Vượt qua được con đường mòn lầy lội, chúng tôi đến điểm trường Mầm non thôn Khuổi Luông, xã Cao Bồ, huyện Vị Xuyên, tỉnh Hà Giang. Lớp học rộng chừng 30 m2 nằm cheo leo giữa lưng chừng núi được dựng bằng những tấm ván sơ sài do người dân đóng góp. Một giáo viên trẻ với gần 30 cháu nhỏ đang say sưa tập đọc.
Cô giáo Viên Thị Thanh Vang, 27 tuổi, quê ở xã Phương Thiện, thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang, cho biết: “Các cháu quen dùng tiếng của dân tộc mình nên trong lúc dạy, chúng em thường phải giải thích bằng tiếng địa phương".
Nhiều giáo viên mầm non khác cũng chia sẻ, bất kỳ ai khi lên vùng cao dạy học đều phải tự học thêm ít nhất một ngôn ngữ địa phương. Những nơi tập trung nhiều dân tộc sinh sống, việc “gieo chữ” của các giáo viên càng vất vả hơn. Cô giáo Đinh Thị Phương, quê ở thị trấn Mèo Vạc, huyện Mèo Vạc, tỉnh Hà Giang, đang dạy tại một trường mầm non của thôn Bản Tồng, xã Niêm Sơn, huyện Mèo Vạc, đã "cắm bản" gần 6 năm, nhưng nhiều lúc chẳng biết xoay sở ra sao vì không hiểu hết được ngôn ngữ của lớp học có tổng cộng gần 30 cháu, thuộc các dân tộc: Dao, Tày, Nùng, Giáy, mà mình đang phụ trách.
Cô Vang tâm sự: “Ngày mới nhận công tác, tôi rất hoang mang, điện sinh hoạt không có, không được xem ti vi, mù tịt thông tin, ngôn ngữ lại bất đồng... nên cũng nản lắm nhưng rồi lại tự động viên mình hãy cố gắng. Dần dần ở lâu rồi cũng quen”. Thời gian đầu, chưa biết tiếng địa phương nên nhiều lúc cô giáo Vang phải nói chuyện bằng động tác, ký hiệu… Sau một thời gian tự học, cô giáo Vang đã nói khá thạo tiếng địa phương và tìm thấy những điều thú vị riêng ở vùng cao nhiều khó khăn, nhưng ấm áp tình người của đồng bào dân tộc.
Để giảng dạy tốt và hiểu các em hơn các cô ở đây tranh thủ lúc rảnh rỗi học tiếng địa phương bằng giao tiếp với người dân. “Dạy dỗ và trò chuyện với các cháu hàng ngày, nhìn thấy trẻ lớn dần và biết nhiều thứ hơn chúng tôi thấy vui lắm”, cô Phương chia sẻ.
Đỗ Bình