Thời gian gần đây, nhiều bà con nông dân ở thôn Hố Mười, xã Minh Sơn, huyện Hữu Lũng (Lạng Sơn) đã triển khai trồng cây rau bò khai theo hướng sản xuất hàng hóa, đem lại hiệu quả kinh tế, góp phần xóa đói giảm nghèo.
|
Thu hái rau bò khai ở Lạng Sơn. |
Rau bò khai không chỉ là một món ăn ngon, có hương vị rất đặc trưng mà còn là một vị thuốc rất tốt. Lá cây bò khai thường được dùng để chữa các bệnh viêm thận, gan, viêm đường tiết niệu, tiểu tiện không thông…Với những đặc điểm đó, rau bò khai đã trở thành đặc sản, được nhiều người lựa chọn làm thức ăn hàng ngày.
Cây rau bò khai đã gắn bó với người dân ở thôn Hố Mười từ rất lâu. Trước đây, bà con chưa có khái niệm trồng rau bò khai, mỗi khi muốn ăn hoặc cần rau để chữa bệnh, bà con lại vào rừng hái. Nhận thấy nhiều người có nhu cầu sử dụng cây bò khai nhưng không tự đi hái được, nhiều hộ gia đình đã tranh thủ thời gian rảnh rỗi vào rừng tìm rau về bán để tăng thêm thu nhập. Một vài năm trở lại đây, cây bò khai đã được bà con đem về trồng và cho hiệu quả kinh tế cao.
Anh Hứa Văn Tỉnh (dân tộc Nùng), một trong những người đi đầu trong việc trồng cây bò khai, cho biết: “Ngày xưa khi còn rừng tự nhiên thì loại rau này còn rất nhiều, mọc ven các con khe suối trong rừng. Nhưng từ khi bạch đàn hoá, rau bò khai và nhiều loại cây bản địa khác bị mất hết. Thấy được giá trị của cây rau này, gia đình tôi đã mang về trồng trong vườn, rừng của mình. Cây mọc nhanh, dễ chăm sóc và ít sâu bệnh, chỉ 1 năm là có thể thu hoạch được. Hiện nay gia đình tôi có hơn 60 gốc, cứ 5 ngày vợ tôi lại mang ra chợ bán với giá từ 4.000 – 5.000 đồng/bó, tính tương đương 300 đồng/ngọn rau bò khai. Mỗi lần đi chợ gia đình tôi cũng thu được 300 – 400.000 đồng từ loại rau này. Thời gian tới tôi sẽ mở rộng diện tích trồng loại cây này”.
Gia đình ông Hứa Văn Nhủng (dân tộc Nùng) có 40 gốc cây bò khai, mỗi tháng cũng đem lại khoản thu nhập khoảng 2 triệu đồng. Ông Nhủng chia sẻ kinh nghiệm: “Bò khai dễ trồng vì trong tự nhiên chúng sinh trưởng rất khoẻ, ít sâu bệnh. Việc giâm cành chỉ sau 20 ngày là có rễ, sau hai tháng có thể đem đi trồng. Sau khi trồng khoảng 8-10 tháng có thể thu hoạch được, cây mọc rất nhanh, hầu như ra chồi, mọc lá mới quanh năm, chỉ trừ một vài tháng mùa đông nhiệt độ quá thấp. Để có nhiều ngọn non, tháng 10 Âm lịch cần phát các cành già. Cái độc đáo là ở chỗ, khi thu hái cần bẻ hết phần non, bởi lẽ giống cây này thường mọc mầm rất mập tại những chỗ bị bẻ gẫy. Kỹ thuật ươm trồng cây cũng khá đơn giản. Trước hết chọn cành bánh tẻ, không non quá và cũng không già quá, cắt đoạn hom dài 5-7 cm, thường gồm 3 đốt. Do phần vỏ dây hương rất dễ tách khỏi phần lõi nên khi cắt hom phải dùng dao thật sắc hay kéo cắt cành, tránh làm dập nát vết cắt hoặc làm thay vòng lõi vụ của thân cây. Khi vận chuyển nên đưa vào túi nhựa kín, giữ ẩm để đảm bảo tỷ lệ sống cao. Hom đem về nhúng đoạn cành muốn giâm vào dung dịch thuốc kích thích ra rễ trong 5-10 phút sau đó đem giâm trên luống đất đã khử trùng (độ sâu khoảng 1/3 chiều dài đoạn hom), hoặc giâm vào bầu có kích thước 16 x 22 cm.Thành phần đất bầu là 90% đất, 1% vi sinh, nếu có phân chuồng ủ hoại là tốt nhất”.
Với chu kỳ thu hoạch nhanh và thời gian thu hoạch kéo dài, trung bình nếu chăm sóc tốt thì chỉ cần cách 5 ngày là được hái ngọn và thời gian cho thu hoạch có thể kéo dài khoảng 8 - 9 tháng trong năm (chỉ trừ những tháng lạnh nhất của mùa đông).
Có thể nói, cây rau bò khai mang lại hiệu quả kinh tế tương đối cao nhưng hiện nay tại thôn Hố Mười, xã Minh Sơn (Hữu Lũng - Lạng Sơn) vẫn chỉ trồng mang tính chất nhỏ lẻ. Với lợi thế về điều kiện thổ nhưỡng, khí hậu phù hợp như ở thôn Hố Mười, xã Minh Sơn (Hữu Lũng - Lạng Sơn), chính quyền địa phương và ngành chuyên môn nên quan tâm quy hoạch, định hướng phát triển cây rau bò khai thành nông sản hàng hóa chất lượng cao của địa phương.
Bài và ảnh: Văn Hương