Ngày 16/6, nhóm đầu tiên thuộc Mặt trận Giải phóng Hồi giáo Moro (MILF), lực lượng phiến quân Hồi giáo lớn nhất tại Philippines, đã bắt đầu quá trình giải giáp trong khuôn khổ lộ trình hòa bình tại đảo Mindanao, miền Nam Philippines.Tại một buổi lễ có sự tham dự của Tổng thống Philippines Benigno Aquino, 145 tay súng MILF đã giao nộp 75 vũ khí cho Cơ quan Giải giáp Độc lập (IDB) được thành lập để giám sát tiến trình này. Số vũ khí trên bao gồm các loại súng trường M14, súng phóng lựu, súng bắn tỉa, súng máy hạng nặng, súng cối cùng nhiều loại vũ khí khác. Các tay súng giải giáp đợt này trong độ tuổi từ 41 đến hơn 60, chỉ có một tay súng 18 tuổi. Những tay súng này giữ nhiều vị trí khác nhau trong Lực lượng vũ trang Hồi giáo Bangsamoro của MILF, từ cấp thấp cho đến cấp chỉ huy.
Các tay súng MILF tại căn cứ ở Sultan Kudarat, đảo miền nam Mindanao. Ảnh: AFP/TTXVN |
Ban đầu, các tay súng giải giáp sẽ nhận được 25.000 peso (554 USD) mỗi người, một thẻ bảo hiểm y tế của chính phủ, được hưởng các gói an sinh xã hội và trợ cấp giáo dục, cùng với nhiều chương trình kinh tế xã hội khác.
Ước tính MILF có khoảng hơn 10.000 tay súng và lộ trình giải giáp sẽ bao gồm 4 giai đoạn cho đến khi một thỏa thuận được ký kết. Hiện chưa có thời gian biểu cụ thể cho toàn bộ lộ trình.
Giới chức IDB nêu rõ việc MILF tự nguyện giao nộp vũ khí mang ý nghĩa lịch sử, đánh dấu nhóm vũ trang đầu tiên tại Philippines tham gia quá trình giải giáp và cũng là lần đầu tiên trong lịch sử nước cộng hòa này diễn ra một quá trình như vậy. Quá trình giải giáp MILF sẽ là hình mẫu cho tiến trình hòa bình tại các quốc gia đang nỗ lực giải quyết xung đột vũ trang qua các cuộc hòa đàm.
Vào tháng 3/2014, Chính phủ Philippines và MILF đã ký thỏa thuận hòa bình, chấm dứt 45 năm xung đột đã khiến 120.000 người thiệt mạng và hơn 2 triệu người phải rời bỏ nhà cửa.
Theo thỏa thuận đạt được với sự trung gian của Malaysia, hai bên sẽ thảo luận thông qua đạo luật thành lập một khu vực tự trị Hồi giáo vào giữa năm 2016, khi nhiệm kỳ 6 năm của Tổng thống Benigno Akino kết thúc. Đổi lại, 12.000 thành viên của MILF sẽ hạ vũ khí và giúp chính phủ cải thiện cuộc sống của người Hồi giáo Philippines nằm trong số những người nghèo và thiệt thòi nhất tại quốc gia Công giáo 100 triệu dân này.
Theo thỏa thuận trên, khu vực tự trị Hồi giáo Mindanao hiện gồm 5 tỉnh ở miền Nam Philippines, sẽ được thay thế bằng khu vực được gọi là Bangsamoro có nhiều quyền hạn hơn, cùng với nguồn tài chính và diện tích lớn hơn.