộc diện phải cơ cấu lại, đang mất an toàn do đó sẽ không được tăng trưởng tín dụng trong năm 2012.
Tuy nhiên, trong năm qua, để triển khai đề án thanh toán không dùng tiền mặt, nhiều ngân hàng đã đẩy mạnh việc phát hành thẻ, trong đó đặc biệt chú trọng thẻ tín dụng tiêu dùng. Chính vì vậy, việc hạn chế cho vay tín dụng qua thẻ đã khiến các ngân hàng nhỏ lo lắng. Thực tế cho thấy, nhóm 3 và 4 đều rơi vào các ngân hàng nhỏ, có thanh khoản kém và dư nợ cao. Riêng nhóm 4 đã có đến 10 ngân hàng. Các ngân hàng nhỏ rất cần đẩy mạnh tín dụng qua thẻ ATM để đem lại nguồn lợi nhuận chủ yếu cho ngân hàng. Tuy nhiên, việc hạn chế mức tín dụng cho vay qua thẻ càng làm sức cạnh tranh của các ngân hàng nhỏ trở nên yếu thế.
Không chỉ các ngân hàng nhỏ lo ngại, mà các ngân hàng lớn cũng đang phải tính toán lại việc đẩy mạnh tín dụng qua thẻ. Ông Nguyễn Thanh Toại, Phó Tổng giám đốc ACB cho biết: “Cho vay qua thẻ cũng là một trong những phương án kinh doanh đang được đẩy mạnh. Vì thế, chúng tôi đang kế hoạch lại việc phát hành thẻ tín dụng để phù hợp với yêu cầu hạn chế tăng trưởng tín dụng qua phát hành và sử dụng thẻ tín dụng. Dù vậy, đối với các ngân hàng hoạt động tốt thì việc phát triển thẻ tín dụng thêm trong năm nay không có gì đáng ngại.
Thị trường thẻ tín dụng kém sôi động?
Trong năm qua, việc cạnh tranh thẻ tín dụng trên thị trường ngân hàng bán lẻ rất sôi động và đa dạng. Để đẩy mạnh phát hành thẻ, nhiều ngân hàng đã đua nhau khuyến mãi, tung ra các loại thẻ thấu chi, tín dụng với lãi suất hấp dẫn và cạnh tranh. Trong đó, cho vay tiêu dùng qua tài khoản thẻ đáp ứng nhu cầu đa dạng của người tiêu dùng cho việc như: Sửa nhà, mua xe, kinh doanh, tiêu dùng, đóng tiền học phí, cho con đi du học nước ngoài...
Tuy nhiên, đại diện Ngân hàng Vietinbank cho rằng, việc kinh doanh thẻ còn rất nhiều khó khăn, thách thức. Đến nay, thị trường này vẫn không khả quan khi hiện tại cả nước chỉ có khoảng 1 triệu thẻ ghi nợ nội địa và quốc tế với mức thanh toán trong năm 2011 khoảng 14.000 tỷ đồng. Như vậy, với việc hạn chế cho vay tiêu dùng qua thẻ tín dụng càng làm cho mục tiêu mà NHNN đang hướng tới là thanh toán không dùng tiền mặt càng đi chậm lại.
Theo chuyên gia kinh tế Đinh Thế Hiển, Giám đốc Viện Nghiên cứu tin học và kinh tế ứng dụng, trong tình hình sơ khai như hiện nay, NHNN lại chính thức phát đi thông điệp hạn chế tăng trưởng tín dụng qua phát hành và sử dụng thẻ tín dụng thể hiện sự mâu thuẫn. Việc chi tiêu qua thẻ tín dụng được thanh toán trong thời gian ngắn. Mặt khác, việc cho vay qua thẻ dựa trên mức thu nhập được chi trả qua thẻ của người sử dụng. Do đó, nếu hạn chế cấp tín dụng qua thẻ cũng không thể ngăn được việc tăng trưởng tín dụng trong dài hạn.
Bà Nguyễn Tú Anh, Tổng giám đốc Smartlink cũng cho hay, hiện việc đẩy mạnh thanh toán không dùng tiền mặt đang phụ thuộc rất nhiều vào các chính sách khuyến khích hay hạn chế mở rộng thị trường này. Nếu hạn chế cho vay tiêu dùng qua thẻ, sẽ ảnh hưởng đến mục tiêu trên. Theo đó, NHNN cần tạo điều kiện có thể để thay đổi thói quen người dân trong việc thanh toán không dùng tiền mặt. Ngoài ra, các ngân hàng nên tùy theo chiến lược để cân đối “quỹ” chỉ tiêu tín dụng của mình và có kế hoạch cơ cấu lại nghiệp vụ thẻ để có phát hành các loại thẻ một cách phù hợp.
Bài và ảnh: Hải Yên