Người phát ngôn Hội đồng An ninh quốc gia và Quốc phòng Ukraine Andriy Lysenko ngày 21/9 tuyên bố quân đội nước này sẽ không rút binh sĩ khỏi khu vực chiến sự cho đến khi các bên xung đột tuân thủ thỏa thuận ngừng bắn theo những điều khoản trong kế hoạch hòa bình mới đạt được một ngày trước đó tại thủ đô Minsk (Belarus).
Đại diện phe ly khai tại cuộc đàm phán ở Minsk. Ảnh: AFP/TTXVN |
Theo ông Lysenko, một trong những điều khoản chính của thỏa thuận trên là nguyên tắc liên quan đến thỏa thuận ngừng bắn. Ông khẳng định Ukraine chỉ rút binh sĩ khi phía Nga cũng thực hiện điều này. Chính quyền Kiev cáo buộc binh sĩ Nga có mặt ở miền Đông Ukraine để hỗ trợ các tay súng đòi liên bang hóa tại đây, tuy nhiên chính quyền Nga cũng luôn bác bỏ điều này.
Cùng ngày, hãng tin AFP đưa tin giao tranh ác liệt đã xảy ra xung quanh khu vực Donetsk, chỉ vài giờ sau khi một tư lệnh hàng đầu của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) cho rằng thỏa thuận ngừng bắn mà chính quyền Kiev và lực lượng chủ trương liên bang hóa ở miền Đông nhất trí cách đây một ngày tại Minsk chỉ là "trên danh nghĩa".
Trước đó, Chính phủ Ukraine và phe ly khai miền Đông đã ký một thỏa thuận mới bao gồm 9 điểm nhằm thúc đẩy kế hoạch hòa bình cho miền Đông. Theo đó, hai bên sẽ thành lập một vùng đệm an ninh 30 km, cấm máy bay quân sự trên một số vùng miền đông, rút lính đánh thuê nước ngoài khỏi lực lượng hai bên, cấm tấn công lẫn nhau… Các bên sẽ thực hiện thỏa thuận mới trong vòng 24 giờ sau khi ký kết và phái đoàn giám sát viên OSCE sẽ tới vùng đệm để kiểm tra việc thực hiện thỏa thuận.
Thỏa thuận đạt được sau cuộc đàm phán kéo dài đến đêm muộn giữa đại diện Ukraine, Nga, phe ly khai miền Đông và Tổ chức Hợp tác và An ninh châu Âu (OSCE) nhằm củng cố lệnh ngừng bắn đang có hiệu lực. Cựu Tổng thống Ukraine Leonid Kuchma, đại diện cho chính quyền Ukraine tại cuộc đàm phán, cho biết các bên đã nhất trí rút một số vũ khí hạng nặng về. Trọng pháo sẽ được di chuyển cách tiền tuyến 15 km.
Tuy nhiên, thủ lĩnh phe ly khai Alexander Zakharchenko cho biết hai bên không bàn đến quy chế của hai khu vực Lugansk và Donetsk do phe ly khai kiểm soát. Ông này nói: “Chúng tôi có quan điểm riêng và chính phủ Ukraine cũng vậy”. Trước đó, quốc hội Ukraine đã thông qua một dự luật trao quy chế tự trị 3 năm cho Donetsk và Lugansk.
Thỏa thuận mới được đưa ra trong khi lệnh ngừng bắn giữa quân đội Ukraine và phe ly khai miền Đông nhìn chung vẫn giữ vững, dù đã xảy ra một số vụ bạo lực lẻ tẻ mà không bên nào chịu nhận trách nhiệm. Ngày 20/9, ba vụ nổ lớn đã làm rung chuyển Donetsk.
Tổng thống Thụy Sĩ kiêm chủ tịch OSCE, ông Didier Burkhalter đã hoan nghênh cuộc đàm phán mới ở Minsk, coi đây là một “bước tiến quan trọng giúp thỏa thuận ngừng bắn bền vững và đóng góp quan trọng cho nỗ lực giải quyết cuộc khủng hoảng một cách hòa bình”.
Trong khi đó, ngày 20/9, Chủ tịch Ủy ban Quân sự NATO Knud Bartels cho biết tổ chức này sẽ thành lập một lực lượng sẵn sàng để có thể triển khai nhanh khi cần thiết. Phát biểu với báo giới sau Hội nghị Ủy ban Quân sự NATO ở thủ đô Vilnius của Litva, ông Bartels nhấn mạnh NATO sẽ có các lực lượng, thiết bị thích hợp để triển khai tới những địa điểm và vào thời điểm thích hợp.
Thùy Dương - TTG