Nếu cho rằng, sự xuất hiện của nhiều người từ nhiều địa phương khác nhau đã làm mất dần đi nét văn minh, thanh lịch vốn có của người Tràng An, thì câu chuyện của phường Quảng An (quận Tây Hồ, Hà Nội) có thể sẽ là lời giải cho bài toán khó này.
Phường Quảng An hiện có gần 1.000 gia đình cho người nước ngoài thuê nhà, với hơn 2.000 người nước ngoài của 50 quốc tịch khác nhau đến từ khắp 5 châu. Nhiều sắc tộc, tín ngưỡng, nếp văn hóa đan cài trên một dải đất nhỏ khiến nhiều người ái ngại. Nhưng lạ là, những thứ “văn hóa bãi bia” xô bồ, nhộn nhạo ở Hà Nội lại không chạm đến chốn này.
Ông Vũ Hoài Phương, Trưởng Phòng Văn hóa thông tin quận Tây Hồ, cho biết: Việc xây dựng phường văn hóa Quảng An còn góp phần quyết định việc ổn định kinh tế, vì đóng góp GDP của Quảng An chiếm gần 40% tổng GDP của quận Tây Hồ. Nếu ở đây môi trường sinh thái, văn hóa không đạt yêu cầu, khách sẽ đi thuê chỗ khác, người dân sẽ bị ảnh hưởng đến thu nhập và nguồn thu thuế của phường cũng giảm theo.
Ông Phương nhớ lại: Phường Quảng An bắt đầu đông người nước ngoài thuê độ chục năm trước. Thời gian đầu, những người thuê nhà cứ hết hợp đồng là đi thuê chỗ khác. Người cho thuê nhà lúng túng, chính quyền địa phương không biết làm sao. Sau một thời gian tìm hiểu, ông được biết, người nước ngoài rất thích quang cảnh cũng như không gian ở đây. Nhưng do đường phố bẩn thỉu vì rác thải, động vật nuôi của các gia đình bản xứ phóng uế khiến họ nản lòng. Chính quyền nhận định: Chỉ có môi trường trong lành, sạch sẽ mới "hút" được người nước ngoài. Vậy là đảng bộ, chính quyền đi đến thống nhất một nghị quyết riêng về vấn đề chó thả rông.
Tuy không cấm nuôi chó mèo, nhưng chính quyền yêu cầu các hộ gia đình không được để động vật phóng uế bừa bãi, đồng thời đến vận động từng hộ gia đình tham gia giữ gìn vệ sinh chung nơi công cộng. Khi được nghe phân tích cái lợi và hại từ những hành vi tưởng chừng rất nhỏ ấy, người dân đã hiểu và thực hiện theo. Sau cuộc “cách mạng chó mèo”, người Quảng An còn thực hiện những cuộc “cải cách hành vi” khác trong giao tiếp, ứng xử, không vứt rác bừa bãi… Từ đó, người nước ngoài đến Quảng An thuê nhà ngày một tăng, và họ thường chỉ chuyển đi khi phải rời Việt Nam vì việc riêng chứ ít người chuyển đi nơi khác.
"Suy cho cùng, sự gương mẫu của người bản địa vẫn quyết định sự hưởng ứng hoặc thiếu hưởng ứng của những đối tượng khác. Nếu ta có bản sắc, giữ được những giá trị đẹp xưa thì người mới đến sẽ theo” - ông Phương khẳng định.
Phương Lan