Sau hơn hai tuần trì hoãn, ngày 12/1, Tổng thống Mỹ Barack Obama đã chính thức gửi thư đề nghị Quốc hội tăng mức trần nợ công quốc gia thêm 1.200 tỷ USD. Đề nghị này được đưa ra khi nước Mỹ bước vào năm tổng tuyển cử 2012 được dự báo sẽ châm ngòi cho các cuộc tranh cãi gay gắt trước khi nó được phê chuẩn để chính phủ liên bang được phép vay thêm tiền, không bị rơi vào tình trạng vỡ nợ, không có ngân sách để hoạt động như suýt xảy ra hồi tháng Tám năm ngoái.
|
Tổng thống Mỹ Barack Obama. Ảnh: Internet. |
Thông cáo báo chí của Nhà Trắng cho biết, hiện chỉ còn khoảng 100 triệu USD nữa là chính phủ liên bang chạm mức trần nợ quốc gia 15.194 tỷ USD mà Quốc hội cho phép hồi tháng 8 năm ngoái. Do vậy, Tổng thống Obama đã chính thức gửi thư cho các nhà lãnh đạo của hai đảng tại Quốc hội đề nghị chấp thuận nâng trần nợ công thêm 1.200 tỷ USD. Năm ngoái, trong một thỏa thuận với Nhà Trắng, Quốc hội Mỹ đã nhất trí tăng trần nợ thêm 2.100 tỷ USD, nhưng chia thành 2 đợt. Ngày 9/8/2011, Quốc hội đã phê chuẩn đợt tăng lần thứ nhất thêm 900 tỷ USD. Giờ đây Bộ Tài chính Mỹ hy vọng Quốc hội chấp thuận mức còn lại 1.200 tỷ USD. Theo luật định, Quốc hội Mỹ có 15 ngày bàn thảo và trả lời hoặc bác bỏ thư đề nghị của Nhà Trắng. Với đề nghị mới, chính quyền Obama hy vọng có quyền được vay thêm tiền đến hết năm 2012 hoặc đầu năm 2013 mà không vượt mức trần nợ công mới.
Nợ công ở Mỹ cũng đã được báo động, thậm chí còn được xác định là một nguy cơ đe dọa an ninh quốc gia. Kể từ trước năm 2003, nợ công của Mỹ mỗi năm tăng trung bình khoảng 500 tỷ USD. Tuy nhiên, do tác động của cuộc khủng hoảng tài chính 2007-2008, nợ công của Mỹ tăng vọt 1.000 tỷ USD trong năm 2008, hơn 1.900 tỷ USD năm 2009 và 1.700 tỷ USD trong năm 2010. Đến đầu tháng Giêng năm nay, nợ công đã gần chạm mức trần 15.194 tỷ USD, tương đương hơn 100% so với tổng thu nhập quốc dân (GDP) của năm 2011(ước tính đạt khoảng 15.003 tỷ USD). Trong 8 năm thời chính quyền George W. Bush, từ năm 2000 đến năm 2008, nợ công của Mỹ đã tăng từ 5.700 tỷ USD lên 10.700 tỷ USD. Trong hơn 3 năm cầm quyền vừa qua của ông Obama, do tác động của cuộc khủng hoảng và suy thoái kinh tế, nợ công của Mỹ đã tăng vọt, từ 10.700 tỷ USD lên mức hiện nay là 15.194 tỷ USD.
Nợ công của Mỹ dự báo sẽ còn tiếp tục tăng nhanh do mức thâm hụt lớn trong cán cân thu chi ngân sách liên bang hàng năm. Năm 2009, tổng mức thâm hụt ngân sách liên bang lên con số kỷ lục 1.410 tỷ USD, năm 2010 thâm hụt 1.290 tỷ USD và năm 2011 là khoảng 1.300 tỷ USD. Năm 2012, do cắt giảm một số chương trình, thâm hụt ngân sách liên bang dự báo có thể giảm. Cụ thể, trong 3 tháng đầu tiên của tài khóa 2012, bắt đầu từ ngày 1/10/2011, ngân sách liên bang bị thâm hụt tổng cộng 322 tỷ USD. Trong cả năm tài chính 2012, theo dự báo của Văn phòng Ngân sách Quốc hội, thâm hụt ngân sách của chính phủ liên bang Mỹ dự kiến khoảng 973 tỷ USD.
Thái Hùng (P/v TTXVN tại Mỹ)