Mỹ, Pakistan lại căng thẳng

Vụ máy bay không người lái của Mỹ tiêu diệt thủ lĩnh Taliban ở Pakistan lại khiến quan hệ giữa hai bên căng thẳng, sau khi Pakistan cáo buộc Mỹ phá vỡ nỗ lực đàm phán hòa bình giữa chính phủ nước này và lực lượng Taliban.

Cái chết của thủ lĩnh Taliban Hakimullah Mehsud ngày 1/11 diễn ra trong bối cảnh chính phủ Pakistan nỗ lực khởi động đàm phán với lực lượng Taliban ở Pakistan (TTP) nhằm chấm dứt 6 năm bạo lực đẫm máu, khiến hàng ngàn binh sĩ, cảnh sát và dân thường thiệt mạng.

 

Bộ trưởng Nội vụ Pakistan Chaudhry Nisar đã chỉ trích vụ không kích của Mỹ là “cuộc tấn công bằng máy bay không người lái vào tiến trình hòa bình”. Ông cho biết thêm Mehsud bị giết đúng vào lúc chỉ còn 18 giờ nữa là diễn ra cuộc gặp giữa một nhóm tu sĩ và TTP để khởi động đàm phán hòa bình. Ông Nisar tức giận: “Chúng tôi đã nỗ lực xây dựng từng viên gạch trong suốt 7 tuần qua để có thể mang lại hòa bình cho Pakistan. Còn người Mỹ đã làm gì?”.

 

Ngày 3/11, TTP cho biết đã chọn ra một thủ lĩnh lâm thời đứng đầu phong trào này sau khi chỉ huy Hakimullah Mehsud của họ thiệt mạng.

Sự tức giận của ông Nisar cũng dễ hiểu khi mà cuộc gặp quan trọng này đã bị hủy sau cái chết của Mehsud. Taliban cho biết không thể đàm phán khi mà thủ lĩnh của họ bị tiêu diệt, đồng thời cảnh báo sẽ tấn công trả đũa. Họ còn khẳng định sẽ không đàm phán chừng nào còn xảy ra các vụ tấn công bằng máy bay không người lái của Mỹ.

Bộ Ngoại giao Pakistan đã triệu Đại sứ Mỹ Richard Olson để phản đối vụ việc - hành động được coi là “bất thường”. Không chỉ chính quyền Pakistan, các đảng đối lập ở nước này cũng nổi giận và coi rằng người Mỹ đã làm hỏng sáng kiến hòa bình hiếm hoi ở Pakistan. Các đảng đối lập đang gây sức ép đòi chính phủ Pakistan cắt con đường tiếp tế cho binh sĩ NATO ở Afghanistan qua Pakistan. Trước đó, hồi năm 2012, Pakistan đã chặn toàn bộ tuyến đường tiếp tế cho NATO qua lãnh thổ của mình trong suốt 7 tháng nhằm phản đối vụ không kích của Mỹ khiến 24 binh sĩ nước này thiệt mạng.

Pakistan từ lâu rất khó chịu với những cuộc không kích bằng máy bay không người lái của Mỹ, coi đó là vi phạm chủ quyền. Thủ tướng Pakistan Nawaz Sharif cũng đã từng nhiều lần kêu gọi Tổng thống Mỹ Barack Obama chấm dứt hành động này.

Ngày 3/11, Thủ tướng Pakistan Nawaz chủ trì một cuộc họp quan trọng để thảo luận về mối quan hệ với Mỹ. Ngoài ra, một cuộc họp giữa Nội các Liên bang và Ủy ban Nội các về an ninh quốc gia sẽ được tổ chức trong vài ngày tới để rà soát lại toàn bộ triển vọng hợp tác và quan hệ giữa Pakistan và Mỹ. Đại sứ Pakistan tại thủ đô của năm nước thành viên thường trực Hội đồng bảo an Liên hợp quốc sẽ thông báo về vụ việc với các nước này về hậu quả của vụ tấn công đối với tiến trình hòa bình.

Về phía Mỹ, một quan chức Bộ Ngoại giao đã từ chối xác nhận Mehsud thiệt mạng và không phản ứng cụ thể trước bình luận của ông Nisar, cho rằng vấn đề có đàm phán với TTP hay không là công việc nội bộ của Pakistan.

Đối với Mỹ, cái chết của Mehsud sẽ được coi là một thành công trong chương trình máy bay không người lái vì từ trước đến nay, chương trình này luôn bị chỉ trích kịch liệt vì không kích vào dân thường. Tuy nhiên, nước này luôn sống trong tâm trạng nơm nớp sợ TTP trả đũa như thời gian sau khi người sáng lập Taliban là Baitullah Mehsud bị tiêu diệt năm 2009.

Thùy Dương