Thực tế cho thấy, tại Nghệ An, dân số đang bộc lộ nhiều bất cập cả về quy mô, cơ cấu, chất lượng và phân bố dân cư. Nghệ An là tỉnh có quy mô dân số lớn (trên 3,3 triệu người, đứng thứ 4 cả nước), mật độ dân số cao (202 người/km2) và tỉnh có mức sinh cao thứ 2 cả nước (sau tỉnh Hà Tĩnh). Trong khi đó, chất lượng dân số ở địa phương còn nhiều hạn chế, chỉ số phát triển con người thấp; tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh đang ở mức báo động (114 bé trai/100 bé gái).
Nguyên nhân chủ yếu do tại một số địa phương trên địa bàn tỉnh, công tác tham mưu cho cấp ủy, chính quyền trong lãnh đạo, chỉ đạo và đầu tư nguồn lực cho công tác dân số chưa được quan tâm đúng mức; chưa có sự phối hợp, lồng ghép các mục tiêu, chỉ tiêu của công tác dân số với chương trình, kế hoạch tại địa phương, đơn vị. Một số cán bộ làm công tác truyền thông dân số chưa thật sự tâm huyết, trách nhiệm với công việc; kiến thức chuyên môn vẫn còn hạn chế, đặc biệt là việc vận dụng công nghệ thông tin trong công tác truyền thông về dân số chưa tốt.
Hàng năm, Sở Tài chính đã tham mưu UBND tỉnh, HĐND tỉnh bố trí kinh phí trong Dự toán chi Ngân sách Nhà nước của đơn vị sự nghiệp ngành với số kinh phí trong năm 2019, 2020 lần lượt là 4.500 triệu đồng, 6.750 triệu đồng cho công tác dân số. Bên cạnh đó hàng năm, ngoài phần ngân sách Trung ương hỗ trợ kinh phí thực hiện Đề án truyền thông dân số thuộc Chương trình mục tiêu Y tế - Dân số, ngân sách địa phương cũng hỗ trợ kinh phí để đơn vị chi các nội dung chi thuộc về nhiệm vụ chi của ngân sách địa phương. Tuy nhiên, do tỉnh Nghệ An có diện tích rộng, địa hình phức tạp, trong khi chế độ thù lao, phụ cấp cho đội ngũ làm công tác dân số ở cấp xóm còn chưa tương xứng, phần nào ảnh hưởng đến lòng nhiệt tình, trách nhiệm đối với công tác tuyên truyền, vận động về dân số.
Nhằm khắc phục tình trạng trên, tỉnh Nghệ An sẽ tập trung các giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ làm công tác dân số các cấp, gắn với đó là đổi mới và nâng cao chất lượng công tác truyền thông dân số. Tỉnh đề ra mục tiêu giai đoạn đến năm 2025, 100% cấp ủy Đảng, chính quyền, các ban ngành, đoàn thể các cấp được cung cấp thông tin về dân số và phát triển; 80 - 85% người dân được cung cấp thông tin để nâng cao kiến thức về chất lượng dân số. Nghệ An cũng thành lập, duy trì và mở rộng các câu lạc bộ "Gia đình không sinh con thứ 3", "Nam nông dân với công tác dân số", "Gia đình thực hiện tốt chính sách dân số"...