Cuộc chiến tìm một nơi trú thân an toàn của “kẻ tội đồ” lộ tin mật Edward Snowden ngày 3/7 đã làm bùng lên một cuộc tranh cãi ngoại giao mới. Nguyên nhân bắt nguồn từ việc máy bay của Tổng thống Bôlivia bị 4 nước bắt chuyển hướng do nghi có chở Snowden.
Máy bay của Tổng thống Morales hạ cánh tại sân bay quốc tế Viên. |
Sự cố xảy ra chỉ vài giờ sau khi Tổng thống Bôlivia Evo Morales tuyên bố sẽ xem xét nếu Snowden xin tị nạn ở Bôlivia. Theo lời của Bộ trưởng Ngoại giao Bôlivia David Choquehuanca thì Pháp và Bồ Đào Nha đã đóng cửa không phận nước mình đối với máy bay của ông Morales, buộc nó phải thay đổi lộ trình và hạ cánh xuống thủ đô Viên của Áo. Bộ trưởng Quốc phòng Bôlivia Ruben Saavedra cho biết Italia và Tây Ban Nha cũng có hành động tương tự.
Phát biểu với phóng viên tại thủ đô La Pát, ông Choquehuanca cho rằng mạng sống của Tổng thống Morales đã bị nguy hiểm khi máy bay chở ông bị buộc hạ cánh khẩn cấp. Phía Áo đã xác nhận máy bay của ông Morales đã hạ cánh tại Viên và không có Snowden trên chuyến bay.
Sau đó, giới chức Pháp và Tây Ban Nha thông báo họ đã cho phép máy bay của Tổng thống Bôlivia qua không phận của mình. Dù vậy, Tổng thống Morales phản ứng rất giận dữ: “Tôi đâu phải tội phạm”. Ông còn cho biết phía Tây Ban Nha đã đề nghị kiểm tra máy bay nhưng ông từ chối vì điều này sẽ vi phạm luật pháp quốc tế. Bôlivia đã quyết định nộp đơn kiện 4 nước nói trên lên Liên hợp quốc.
Lãnh đạo các nước Êcuađo, Cuba, Nicaragoa, Vênêxuêla chia sẻ cơn giận dữ của ông Morales. Dinh Tổng thống Bôlivia còn cho biết sẽ có biểu tình phản đối vụ việc bên ngoài đại sứ quán Mỹ, Pháp, Bồ Đào Nha, Italia.
Đây là lần đầu tiên trong lịch sử ngoại giao thế giới, một quốc gia đóng cửa không phận đối với phi cơ tổng thống của một nước không đối địch, bất chấp chuyến bay đã được lên kế hoạch hạ cánh để tiếp nhiên liệu tại đó.
Trước đó, từ thủ đô Mátxcơva của Nga - nơi Snowden đang ở trong khu vực quá cảnh của một sân bay, chuyến bay chở phái đoàn Bôlivia đã định hạ cánh để tiếp nhiên liệu tại Pháp trước khi trở lại hành trình dài ngang qua Đại Tây Dương.
Thùy Dương