Tình trạng khai thác trái phép cây gỗ nghiến trong khu bảo tồn thiên nhiên Kim Hỷ (huyện Na Rì, tỉnh Bắc Kạn) vẫn chưa ngừng.
Rừng chảy máu
Theo nguồn tin từ người dân xã Kim Hỷ, gần đây một số đối tượng mang cưa xăng, cưa máy lên khu vực rừng nghiến thuộc khu bảo tồn thiên nhiên Kim Hỷ chặt hạ gỗ nghiến. Sau hơn 1 giờ đồng hồ đi theo con đường mòn từ xã Kim Hỷ đến khu vực rừng Phia Đeng giáp ranh với xã Lương Thượng, chúng tôi đã đến được khu vực Keng Than, thuộc địa phận xã Kim Hỷ.
Tại đây, có 3 cây gỗ nghiến đã bị chặt hạ, có cây mới bị chặt nên lá vẫn còn xanh, những vết cắt tại gốc và thân cây vẫn còn đỏ au, dưới thân cây vẫn còn rớm nhựa cây, mùn cưa còn rất mới. Cách đó mấy bước chân, một cây gỗ lá còn xanh, đo được đường kính gốc hơn 80 cm, chiều dài hơn 20m, một phần thân cây đã bị những đối tượng khai thác gỗ trái phép lấy đi.
Cây gỗ này được người dẫn đường khẳng định chỉ bị chặt hạ cách đây chưa đầy một tuần. Hai cây còn lại thì một cây có đường kính gốc là 80 cm, gốc dạng dẹt; cây còn lại có đường kính gốc tròn là 60 cm. Cũng theo người dẫn đường, những cây gỗ này đã có tuổi đời trên dưới 100 năm. Những cây gỗ đã bị các đối tượng khai thác trái phép cắt thành nhiều khúc, xẻ thành nhiều loại để "tuồn" ra ngoài, hiện trường chỉ còn lại là những mảnh bìa, những cục thớt bị méo mó, đầu mẩu gỗ rơi trên nền đất.
Ngoài những cây nghiến mới bị chặt hạ, chúng tôi còn phát hiện có một số cây gỗ nghiến đã bị chặt hạ từ lâu hơn nhưng những đối tượng khai thác gỗ trái phép vừa mới “xẻ thịt” để đưa ra ngoài. Cách này là để đề phòng khi bị lực lượng chức năng phát hiện thì chỉ bị coi là cắt gỗ nghiến cũ để tận dụng làm nhà chứ không phải là chặt cây mới. Ở những khu vực cắt xẻ gỗ, các đối tượng còn đốt lửa để sưởi ấm, đun nấu.
Một người dân địa phương mới đây có tham gia "cõng" thớt gỗ nghiến thuê cho biết: Hiện nay, 1 cục thớt gỗ nghiến cao 40 cm và đường kính 50cm, khi vận chuyển đến đường cái hoặc nơi tập kết sẽ có giá từ 450.000 - 500.000 đồng; gỗ dạng ván thọ dày 5 cm, dài 2m, rộng 50cm có giá bán từ 800.000 - 1.200.000 đồng/tấm; gỗ khuôn cửa dày 7cm, rộng 25cm, dài 3,2 m có giá từ 1.000.000 đến 1.400.000 đồng/thanh… Lợi nhuận cao nên các đối tượng bất chấp nguy hiểm để khai thác gỗ nghiến.
Cần giải pháp hiệu quả
Thực hiện Chỉ thị của Tỉnh ủy Bắc Kạn về ngăn chặn, xử lý hoạt động khai thác, vận chuyển, chế biến khoáng sản, lâm sản trái phép, năm 2013, Hạt Kiểm lâm khu bảo tồn thiên nhiên Kim Hỷ đã ra quân truy quét lượt khai thác gỗ và lâm sản trái phép; tiêu hủy 129 lán trại, 260 máy móc và các thiết bị khai thác vàng trái phép; lập biên bản 59 vụ vi phạm lâm luật; thu giữ gần 4 m3 gỗ tròn quý hiếm, hơn 25 m3 gỗ xẻ...
Ngành Kiểm lâm và chính quyền các địa phương cũng đã tuyên truyền, vận động nhân dân không chặt phá rừng; đồng thời tổ chức cho các hộ dân ký cam kết, đặt hòm phiếu tố giác nếu phát hiện hành vi vi phạm; ban hành quy chế quản lý, sử dụng cưa xăng... Thế nhưng hiệu quả mang lại chưa như mong đợi.
Theo Giám đốc khu bảo tồn thiên nhiên Kim Hỷ, ông Nguyễn Tiến Dũng, do lợi nhuận cao từ việc bán gỗ, bán thớt nên nhiều đối tượng đã liều lĩnh đe dọa cán bộ khi thi hành công vụ. Đặc biệt, trong những ngày giáp Tết Nguyên đán là thời điểm nông nhàn, nhu cầu về gỗ để tu sửa nhà cửa tăng lên… do đó việc khai thác lâm sản trái phép có chiều hướng diễn biến phức tạp, việc quản lý bảo vệ rừng gặp rất nhiều khó khăn. Lực lượng Kiểm lâm còn mỏng và thiếu; sự phối hợp giữa các trạm, chốt và chính quyền các xã chưa chặt chẽ, thiết bị và công cụ hỗ trợ công tác theo quy định còn hạn chế nên công tác giữ rừng gặp nhiều khó khăn.
Kim Văn