Để xử phạt người vi phạm, cảnh sát sẽ kiểm tra các loại giấy tờ cần thiết và tiến hành lập biên bản điện tử (bằng thiết bị cầm tay). Sau khi biên bản được điền đầy đủ các thông tin cần thiết liên quan đến người vi phạm, lỗi vi phạm, người vi phạm sẽ ký bằng bút điện tử, hoàn tất biên bản để nhân viên cảnh sát gửi về trung tâm. Sau đó, trung tâm này có nhiệm vụ gửi giấy phạt với đầy đủ các thông tin đến tận nơi cư trú của người vi phạm.
Biển báo radar tốc độ ở Pháp. |
Đối với các lỗi vi phạm giao thông tĩnh, cảnh sát cũng sẽ lập biên bản điện tử tại chỗ (không cần chữ ký) và gửi thông báo phạt tiền tới nơi cư trú của chủ phương tiện.
Tại Pháp, cảnh sát không áp dụng hình thức “phạt nóng” - hiểu theo nghĩa phạt và thu tiền trực tiếp - đối với các hành vi vi phạm luật giao thông. Cảnh sát cũng không được quyền thu giữ các giấy tờ, kể cả giấy phép lái xe của các đối tượng điều khiển phương tiện giao thông vi phạm lỗi cơ bản như vượt đèn đỏ, chạy quá tốc độ, đi sai tuyến đường, đậu xe sai chỗ quy định, kiểm tra có nồng độ cồn quá mức cho phép...
Do Pháp là nước tự động hóa cao, có hệ thống chính phủ điện tử phổ biến và phổ cập, có hệ thống ngân hàng tiếp cận từng người dân nên việc thu tiền phạt có thể được thực hiện theo nhiều cách. Người vi phạm có thể lựa chọn cách nộp phạt nhanh chóng do không phải trải qua các thủ tục rườm rà. Cụ thể, người vi phạm có thể chọn cách trả tiền mặt, séc, thẻ tín dụng hoặc tem phạt theo như hướng dẫn trong các biên bản gửi về nơi cư trú. Họ cũng có thể nộp phạt bằng tiền mặt tại một trung tâm tài chính công - nơi chấp nhận các hình thức thu phạt bằng séc hoặc thẻ tín dụng.
Tuy nhiên, phổ biến hơn vẫn là hình thức nộp phạt từ xa: Với thẻ tín dụng, người vi phạm có thể nộp phạt ngay tại nhà hoặc tại bất cứ địa điểm, thời điểm nào bằng việc thực hiện giao dịch qua mạng Internet, theo địa chỉ của cơ quan hữu quan của chính phủ.
Nhà nước cũng phát hành các tem phạt vi cảnh với các "mệnh giá" đúng với mức phạt quy định cho từng lỗi vi phạm luật giao thông. Người vi phạm có thể mua tem tại các trung tâm tài chính công hoặc các cửa hàng được ủy quyền và dán vào mẫu điền sẵn gửi về địa chỉ của cơ quan hữu quan.
Đối với các trường hợp vi phạm nhưng không nộp phạt đúng quy định, cơ quan quản lý sẽ tiếp tục gửi đến người vi phạm phiếu phạt lần thứ hai, thứ ba với mức phạt tăng thêm tùy mức độ nghiêm trọng. Nếu tiếp tục không nộp phạt, đối tượng sẽ bị gọi ra tòa để xét xử.
Việc phân chia các chức năng xử phạt vi phạm luật giao thông và thu tiền phạt cho các cơ quan độc lập với nhau bảo đảm tính minh bạch, tính chuyên nghiệp của các cơ quan liên quan, đồng thời giữ hình ảnh nghiêm minh của lực lượng thực thi nhiệm vụ, tránh cản trở giao thông, tạo thuận lợi cho người nộp phạt và tránh tình trạng hối lộ.
Điều kiện hạ tầng tốt cùng với công nghệ phát triển trên mọi lĩnh vực đã cho phép các lực lượng chuyên ngành của Pháp kiểm soát và xử lý các vấn đề liên quan đến giao thông được thuận lợi hơn nhiều. Ở hoàn cảnh và trình độ hiện nay, Việt Nam chưa thể áp dụng cách làm hiện đại như của các nước phát triển. Tuy nhiên, chúng ta có thể áp dụng từng khâu, từng biện pháp phù hợp với thực tế trong nước, qua đó giúp nâng cao chất lượng giám sát hoạt động giao thông, đồng thời giữ được hình ảnh nghiêm minh, trong sáng của lực lượng cảnh sát giao thông trong thi hành công vụ.
Nguyễn Tuyên (P/v TTXVN tại Pháp)