Với lợi thế là vùng cao nguyên có khí hậu mát mẻ, hai huyện Mộc Châu và Vân Hồ của tỉnh Sơn La đang triển khai nhiều mô hình phát triển trồng cây dược liệu, đồng thời gắn với du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng. Theo bản đồ quy hoạch của tỉnh Sơn La, cao nguyên Mộc Châu có độ cao trung bình từ 800 m đến 1.000 m so với mặt biển, cách Hà Nội khoảng 170 km về phía Tây Bắc, thuận lợi cho trồng rau, hoa, cây dược liệu và phát triển du lịch. Nhiệt độ trung bình trong mùa hè ở đây từ 19-25 độ C; biên độ nhiệt độ ngày đêm khá cao, từ 8-12 độ C; nhiệt độ trung bình hàng năm là 18,5 độ C; độ ẩm trung bình năm là 80%; lượng mưa bình quân 135 mm/tháng. Những yếu tố này rất thuận lợi để phát triển các loại cây ôn đới, á nhiệt đới, đặc biệt là gieo trồng các loại giống cây dược liệu như: Actisô, bạch truật, bạch chỉ, dương cam cúc, đỗ trọng, đương quy, huyền sâm, giảo cổ lam, nuôi cấy nấm đông trùng hạ thảo và nhiều cây dược liệu quý khác.
Nhiều loại dược liệu do người dân địa phương tự khai thác được bày bán phổ biến ở các điểm du lịch.Ảnh: Viết Tôn |
Tại huyện Vân Hồ (huyện mới được thành lập), Công ty Cổ phần thương mại công nghệ Bình Minh (Hà Nội) đã trồng 148 ha dược liệu gồm cây đương quy, rau má mèo, kỳ tử, bạch truật, đẳng sâm, sa nhân, tỏi giống tại bản Hang Trùng, xã Vân Hồ và Lóng Luông. Công ty đã tuyển thêm 27 lao động là người địa phương với mức lương khởi đầu 3 triệu đồng/người/tháng. Công ty còn chuyển giao kỹ thuật đến 55 hộ dân địa phương cùng tham gia sản xuất. Công ty tiếp tục vận động người dân các hộ ở 2 xã Vân Hồ và Chiềng Yên trồng cây dược liệu ngay từ vụ đông này theo hình thức công ty cấp giống, hướng dẫn kỹ thuật và thu mua sản phẩm, nhằm mở rộng diện tích phát triển cây dược liệu gắn với phát triển du lịch sinh thái, du lịch nghỉ dưỡng tại địa phương.
Tại bản Bun, thị trấn Nông trường Mộc Châu (huyện Mộc Châu) mô hình nuôi trồng đông trùng hạ thảo (tên khoa học là Cordyceps), một loại nấm dược liệu quý hiếm, do Công ty Cổ phần Cao nguyên thực hiện mang lại hiệu quả kinh tế cao. Đây là đơn vị đầu tiên ở tỉnh Sơn La triển khai mô hình này. Dự án được thực hiện từ tháng 4/2014, đến nay đã cho 2 đợt thu hoạch, chất lượng được đánh giá cao, với giá bán bình quân 20 triệu đồng/kg sản phẩm tươi. Mô hình trồng nấm xuất khẩu tại tiểu khu 1, xã Mường Sang (Mộc Châu) được áp dụng công nghệ hiện đại, sản xuất trên 2.000 bịch trồng nấm mỗi ngày, hiện nay chủ cơ sở còn liên kết với các hộ dân trong vùng mở rộng mô hình và giúp người dân bao tiêu sản phẩm. Hoặc mô hình trồng rau trái vụ tại bản Tự Nhiên, xã Đông Sang thu hút gần 40 hộ dân tham gia, với diện tích trên 15 ha, thu hoạch mỗi năm trên 1.500 tấn rau, củ, quả các loại cung cấp ra thị trường.
Hiện nay, huyện Mộc Châu đã có 116 mô hình phát triển nông, lâm nghiệp, trong đó riêng năm 2014, đã xây dựng được 95 mô hình. Qua đánh giá ban đầu của UBND tỉnh Sơn La cho thấy, với tiềm năng lợi thế về đất đai, khí hậu, việc phát triển cây dược liệu đã góp phần khai thác tốt tiềm năng lợi thế vùng cao nguyên Mộc Châu, mang lại thu nhập cao, bền vững cho nông dân, góp phần tích cực trong xóa đói giảm nghèo, xây dựng nông thôn mới.
Hoa hồi là một loại dược liệu phổ biến ở các tỉnh vùng cao. |
Từ nay đến năm 2020, tỉnh Sơn La đẩy mạnh việc quy hoạch phát triển trồng cây dược liệu, đặc biệt là quy hoạch vùng cao nguyên Mộc Châu phát triển dược liệu theo hướng sản xuất hàng hóa quy mô lớn, phát triển vùng nuôi trồng cây, con làm thuốc; bảo hộ, bảo tồn nguồn gen và phát triển những loại dược liệu quý hiếm, đặc hữu trên cơ sở tăng cường đầu tư kỹ thuật - công nghệ tiên tiến, phấn đấu tạo ra các vùng chuyên canh (rau, hoa, cây dược liệu quý, cây công nghiệp ngắn ngày…) nhằm cung cấp các sản phẩm sạch cho thị trường, đồng thời gắn phát triển kinh tế với phát triển du lịch, nghỉ dưỡng, thu hút đầu tư vào địa bàn tỉnh Sơn La.