Bất ổn tại Ukraine có dấu hiệu leo thang sau khi chính quyền Kiev cho phép sử dụng vũ lực trấn áp người biểu tình ở Donetsk và một số tỉnh miền Đông.
Nguy cơ quân đội trấn áp người biểu tình
Bất chấp việc chính quyền Kiev dọa sẽ tiến hành đàn áp nếu người biểu tình không hạ vũ khí, rời khỏi trụ sở chính quyền trước 9 giờ sáng ngày 14/4, những nhà hoạt động ủng hộ xu hướng liên bang hóa vẫn tiếp tục bám trụ tại nhiều địa điểm ở đông nam Ukraine.
|
Người dân Đông Nam Ukraine không tuân thủ tối hậu thư của chính quyền Kiev. Ảnh: Reutres |
Tại Slaviansk thuộc tỉnh Donetsk - nơi xảy ra đụng độ đổ máu hôm 13/4, người dân vẫn xuống đường biểu tình, thiết lập các điểm phòng thủ dọc trên các tuyến đường dẫn vào thành phố và xung quanh các trụ sở cảnh sát chiếm giữ được. Các tay súng bịt mặt còn giành quyền kiểm soát một sân bay quân sự ở ngoại ô thành phố.
Còn ở Horlivka/Donetsk, hàng trăm nhà hoạt động đã tìm cách đột nhập, chiếm giữ trụ sở cảnh sát ở thị trấn này.
Trước đó, phát biểu trên kênh truyền hình Rada, Tổng thống tạm quyền Ukraine Aleksander Turchinov chính thức thừa nhận, Hội đồng Quốc phòng và An ninh (NSDC) đã đi tới quyết định huy động lực lượng quân sự cho các chiến dịch an ninh “chống khủng bố” tại miền Đông Ukraine, nhằm mục đích không để “kịch bản Crimea” tái diễn ở khu vực này. Ông Turchinov đồng thời ký quyết định sa thải người đứng đầu Trung tâm Chống khủng bố kiêm Giám đốc Cơ quan quan an ninh Ukraine (SBU) - ông Vitaliy Tsyhanok. Tuy nhiên, sau khi kết thúc hạn chót với người biểu tình, vẫn chưa có dấu hiệu của hoạt động trấn áp nhằm giải tán lực lượng chiếm giữ các cơ quan công quyền ở miền Đông và Nam nước này.
Cùng lúc, Kiev cũng phát đi những thông điệp nhằm xoa dịu người biểu tình. Ngày 14/4, ông Turchinov tuyên bố không loại trừ khả năng tổ chức một cuộc trưng cầu dân ý quốc gia ngay trong dịp bầu cử Tổng thống dự kiến diễn ra vào ngày 25/5 tới, đồng thời tin tưởng đại bộ phận người dân sẽ “bỏ phiếu cho một điều - một Ukraine thống nhất”. Quyền Tổng thống Ukraine cũng giao chính phủ tạm quyền xây dựng dự thảo luật trao thêm quyền hạn cho các chính quyền địa phương, phân quyền trung ương.
Phương Tây phải chịu trách nhiệm chính
Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov ngày 14/4 cho biết, việc chính quyền Kiev sử dụng quân đội để trấn áp người biểu tình là diễn biến “đặc biệt nguy hiểm”, đồng thời cảnh báo “những người khuyến khích” Kiev hành xử như vậy sẽ phải chịu trách nhiệm tuyệt đối.
Ngoại trưởng Nga nhấn mạnh các khu vực miền Đông Ukraine, nơi có đông người nói tiếng Nga, phải được tham gia vào công tác soạn thảo bản hiến pháp sẽ được đưa ra trưng cầu ý dân về thể chế nhà nước. Theo ông Lavrov, việc Ukraine chia tách không nằm trong lợi ích của Nga, tuy nhiên Moskva muốn tất cả các công dân của nước này được chính quyền đối xử như nhau.
Ông Lavrov đồng thời bác bỏ những cáo buộc của phương Tây cho rằng Nga đứng sau kích động bất ổn ở miền Đông Ukraine. Ngoại trưởng Nga tuyên bố không có bất kì một nhân viên tình báo nào của Nga ở Ukraine, đồng thời khẳng định Nga rất mong muốn được thấy một đất nước Ukraine thống nhất, đoàn kết, hữu nghị - nơi mà người dân được sống trong hòa bình, được thực thi các quyền của họ.
Trước đó ít giờ, phát biểu tại cuộc họp khẩn của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc (HĐBA LHQ) rạng sáng ngày 14/4 bàn về leo thang xung đột ở Ukraine, Đại sứ Nga tại LHQ Vitaly Churkin tuyên bố nếu khủng hoảng diễn biến theo những kịch bản xấu nhất, thì phương Tây “phải chịu trách nhiệm đến 99%”. Theo ông Churkin, tình hình tại miền Đông-Nam Ukraine hiện hết sức nguy hiểm, ngày một leo thang và phải được ngăn chặn ngay lập tức. Đại sứ Nga cảnh báo, kế hoạch tổ chức cuộc gặp 4 bên Nga-Mỹ-EU-Ukraine vào ngày 17/4 tới tại Geneva (Thụy Sĩ) có thể bị phá vỡ, nếu chính quyền Kiev có các hành động quân sự trấn áp người biểu tình tại miền Đông Nam Ukraine. Dự kiến, phiên họp khẩn thứ 11 về tình hình Ukraine tại HĐBA diễn ra vào lúc 8 giờ sáng nay (giờ Việt Nam).
Hoài Thanh