Đó là nhận định của Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến tại hội nghị Triển khai kết quả đấu thầu thuốc tập trung cấp quốc gia năm 2017 diễn ra tại TP Hồ Chí Minh ngày 22/12.
Tiết kiệm ngân sách gần 500 tỷ đồng
Lâu nay, việc đấu thầu thuốc vẫn được thực hiện riêng lẻ tại từng tỉnh, từng cơ sở y tế với giá thuốc trúng thầu khác nhau và ở mức cao khiến người bệnh phải gánh chịu chi phí lớn. Theo đánh giá của Bộ Y tế, tiền thuốc chữa bệnh trong tổng chi phí khám bệnh ở nước ta vẫn còn cao, chiếm 50% trong chi phí từ quỹ bảo hiểm y tế và cao hơn so với các quốc gia có điều kiện kinh tế tương đồng với Việt Nam.
Đấu thầu thuốc tập trung sẽ giúp kiểm soát giá thuốc tốt hơn và chất lượng thuốc như nhau giữa các cơ sở.
|
Để giải quyết những vấn đề trên, năm 2017, Bộ Y tế đã tiến hành đấu thầu tập trung thuốc quốc gia lần thứ nhất với 5 hoạt chất, trong đó có 22 mặt hàng thuốc, bao gồm 5 thuốc biệt dược điều trị ung thư và 17 thuốc generic. Qua đấu thầu tập trung thuốc quốc gia lần đầu tiên, giá thuốc đã giảm mạnh khoảng 17% so với giá kế hoạch, tiết kiệm được tới 477 tỷ đồng so với phương pháp đấu thầu cũ.
TP Hồ Chí Minh là một trong những thành phố đi đầu trong việc thực hiện đấu thầu thuốc tập trung. Theo đó, từ năm 2013, Sở Y tế TP Hồ Chí Minh đã tổ chức đấu thầu thuốc tập trung. Đến năm 2016 trở đi, đã có 106 hoạt chất thuộc danh mục thuốc đấu thầu tập trung và phần danh mục thuốc còn lại sẽ do các bệnh viện tự tổ chức đấu thầu.
Theo ông Đỗ Văn Dũng, Trưởng phòng Nghiệp vụ dược Sở Y tế TP Hồ Chí Minh, đấu thầu tập trung đã giúp thống nhất giá thuốc trong các bệnh viện thành phố và các quận, huyện. Khi đấu thầu tập trung, nhiều đơn vị sản xuất, kinh doanh dược phẩm cùng tham gia cũng giúp cho giá trúng thầu giảm mạnh so với trước. Bên cạnh đó, việc điều chuyển thuốc giữa các bệnh viện với nhau có thể giải quyết được thiếu thuốc do công tác dự trù thuốc chưa chính xác.
Đồng tình với ý kiến trên, ông Đào Khánh Tùng, cán bộ Chương trình phát triển Liên hợp quốc (UNDP) tại Việt Nam, cho rằng đấu thầu tập trung giúp mua được thuốc với giá rẻ nhất, tiết kiệm tối đa cho ngân sách Chính phủ. Giá thuốc đồng đều giữa các cơ sở y tế còn góp phần phòng chống lãnh phí, thất thoát, thiếu minh bạch trong cung ứng thuốc.
Giải quyết tình trạng thiếu thuốc
Việc đấu thầu thuốc tập trung mặc dù đem lại rất nhiều lợi ích, tuy nhiên nhiều ý kiến cho rằng vẫn còn khá nhiều khó khăn, như chưa có cơ chế dự trữ thuốc dự phòng khi thuốc đấu thầu đợt cũ đã hết trong khi đợt đấu thầu mới lại chưa có. Trong khi đó, Bộ Y tế lại quy định việc đấu thầu thuốc đều phải trình lên UBND tỉnh, thành để phê duyệt, thế nhưng các thủ tục lại rất khó đáp ứng được việc cung cấp nguồn thuốc kịp thời phục vụ bệnh nhân, điều này dễ dẫn tới tình trạng thiếu một số loại thuốc phục vụ điều trị, làm ảnh hưởng đến người bệnh.
Ông Đỗ Văn Dũng cho biết, đấu thầu tập trung sẽ gặp tình huống nhà thầu trúng thầu không cung ứng được thuốc sẽ dẫn đến tình trạng thiếu thuốc diện rộng trên cả địa bàn; hay có sự chênh lệch về chất lượng thuốc trong cùng một gói thầu khiến một số thuốc có chất lượng thấp nhưng vẫn trúng thầu.
Trong khi đó, bà Lưu Thị Thanh Huyền, Phó Giám đốc Bảo hiểm xã hội TP Hồ Chí Minh, cho rằng việc điều chuyển thuốc giữa các bệnh viện, các địa phương phải thông qua sự điều phối của Trung tâm mua sắm tập trung thuốc quốc gia sẽ làm chậm quá trình này, gây ảnh hưởng lớn đến việc điều trị cho người bệnh.
Trước những khó khăn mà các đại biểu đưa ra, Bộ trưởng Bộ Y tế yêu cầu Trung tâm mua sắm tập trung thuốc quốc gia phân quyền tối đa cho các sở y tế địa phương để tự liên lạc với nhau trong việc điều chuyển thuốc, mở rộng danh mục và áp dụng hình thức đàm phán giá đặc biệt đối với gói thầu thuốc biệt dược gốc.
Đồng thời, trong quá trình thực hiện sẽ có những quy định chặt chẽ như bắt buộc doanh nghiệp phải cam kết đảm bảo cung ứng đủ thuốc trúng thầu, chia nhỏ hơn nữa các gói thầu để tránh tình trạng thuốc giá rẻ, chất lượng không tốt nhưng vẫn trúng thầu do cùng một gói thầu với các loại thuốc trúng thầu khác.
Bên cạnh đó, tăng cường đàm phán giảm giá ngoài đấu thầu tập trung quốc gia đối với các biệt dược gốc sắp hết thời hạn bảo hộ nhằm có được giá thuốc tốt nhất.