Ước mơ của Thạc sĩ - bác sĩ Tăng Hà Nam Anh, một trong những chuyên gia hàng đầu phía Nam về mổ nội soi khớp gối, khớp vai, là người dân ra đường đi xe thật cẩn thận để giảm tai nạn giao thông và cố gắng tập luyện từ khi còn trẻ để ngăn ngừa bệnh thoái hóa khớp đến sớm.
Đến với kỹ thuật nội soi
Trong một lần đi thăm nuôi bà ngoại nằm viện, chứng kiến những đau đớn của người bệnh và công việc lặng thầm mà cao quý của người thầy thuốc, cậu học trò lớp 12 trường chuyên Lê Quý Đôn (Thành phố Nha Trang) Nam Anh nảy sinh ước mơ trở thành bác sĩ để cứu người. Năm đó thi đậu cả Bách khoa, nhưng Nam Anh vẫn chọn học y. Năm 1997, tốt nghiệp loại giỏi đại học Y Dược TP Hồ Chí Minh, Nam Anh là 1 trong 18 sinh viên thi đậu vào học nội trú. Sau 4 năm học nội trú, khóa của Nam Anh không được cấp học vị thạc sĩ như trước đó, sau này anh phải mất thêm 2 năm nữa cho tấm bằng này.
Bác sĩ Nam Anh (thứ hai từ phải qua) đang dạy mổ nội soi ở Thái Lan. |
Năm 2003, với vốn tiếng Pháp thành thạo, bác sĩ trẻ Nam Anh đã được chuyên gia Pháp chọn sang học Nội trú tại Bệnh viện Ambroise Pare thuộc Đại học Paris 13. Là học trò của Giáo sư Phillip Hardy chuyên gia hàng đầu về mổ nội soi khớp và Giáo sư Alain Lortot Jacob, chuyên gia về thay khớp. Bác sĩ Nam Anh đã nhanh chóng học hỏi các kỹ thuật mới, thực hiện thành thạo và năm 2005 trở về làm việc tại Đại học Y Dược TP Hồ Chí Minh.
Nội soi khớp là phương pháp mổ kỹ thuật cao trong ngành chấn thương chỉnh hình. Hồi đó ở Việt Nam ít người theo hướng này, vì thực hiện khó, hiệu quả chưa cao. Tuy nhiên bác sĩ Nam Anh đã triển khai mạnh mổ nội soi khớp gối tại Đại học Y Dược. Nhờ ứng dụng nội soi có thể phát hiện và xử lý chính xác những thương tổn bên trong khớp gối gây đau nhức cho người bệnh.
Bác sĩ Nam Anh (giữa) tại Hội nghị nội soi toàn quốc năm 2009. |
Đặc biệt, từ năm 2007, bác sĩ Nam Anh đã thực hiện nội soi khớp vai. Nội soi khớp vai được cho là một cách mạng trong các kỹ thuật điều trị khớp vai, khó gấp đôi so với khớp gối. Nếu như trước kia khi đau vai bệnh nhân chỉ được chẩn đoán chung là “viêm chu vai”, nay nhờ nội soi khớp vai mà phẫu thuật viên biết chính xác bệnh nhân bị bệnh gì, từ đó điều trị hiệu quả và ít gây đau đớn. Bệnh nhân có thể bị rách gân trong khớp vai, phải nội soi để khâu lại. Bệnh này chiếm tỷ lệ 10% ở những người trên 50 tuổi. Bệnh nhân cũng có thể bị hội chứng chèn ép dưới mỏm cùng vai do gân trong khớp vai bị can xi hóa hay do viêm co rút. Tại Việt Nam, tỷ lệ thành công nội soi khớp vai là 90-92%, bằng với thế giới. Nội soi khớp vai cũng đang là đề tài luận án tiến sĩ của bác sĩ Nam Anh.
Đến nay, sau các nghiên cứu chuyên sâu kỹ thuật nội soi ở nhiều nước, bác sĩ Nam Anh đã thực hiện thành công tất cả các kỹ thuật nội soi của thế giới. Trong đó có các phương pháp khó như tái tạo dây chằng chéo trước bằng kỹ thuật tất cả bên trong, khoan kích thích tủy và ghép sụn xương tự thân cho người bị thoái hóa khớp… Trung bình một năm, bác sĩ Nam Anh thực hiện khoảng 300 ca nội soi khớp gối, 100 ca nội soi khớp vai, vài chục ca nội soi khớp háng, khớp cổ, ghép sụn xương tự thân…
Chuyển giao kỹ thuật cao
Từ năm 2010, ThS.BS Nam Anh được điều về làm Trưởng Khoa Chấn thương Chỉnh hình Bệnh viện Nguyễn Tri Phương (TP Hồ Chí Minh) và vẫn làm việc tại Đại học Y Dược. Song song với công việc phẫu thuật nội soi, bác sĩ Nam Anh còn đảm nhận việc chuyển giao kỹ thuật nội soi cho các bác sĩ trong và ngoài nước. Hiện nay bác sĩ Nam Anh còn là Phó Giám đốc Trung tâm Phẫu thuật Thực nghiệm của Đại học Y Dược TP Hồ Chí Minh, phụ trách chấn thương chỉnh hình. Đây là trung tâm mới thành lập từ năm 2010, được trang bị rất hiện đại, để các bác sĩ thực tập phẫu thuật nội soi trên xác và trên máy cho nhuần nhuyễn rồi mới được mổ cho bệnh nhân. Tại đây có 3 máy mô phỏng 3D, các bác sĩ phẫu thuật như trên người thật. Mỗi năm trung tâm mở 30 - 40 lớp dạy cho các bác sĩ trong cả nước. Trung tâm này còn tiếp nhận các bác sĩ Malaixia, Inđônêxia, Xinhgapo, Trung Quốc, Pakixtan, Bănglađét…
Bác sĩ Nam Anh đang báo cáo kỹ thuật mổ nội soi khớp dưới sên tại Hội nghị khoa học ở Bordeaux (Pháp). |
Bác sĩ Nam Anh mỗi năm được mời sang Thái Lan 3 - 4 lần để làm giảng viên chuyển giao kỹ thuật nội soi khớp cho các bác sĩ trong khu vực. Nhân dịp 1000 năm Thăng Long, bác sĩ Nam Anh và một bác sĩ người Đức đã thực hiện chuyển giao kỹ thuật nội soi khớp vai cho các bác sĩ Bệnh viện Trung ương quân đội 108 (Hà Nội). Trong Workshop 2012, bác sĩ Nam Anh và một bác sĩ người Pháp đã chuyển giao kỹ thuật “Tạo dây chằng chéo trước bằng kỹ thuật tất cả bên trong” cho các bác sĩ Bệnh viện Việt Đức (Hà Nội). Đây là kỹ thuật mới nhất mới có gần 2 năm trên thế giới, nhưng bác sĩ Nam Anh đã thực hiện được hơn 1 năm với hơn 100 ca.
Tại Bệnh viện Nguyễn Tri Phương, từ năm 2010 đã có chuyên gia nước ngoài được mời sang dạy kỹ thuật thay khớp háng. Tỷ lệ thành công về nội soi khớp ở đây là 93%, góp phần giảm tải cho các bệnh viện như Chợ Rẫy và Chấn thương chỉnh hình. Đặc biệt, năm 2012 tại đây đã có 2 khóa đào tạo mổ nội soi tái tạo dây chằng chéo và nội soi khớp vai cho các bác sĩ từ Inđônêxia và Malaixia. Trong năm 2013 sẽ có các học viên Inđônêxia tiếp tục sang đây học nội soi khớp một tháng. Có thể nói, sau ngành nội soi nói chung thì nội soi khớp Việt Nam đã chứng tỏ đẳng cấp của mình tại khu vực Đông Nam Á.
Lời khuyên của thầy thuốc
Bác sĩ Nam Anh cho biết thoái hóa khớp là quá trình lão hóa tất yếu, một bệnh rất phổ biến ở Việt Nam, chiếm tỷ lệ trên 30% ở những người tuổi 35, và 80% ở những người trên 60 tuổi. Đây là bệnh dẫn đến tàn phế hàng đầu, điều trị rất tốn kém. Cần sớm ngăn ngừa, phát hiện và điều trị. Bệnh này cũng đang tăng cao ở giới trẻ văn phòng, ngồi nhiều, ít vận động. Cách ngăn ngừa bệnh đến sớm là nên vận động nhiều, tập thể dục, thể thao, bơi lội. Tuy nhiên không nên tập luyện nhiều quá, tránh những động tác gây hại. Ngoài ra, cần tránh để bị béo phì, tránh những động tác ngồi xổm, ngồi xếp chân bằng có hại cho đầu gối. Khi có dấu hiệu đau nhức khớp, dù là nhỏ nhất cũng không nên chủ quan mà cần đến bác sĩ để được khám, tư vấn và điều trị kịp thời.
Hạnh Minh