Hơn 40 năm qua, hàng nghìn hộ dân của ba xã Thọ Sơn, Bình Sơn và Long Sơn của huyện Anh Sơn (Nghệ An) luôn phải sống trong tình trạng thấp thỏm, lo âu bởi họ chưa được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất nông nghiệp và đất thổ cư (sổ đỏ). Mặc dù đó là tài sản của mình nhưng họ vẫn không hề có giấy tờ gì có tính chất pháp lý để xác nhận hay chứng minh cho tài sản của họ.
Hàng nghìn hộ dân ở Nghệ An "đứng ngồi không yên" vì chờ đợi "sổ đỏ". Ảnh: Internet |
Gia đình ông Nguyễn Công Nam cũng như rất nhiều gia đình khác ở thôn 4 xã Long Sơn lên đây ngụ cư từ năm 1965 đến nay theo chủ trương di dời dân từ thấp lên cao của Nhà nước thời bấy giờ. Lúc ấy ông được chính quyền địa phương phân bổ với diện tích đất nông nghiệp và đất ở là 1.874m2 (theo đo đạc thủ công).
Năm 1988, gia đình ông được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất nông nghiệp, còn diện tích đất ở thì chưa có. Cũng từ đó đến nay, gia đình ông Nam cũng như 95 hộ dân của thôn 4 có kiến nghị, đề xuất lên chính quyền địa phương đề nghị cấp "sổ đỏ" nhưng vẫn không có câu trả lời.
Việc không có "sổ đỏ" khiến cho nhiều gia đình muốn mua bán hay chuyển nhượng phần đất của gia đình gặp rất nhiều khó khăn. Nhiều nhà có điều kiện muốn xây bờ rào cũng phải thỏa thuận với hai gia đình bên cạnh, nếu được sự đồng ý thì mới tiến hành xây, nếu chưa có sự đồng ý của họ mà tự ý xây sẽ xảy ra tranh chấp, gây mất đoàn kết trong thôn xóm.
Hay như mới đây, để có tiền vay vốn ngân hàng mua chiếc ô tô làm phương tiện vận chuyển hàng nhưng vì không có "sổ đỏ" và không có giấy tờ gì chứng minh tài sản để thế chấp, ông Trần Văn Đạt phải làm đơn thế chấp tài sản, thế chấp sổ lương hưu… trình lên xã, huyện chứng nhận làm căn cứ để thế chấp mới được vay vốn. Song vì thế chấp tài sản nhỏ nên ngân hàng thường giải quyết vốn vay mỗi đợt chỉ 20 - 30 triệu đồng/lượt.
“Đã rất nhiều lần chúng tôi thấy cán bộ về đo đạc để làm "sổ đỏ", song chờ đợi hết lần này đến lần khác vẫn không thấy đâu. Đất đai là tài sản cố định, nên cần có một giấy tờ pháp lý để tạo điều kiện cho nhân dân yên tâm khi mua bán, chuyển nhượng hay làm thủ tục để vay vốn ngân hàng sản xuất kinh doanh. Nhân dân chúng tôi thiết tha mong muốn được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất”- ông Nguyễn Công Nam đề nghị.
Ông Đặng Bình Lục, Trưởng phòng Tài nguyên - Môi trường huyện Anh Sơn cho biết: Theo thống kê, đến nay trên địa bàn huyện Anh Sơn, về đất ở mới cấp được 70,6%, còn lại 29,4% chưa được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ở. Về đất nông nghiệp, đã cấp được 86,4%, còn lại 13,6% chưa được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất nông nghiệp. Hầu hết số diện tích chưa được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất nông nghiệp và đất thổ cư rơi vào xã Thọ Sơn, Bình Sơn và Long Sơn với gần 3.000 hộ dân.
Theo ông Lục, sở dĩ hàng nghìn hộ dân của ba xã trên chưa được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất là do hệ thống bản đồ của địa phương không đảm bảo về chất lượng để phục vụ cho công tác cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Một mặt, ý thức của người dân chưa cao, không muốn kê khai đúng phần diện tích (vì sợ phải nộp thuế).
Trong khi đó trình độ, năng lực, trách nhiệm của cán bộ chính quyền địa phương chưa cao; công tác chỉ đạo của chính quyền huyện thiếu cương quyết. Hầu hết, việc quản lý sử dụng đất của địa phương đang theo kinh nghiệm chứ chưa theo khuôn khổ pháp luật. Những năm trước đây, xã, huyện không có kinh phí để tiến hành đo đạc bản đồ chính quy để phục vụ cho công tác cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, bởi mỗi lần đo đạc, bình quân mỗi xã phải chi phí tới 600 triệu đồng.
Thực hiện Chỉ thị 1474/CT-TTg về chấn chỉnh việc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất và xây dựng cơ sở dữ liệu đất đai, năm 2012 huyện Anh Sơn tiến hành đo đạc lại diện tích trên địa bàn, vừa tiến hành cấp mới, đổi lại cho những địa phương đã có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Sau khi đo đạc lại, cả diện tích đất ở và đất nông nghiệp đều tăng lên 20-30% so với trước đó.
Nguyên do, phần đất tăng ngay trên bản thân của mảnh đất đó và tăng thêm phần đất mà trước đến nay người dân dấu không kê khai. Phấn đấu đến năm 2015, huyện Anh Sơn sẽ tiến hành cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ở và đất nông nghiệp cho gần 70.000 hộ gia đình.
Ông Lục cũng khẳng định, mặc dù người dân chưa được cấp "sổ đỏ" trong thời gian hàng chục năm qua, họ không hề bị mất đi quyền lợi, đó vẫn là tài sản của họ. Tuy nhiên, người dân bị hạn chế, gặp nhiều phiền toái khi giải quyết các thủ tục hành chính, đi vay vốn ngân hàng hay chuyển nhượng, mua bán. Vì vậy, trong thời gian chờ đợi được cấp "sổ đỏ", khi người dân có nhu cầu vay vốn ngân hàng hay giải quyết các thủ tục hành chính, chính quyền địa phương và huyện luôn tạo mọi điều kiện tốt nhất, giải quyết nhanh nhất để người dân được hưởng quyền lợi theo quy định.
Bích Huệ