Tạo nguồn nhân lực dân tộc thiểu số chất lượng cao

Lễ tuyên dương học sinh, sinh viên dân tộc thiểu số thi đạt giải học sinh giỏi quốc gia và quốc tế và đỗ thủ khoa, điểm cao đại học, cao đẳng năm 2014” do Ủy ban Dân tộc và Thông tấn xã Việt Nam tổ chức ngày 1/11 tại Hà Nội là hoạt động có ý nghĩa động viên, khích lệ các em học sinh, sinh viên không ngừng học tập và phấn đấu trở thành những nhân tài cống hiến cho sự nghiệp xây dựng đất nước, đặc biệt là miền núi, vùng dân tộc thiểu số. Đồng chí Nông Quốc Tuấn, Ủy viên Trung ương Đảng, Thứ trưởng, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc, đã trao đổi với phóng viên báo Tin Tức về sự kiện đầy ý nghĩa này.

Đề nghị Thứ trưởng cho biết ý nghĩa của Lễ tuyên dương học sinh, sinh viên giỏi dân tộc thiểu số (DTTS) mà Ủy ban Dân tộc khởi xướng thời gian qua?

Từ năm 2011, Ủy ban Dân tộc đã tổ chức gặp mặt, biểu dương học sinh DTTS đạt giải cao trong kỳ thi học sinh giỏi quốc gia và đỗ thủ khoa, điểm cao đại học, cao đẳng nhằm biểu dương, tôn vinh học sinh DTTS là những tấm gương tiêu biểu trong học tập và rèn luyện, phấn đấu trở thành những nhân tài cống hiến xây dựng quê hương, đất nước. Năm nay, Lễ tuyên dương được Ủy ban Dân tộc và TTXVN tổ chức; Bộ Giáo dục và Đào tạo, Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh phối hợp thực hiện. Theo đó, có 111 em học sinh DTTS tiêu biểu được tuyên dương lần này. Bên cạnh đó, các em sẽ được tiếp kiến lãnh đạo Đảng và Nhà nước. Cũng trong lễ tuyên dương, 45 em học sinh DTTS đạt giải nhì kỳ thi học sinh giỏi quốc gia trở lên và đỗ thủ khoa, điểm cao trong kỳ thi đại học, cao đẳng năm 2014 được Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc tặng Bằng khen.



Việc biểu dương các em là hoạt động cần thiết và ý nghĩa, là nguồn động viên, cổ vũ các em tiếp tục vươn lên trong học tập và rèn luyện. Đây cũng là dịp để các em học sinh DTTS được giao lưu, gặp gỡ, trao đổi kinh nghiệm trong học tập, tiếp tục phát huy thành tích học tập tốt, phấn đấu thành những nhân tài cống hiến cho sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước nói chung, vùng đồng bào DTTS nói riêng. Đồng thời, cũng là dịp để khích lệ đông đảo các em học sinh vùng DTTS noi theo.

Ngoài mục đích động viên, khích lệ các em học sinh DTTS học giỏi, có thành tích cao trong học tập, Lễ tuyên dương còn mang ý nghĩa góp phần đắc lực cho công tác đào tạo nguồn nhân lực ở vùng đồng bào DTTS, miền núi, vùng sâu, vùng xa.


Thứ trưởng đánh giá thế nào về quy mô và chất lượng giáo dục trong các trường dân tộc nội trú?

Đến nay, phần lớn thôn bản vùng cao, vùng sâu, vùng xa, biên giới đã có trường, lớp mầm non, tiểu học. Hầu hết các xã đã có trường trung học cơ sở; các huyện đã có trường trung học phổ thông, trong đó, có nhiều trường đạt chuẩn quốc gia.

Hệ thống trường phổ thông dân tộc nội trú, bán trú và dự bị đại học dân tộc cơ bản đáp ứng được nhu cầu đào tạo nguồn cán bộ người DTTS cho các địa phương trong vùng DTTS và miền núi. Cả nước hiện có 304 trường phổ thông dân tộc nội trú. Chất lượng giáo dục ở các trường cũng đã được nâng lên thể hiện ở kết quả thi tốt nghiệp trung học phổ thông năm học 2013 - 2014, đạt 99,8%. Trong kỳ thi học sinh giỏi quốc gia cấp phổ thông trung học năm 2014, hệ thống trường dân tộc nội trú đã có 19 học sinh đoạt giải, trong đó có 1 giải nhì, 8 giải ba và 10 giải khuyến khích.

Nếu tính tất cả học sinh DTTS ở tất cả các trường trung học phổ thông thi học sinh giỏi quốc gia năm 2014, có 85 em đoạt giải, trong đó, có 1 em đoạt giải Nhất, 11 em đoạt giải Nhì, 32 em đoạt giải Ba và 41 em đoạt giải khuyến khích.


Ủy ban Dân tộc sẽ tham mưu gì với Đảng, Chính phủ để phát triển nguồn nhân lực cho vùng DTTS và miền núi, thưa ông?

Những năm gần đây, số lượng học sinh giỏi, thi đỗ và được tuyển thẳng vào đại học hoặc đạt giải cao trong các kỳ thi trong nước và quốc tế là con em DTTS mỗi năm tăng lên. Đây thực sự là tín hiệu đáng mừng đối với việc phát triển nguồn nhân lực cho vùng DTTS và miền núi trong tương lai.

Với vai trò là cơ quan tham mưu, quản lý Nhà nước trong việc thực hiện, xây dựng, hoạch định chính sách dân tộc, công tác dân tộc, trong những năm qua, Ủy ban Dân tộc đã nghiên cứu tham mưu, đề xuất nhiều chính sách, giải pháp phù hợp để vùng miền núi, dân tộc phát triển bền vững, trong đó có chính sách về đào tạo nguồn nhân lực. Thế hệ các em học sinh, sinh viên DTTS chính là những hạt nhân quan trọng cho công tác cán bộ tương lai. Lễ tuyên dương lần này sẽ tiếp tục là nguồn cổ vũ, động viên các em vươn lên trong học tập và rèn luyện, qua đó góp phần bổ sung nguồn nhân lực chất lượng cao để thúc đẩy công tác xóa đói giảm nghèo bền vững cho vùng DTTS và miền núi.

Hiện nay, Ủy ban Dân tộc đang tích cực phối hợp với các bộ, ngành, địa phương lồng ghép các chính sách hiện hành nhằm tập trung nguồn lực cho công tác phát triển nguồn nhân lực; đào tạo, bồi dưỡng nâng cao chất lượng nguồn nhân lực vùng đồng bào dân tộc thiểu số, trong đó có học sinh, sinh viên. Đặc biệt, đang quyết liệt chỉ đạo hoàn chỉnh Đề án thành lập Học viện Dân tộc trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Đây là giải pháp đột phá trong thực hiện nhiệm vụ nâng cao chất lượng nguồn nhân lực vùng dân tộc, miền núi. Ủy ban Dân tộc cũng sẽ tăng cường phối hợp với ngành Giáo dục - Đào tạo thực hiện tốt các chính sách phát triển giáo dục, đào tạo chuyên biệt cho học sinh dân tộc thiểu số.

Phát triển hệ thống trường trung cấp chuyên nghiệp và dạy nghề gắn với quy hoạch phát triển nhân lực và nhu cầu sử dụng lao động của các địa phương. Rà soát, kiến nghị sửa đổi những bất cập trong chính sách cử tuyển, dự bị đại học nhằm đáp ứng được số lượng và chất lượng đào tạo đa ngành nghề cho nhu cầu của các địa phương vùng dân tộc thiểu số. Chú trọng thực hiện phân loại, đánh giá học sinh các cấp học, hướng nghiệp học sinh ngay từ cấp trung học cơ sở. Đối với những học sinh có năng khiếu, chuẩn bị cho bước chuyển tiếp vào học các trường năng khiếu chuyên biệt. Đối với những học sinh có trí tuệ tốt, sau khi tốt nghiệp, cho chuyển sang học tại các trường dân tộc nội trú trung học phổ thông, chuẩn bị lâu dài cho đào tạo trí thức, đào tạo nhân tài DTTS.

Xin cảm ơn Thứ trưởng!

Trọng Thủy (thực hiện)