Hơn hai mươi năm gắn bó cuộc đời với nhau, nhưng không có quan hệ huyết thống, càng không phải vợ chồng, hai người khuyết tật ấy nương tựa vào nhau mà sống, để rồi tạo nên một “gia đình” hạnh phúc thật sự. Với họ, hạnh phúc không bao giờ tật nguyền cả.
Cùng chung nỗi đau chiến tranh...
Tình cờ trên đường Trưng Nữ Vương, thành phố Tam Kỳ (Quảng Nam), chúng tôi gặp một cảnh tượng rất xúc động. Một người đàn bà đã độ 60 tuổi mất cả hai chân, ngồi trên xe lăn cùng với một ông già cũng độ tuổi tương tự đang cùng nhau xếp những thùng cáttông lại. Vừa làm, lâu lâu hai ông bà lại mỉm cười với nhau, dù cho mồ hôi đã đổ đầy trên khuôn mặt họ. Hai người sống bằng nghề thu mua phế liệu trong một căn nhà nhỏ sát bên đường. Những người xung quanh cho biết ông già bị câm. Người dân lối phố vẫn hay gọi họ là "ông câm, bà cụt". Tên ông là Nguyễn Văn Câm, còn bà là Trần Thị Nga. Và, lạ nhất, họ không phải anh em, cũng không phải vợ chồng...
|
Ông Câm, bà Nga đang làm công việc thường ngày là phân loại giấy, thùng cát tông sau khi thu gom về. |
Thấy chúng tôi ghé lại, ông bà nghỉ tay để tiếp chuyện. Thật ra, với người bình thường thì việc thu mua, làm một đại lý phế liệu đã khó bởi khá nhiều công đoạn, với những người khuyết tật thì càng khó hơn. Bà không di chuyển được, ông thì sức khỏe yếu. Nhưng với quyết tâm xây dựng một cuộc sống tự lực, họ gắng sức cùng nhau, bổ sung cho nhau trong công việc thường nhật.
Có nghe được câu chuyện của hai người mới thấy được cuộc sống này vẫn còn nhiều điều kỳ diệu được viết nên bằng tình yêu thương của con người. Ông Câm bị dị tật từ nhỏ, nhưng không phải bẩm sinh mà do chiến tranh gây ra. Khi ông vừa chập chững bước đi thì đã bị một quả bom làm cho cơ thể bị thương nhiều chỗ. Bà con xóm giềng đã đưa ông vào một bệnh viện ở Đà Nẵng. Sau mấy tháng điều trị, dù đã đi lại được, nhưng ông hoàn toàn mất đi khả năng nghe và nói. Vừa câm, vừa điếc, mấy năm sau, ông được đưa về trại xã hội thị xã Tam Kỳ để nuôi dưỡng. Ở đây, mọi người không biết đặt cho ông tên gì, nên khi làm khai sinh, họ khai tên ông là Nguyễn Văn Câm.
Bà Trần Thị Nga (60 tuổi) vốn quê ở thành phố Đà Nẵng. Sau ngày giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước, bà vào huyện Tiên Phước, Quảng Nam làm công nhân cầu đường. Tai nạn bất ngờ đến với bà vào một buổi chiều, khi đi kiếm củi về nấu cơm cho anh chị em trong đội. Chỉ nghe một tiếng đoàng thật to, rồi tất cả trở nên mờ ảo với bà. Lúc tỉnh dậy, bà đã thấy mình nằm trong bệnh viện. Sờ xuống chân thì đã không còn cả hai. Bác sỹ bảo bà giẫm phải một quả mìn có độ sát thương lớn, nhưng vẫn may vì chỉ bị quét đi 2 chân dập nát, còn toàn bộ cơ thể phần trên hầu như nguyên vẹn, bị thương nhẹ ngoài da. Càng nghe bác sỹ bảo là "may" thì lòng bà càng đau như cắt. Từ một cô gái 17 tuổi chưa có một mối tình nào trong đời, vốn hăng say lao động và đang ấp ủ những ước mơ, giờ trở nên tàn phế.
Duyên phận đẩy đưa khiến bà cũng về với trại xã hội thị xã Tam Kỳ, nơi ông Câm đang được nuôi dưỡng. Ngay từ lúc mới gặp, bà đã thấy thương ông Câm bằng tình thương của người em đối với người anh. Sẻ chia với nhau trong cơn khó khăn, trong hoàn cảnh tật nguyền, dần dần họ hiểu nhau và gần nhau hơn. Bà bảo dường như kiếp trước đã là anh em ruột với ông Câm nên kiếp này cứ thấy như vậy, dù bản thân hai người không có họ hàng máu mủ gì cả. Cứ thế, họ dìu nhau sống cho đến khi trại xã hội Tam Kỳ giải tán, sát nhập vào với Trung tâm xã hội thị xã Hội An, năm 1994. Bà Trần Thị Nga lúc ấy xin ra khỏi trại, ở lại Tam Kỳ để mưu sinh kiếm sống. Mảnh đất này đã gắn bó với bà từ lúc mất đi đôi chân, nên giờ bà không thể bỏ đi được. Rồi, không do dự, bà xin ban quản lý trung tâm cho ông Câm về sống với bà trong ngôi nhà bà tự dựng nên. Vậy là từ đó, hạnh phúc kỳ lạ giữa đời thường bắt đầu ở mảnh đất này.
Dìu nhau đi qua muôn vàn gian khó...
Hai người một nam một nữ về sống với nhau, trước sau hàng xóm xì xào to nhỏ. Mặc miệng thế gian, bà và ông với chiếc xe lăn, miệt mài mưu sinh qua từng góc phố. Dần dần, người ta cũng quen với cảnh ông đẩy bà đi mua phế liệu quanh những con phố Tam Kỳ về bán lại. Họ bớt đàm tiếu, nhưng những cái nhìn xoi mói thì vẫn còn đâu đó xung quanh.
Chia sẻ với chúng tôi, bà Trần Thị Nga bảo: "Nói có trời đất, tui với ổng không phải vợ chồng mô. Chẳng qua tui thấy ổng tội quá, không thân không thích, tui mới nói ổng về ở cùng, nương tựa lẫn nhau. Tui còn làm lụng vài việc được, ổng thì lúc khỏe đẩy xe cho tui. Nhưng ban đầu chẳng ai tin hết. Thôi kệ, mình cứ sống với tâm thiệt của mình. Dần dần, họ cũng hiểu ra và quý mến bọn tui. Giờ, quanh quanh đây, nhà nào có phế liệu, họ đều dồn lại, đem đến chỗ tui bán với giá rẻ chứ nhất định không bán cho ai khác nữa. Vậy là tui cũng mừng rồi...".
Niềm vui ngày càng được nhân lên khi hai người sống trong tiếng cười, trong sự vui vẻ. Nhưng nỗi buồn cũng luôn vây phủ. Bởi, những vết thương do bom nổ lúc nhỏ găm mảnh vào vẫn còn nằm trong cơ thể ông Câm. Lúc trái gió trở trời ông lại đau yếu, nằm một chỗ, không làm gì được. Những lúc ấy, bà Nga phải quán xuyến mọi việc trong gia đình, tự mình lăn xe đi làm ăn rồi cũng tự mình đi mua thuốc men, mua thức ăn về nấu cháo cho ông Câm. Nhìn ông quằn quại trong những cơn đau mà bà nhiều khi cũng như đứt từng khúc ruột. Bởi tự bao giờ trong thâm tâm bà đã coi ông là một người anh ruột thịt của mình.
Nhưng đến những lúc bà đau thì mới thật sự là khổ. Bởi ông đau bà còn đi mua bán, kiếm vài đồng bởi bà biết giao tiếp với mọi người, vừa là cầu nối để ông và những người xung quanh hiểu nhau. Bà đau thì hai người chỉ biết nhìn nhau. Ông cũng ráng đi bộ ra chợ mua thuốc thang, thức ăn về nấu nướng giúp bà những lúc cơn đau trở nặng. Nhưng hầu như những ngày ấy hai người không thể làm ra đồng nào để chi tiêu cả.
Căn nhà chất đầy phế liệu nhưng cũng chất đầy tình yêu thương giữa hai con người khuyết tật chung một niềm tin về ngày mai. Trong câu chuyện, ông Câm ú ớ cười với chúng tôi và ra dấu với bà Nga. Bà bảo ông ấy muốn nói với chúng tôi là ông rất vui, rất hạnh phúc khi ở bên bà. Có bà, ông như có được một điểm tựa vững chắc cả về vật chất lẫn tinh thần. Trời còn không bạc đãi ông khi cho ông được biết, được sống với một người nhân hậu như bà. "Dịch" lời ông Câm nói mà bà Nga cứ rơm rớm nước mắt. Bà bảo nhiều khi thấy ông ráng sức đẩy xe đi, dù trong người mệt, nhưng bà nói mấy ông cũng không chịu để bà đi bán một mình. Chỉ khi bệnh trở trời, ông mới nằm nhà, nhưng cứ thấp thỏm lo cho bà một mình ngoài đường ngoài sá. Chính vì thế, bà càng thương ông hơn, càng cố gắng làm việc hơn để mong hai người có những ngày khấm khá hơn.
Bài và ảnh: Thành Giang